الأرجوزة المختارة في الإمامة
| الأرجوزة المختارة في الإمامة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن حیون، نعمان بن محمد (نویسنده) حسين، اسماعيل قربان (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | [موقف الفرق من مسأله الامامه و نقضه و دفاع عن حق الائمه] |
| ناشر | دار بيبليون |
| مکان نشر | فرانسه - پاريس |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الأرجوزة المختارة في الإمامة [موقف الفرق من مسألة الإمامة و نقضه و دفاع عن حق الأئمة] اثر قاضی ابوحنیفه نعمان (متوفی 363ق)، مجموعه اشعاری است در بحر رجز پیرامون مسائل مربوط به امامت و بررسی و رد دیدگاه فرق مختلف پیرامون آن و بیان قول حق که با تحقیق اسماعیل قربان بوناوالا، چاپ و عرضه شده است.
ساختار
کتاب با مقدمه محقق آغاز و اشعار در هفت موضوع مختلف، تقسیم‌بندی شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، ابتدا به اهمیت کتاب اشاره گردیده و سپس به بررسی نسبت ارجوزه به قاضی نعمان، پرداخته شده و سپس، نسخ خطی کتاب، که یازده نسخه می‌باشد، توصیف شده است.[۱].
اشعار بخش اول، درباره وصیت بوده و از جمله موضوعات آن می‌توان به اختلاف مردم در وصیت پیامبر(ص) و رد کسی که گمان می‌کند پیامبر(ص) به کسی وصیت نکرده است، اشاره نمود[۲].
اشعار بخش دوم، پیرامون صفات امام و اختلاف مردم پس از پیامبر(ص) درباره آن می‌باشد. در آن اشعار، اقوال شیعه، مرجئه، معتزله و خوارج پیرامون این امر، به‌خوبی منعکس گردیده و در نهایت، اشعاری در رد نظریه مرجئه، معتزله و خوارج، آورده شده است.[۳].
اشعار بخش سوم، در خصوص صفات امام می‌باشد. در این اشعار، ابتدا به اختلاف مردم در صفت عقد امامت برای امام پس از پیامبر(ص) اشاره گردیده و سپس، اشعاری در رد گروه‌های زیر، آورده شده است: کسانی که گمان می‌کنند پیامبر(ص) امر پس از خویش را به مردم واگذار نموده است؛ کسانی که گمان می‌کنند که پیامبر(ص) به ابوبکر به‌عنوان خلیفه پس از خود، اشاره نموده است و کسانی که گمان می‌کنند پیامبر(ص) کسی را به‌عنوان خلیفه معرفی نکرده، اما صحابه خود کسی را انتخاب کرده و بنابراین تبعیت از آن، واجب است.[۴].
حوادث پس از رحلت پیامبر(ص) و موضع مردم در قبال مسئله امامت، در اشعار بخش چهارم منعکس گردیده[۵] و در بخش پنجم، به مسائل و حوادث پس از بیعت مردم با حضرت علی(ع) و انتخاب ایشان به‌عنوان امام و رهبر جامعه اسلامی، پرداخته شده است. از جمله موضوعات مطرحشده در این بخش، عبارتند از: پیمان‌شکنی طلحه، زبیر، عایشه و اصحاب جمل و چگونگی برخورد امام(ع) با ایشان؛ نحوه برخورد امام(ع) با معاویه؛ خروج سپاهیان امام(ع) برای نبرد با اهل نهروان؛ احتجاج بر منکرین قتل عثمان از اهل شام؛ رد ادعای خوارج مبنی بر انکار حکومت و رد اهل وقوف[۶].
اشعار بخش ششم، پیرامون امامت فرزندان حضرت علی(ع)، از امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و فرزندان آن حضرت تا امام مهدی(عج) بوده[۷] و در آخرین بخش، به معرفی فرق مختلف شیعه و رد آنها از جمله هریریه، راوندیه، حصینیه، زیدیه، جارودیه، بتریه، مغیریه، کیسانیه، کربیه، بیانیه، مختاریه، حارثیه، عباسیه و رزامیه و اثبات شیعه اثناعشری، پرداخته شده است.[۸].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، به بیان اختلاف نسخ، پرداخته شده است.[۹].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.