خواجوی کرمانی، محمود بن علی
| نام | خواجوی کرمانی، محمود بن علی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 753 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | مجموعه رسائل عوارف المعارف
دیوان غزلیات خواجوی کرمانی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده تحفه کرمان: شعر خواجو در جلوه های هنر خط و خوشنويسي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده |
| کد مؤلف | AUTHORCODE2532AUTHORCODE |
كمال الدين ابوالعطا محمود بن على بن محمود، متخلص به «خواجوى کرمانى»، شاعر و عارف بزرگ و برجسته ايرانى سده هشتم، در تاريخ سوم دى ماه سال 669ش، مطابق با 20 ذى الحجه سال 689ق در کرمان به دنيا آمد. او را نخلبند شعرا، خلاق المعانى و ملك الفضلا ناميده‌اند.
هنوز پسر بچه‌اى بيش نبود كه شايستگى خود را با سرودن قصيده تاريخ حمام يزد نشان داد. اين قصيده بر ديوارهاى اين بنا نقش شد و براى هميشه باقى ماند.
وى كه از خانواده‌اى سرشناس بود، دوران كودكى را در کرمان گذرانيد و سپس سفرهاى طولانى به حجاز، شام، بيت‌المقدس، عراق، مصر و بعضى از بندرهاى خليج فارس كرد و در اين سفرها، توشه‌ها از دانش و تحقيق اندوخت. خواجو چندگاهى در بغداد اقامت گزيد و در سال 732ق مثنوى هماى و همايون را بنام سلطان ابوسعيد و وزيرش غياث‌الدين محمد در آن شهر به انجام رسانيد و در سال736ق به ايران بازگشت اما چون ابوسعيد بهادرخان را مقتول يافت و غياث‌الدين محمد هم مدتى، پس از ورود خواجو به دست مخالفانش به قتل رسيد و خواجو به قول خود سلطانيه بى‌سلطان را لايق اقامت نديده و به اصفهان رفت و پس از چندى اقامت، از آنجا به کرمان و فارس سفر كرد و در پناه خاندان اينجو على‌الخصوص در ظل عنايت شاه شيخ ابواسحق درآمد.
از ميان معاصران خواجو، حافظ از همه مشهورتر است. خواجو، كه به سال و تجربت شاعرى بر حافظ تقدم داشت، در مدتى كه مقيم شيراز بود، مانند دوستى كه سمت رهبر داشته باشد، بر انديشه حافظ پرتو تعليم افگنده بود و به همين سبب است كه در ديوان خواجه شيراز بيت‌هاى بسيارى را مى‌بينيم كه به تقليد يا به استقبال از غزل‌هاى خواجو ساخته و يا گاه معنى و لفظى از او اقتباس كرده است.
خواجو را به دليل هنرنمايى‌هايش در عالم شعر، «نخلبند شاعران» لقب داده‌اند. ديوان او داراى وجه‌هاى ممتاز است كه شامل نغز و معما هم هست و به علاوه، قصيده‌هاى زيادى در نعت ائمه(ع) و بالاخص حضرت على(ع) سروده است. وى در غزلياتش از سبك عراقى و سعدى پيروى كرده است.
مهم‌ترين آثار وى عبارت‌اند از
- ديوان اشعار
- شش مثنوى در وزن‌هاى گوناگون با اين نام‌ها: سام‌نامه، هماى و همايون، گل و نوروز، روضة الانوار، كمال‌نامه و گوهرنامه. پنج مثنوى اخير بر روى هم خمسه خواجو را تشكيل مى‌دهد.
خواجو در سال 753ق، در شيراز بدرود حيات گفت و در «تنگ الله اكبر» مشرف بر دروازه قرآن فعلى شيراز به خاك سپرده شد.
وابسته‌ها
دیوان غزلیات خواجوی کرمانی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تحفه کرمان: شعر خواجو در جلوه هاي هنر خط و خوشنويسي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
روضة الأنوار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده