نوحيان، نصرت
| نوحيان، نصرت | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | نصرت‌الله نوح |
| تخلص | نوح |
| ولادت | 1310ش |
| محل تولد | سمنان |
| رحلت | ٢١ مرداد ١٣٩٩ش |
| مدفن | استانفورد امریکا |
| پیشه | شاعر، روزنامه‌نگار، طنز پرداز |
نصرت‌الله نوحیان (1310-1399ش)، متلخص به نوح، نویسنده، شاعر و طنزپرداز برجسته ایرانی است که در زمان حکومت شاهنشاهی به سبب فعالیت در نشریه «چلنگر» به چند سال حبس محکوم گردید.
ولادت
نصرت‌الله نوح در سال 1310ش در سمنان متولد شد.
تحصیلات
او تحصیلات ابتدائی را در این شهر به پایان رساند و سپس به شغل آزاد روی آورد او درباره شغلش در کتاب تذکره شعرای سمنان اینطور نوشت: «من هم مثل اکثر جوانان این روزگار، از اوان شباب، نیمکت مدرسه را با چرخ‌های روان‌کاه کارخانه عوض کردم و خلاصه در دامن پررنگ و نیرنگ اجتماع پرورش یافتم».
وی در سال ۱۳۲۹ از سمنان به تهران مهاجرت کرد و با توجه به ذوق و استعداد ذاتی و شور جوانی به فعالیت‌های سیاسی و ادبی پرداخت.[۱]
طنزنویسی
از شماره‌های اولیه نامه چلنگر، قوی‌‌ترین نشریه‌ی فکاهی تاریخ معاصر ایران که در روز پنج‌شنبه ١٧ اسفند ١٣٢٩ به چاپ رسید، نام «نوح سمنانی» در صفحه ٣، که مخصوص ادبیات محلی بود، پدیدار شد. نوح بیست‌ساله همکار ثابت چلنگر می‌شود و فن طنزنویسی را از افراشته و ابوتراب جلی می‌آموزد.
نصرت‌الله درست یک ماه پس از کودتای ٢٨ مرداد، در تاریخ ٢٨ شهریور دستگیر می‌شود. پس از سه سال حبس و سپری کردن دوران زندان شاهنشاهی در سال ١٣٣٥ش، نوح راه تبعید را انتخاب نمی‌کند؛ در ایران می‌ماند و به‌تدریج وارد عرصه مطبوعات داخل کشور می‌شود. همراه با برخی از «چلنگری‌‌های» سابق، در نشریه توفیق و سپس در روزنامه کیهان قلم می‌زند.
بحران اقتصادی - سیاسی رشدیابنده حکومت محمد‌رضا شاه پهلوی فرصتی می‌شود برای احیای دوباره نشریاتی که سال‌ها زیر تیغ سانسور و سرکوب می‌نوشتند و سرآخر نیز از نوشتن محروم شدند. آزادی نسبی پدیدآمده از آبان ١٣٥٧ سبب شد تا نشریه‌هایی چون فردوسی، تهران مصور، سپید و سیاه و دیگر نشریاتی که در اوایل دهه ٥٠ توسط دولت هویدا تعطیل شده بودند، باز منتشر شوند و روی میز دکه‌های روزنامه‌فروشی قرار بگیرند، اما نشریات نزدیک به حزب توده تا پس از ٢٢ بهمن در انتظار انتشار ماندند.
چلنگر دیگر هرگز منتشر نشد و آهنگر پا به میدان مطبوعات گذاشت. آهنگر تنها ١٦ شماره مجال انتشار یافت و پس از توقیف‌های گسترده بسیاری از مطبوعات نو‌ظهور و قدیمی، که اولین آن‌ها روزنامه آیندگان بود، عملاً پایان حضور فعال بسیاری از روزنامه‌نگاران کشته‌کار و با‌تجربه از جمله نصرت‌الله نوح را در عرصه مطبوعات رقم زد.
نوح درسال ۱۳۶۹ش برای اقامت به کشور آمریکا مهاجرت کرد و از همان زمان به فعالیّت‌های ادبی ادامه داده و علاوه بر نشر مقالات متعدّد در نشریات فارسی زبان در سن خوزه، کلاس درس «حافظ» را تأسیس کرد.
در سال ۱۳۷۳ کتاب بررسی طنز در ادبیات و مطبوعات فارسی را با مقدمه محمدجعفر محجوب در «سن حوزه» انتشار داد. «آتشکده سرد»، گزیده‌ای از اشعار او در سال ۱۳۷۷ در آمریکا انتشار یافت.
درگذشت
نوحیان در ٢١ مرداد ١٣٩٩ش به دلیل بیماری مزمن ریه در بیمارستان استانفورد امریکا درگذشت. درگذشت این طنزپرداز پرآوازه ایران، پایانی است بر فصلی از تاریخ ادبیات و روزنامه‌نگاری ایران[۲].
آثار
مقدمه بر «دیوان رفعت سمنانی»[۳].
گرگ مجروح
تذکرۀ شعرای سمنان
ستارگان تابان
گلهایی که پژمرد
آتشکده سرد[۴]
پانویس
- ↑ ر.ک:نصرت‌الله نوح، ویکی سمنان
- ↑ ر.ک: رنجبر دایمی، سیاوش، ص741-744
- ↑ ر.ک: نوح، نصرت‌الله، مقدمه، ص10
- ↑ ر.ک: مختصری از زندگی‌نامه نصرت‌الله نوحیان (نوح)، پایگاه ذبیح‌الله وزیری(وزیری سمنانی)
منابع مقاله
- رنجبر دایمی، سیاوش، «چلنگری» دیگری که از میان ما رفت؛ نصرت‌الله نوح (1399-1310)»، بخارا، مهر و آبان 1399، شماره 139، ص741 تا 768.
- نوح، نصرت‌الله، «دیوان رفعت سمنانی»، بی‌جا، بی‌نا، 1339ش.
- ویکی سمنان
- پایگاه ذبیح‌الله وزیری(وزیری سمنانی)