نوحيان، نصرت
| نوحیان، نصرتالله | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | نصرتالله نوحیان |
| نامهای دیگر | نوح سمنانی، سپند، میغ |
| لقب | مرد حافظه ایران |
| تخلص | نوح |
| ولادت | ۱۳۱۰ش |
| محل تولد | سمنان، ایران |
| محل زندگی | سمنان، تهران، سنخوزه (آمریکا) |
| رحلت | ۲۱ مرداد ۱۳۹۹ش |
| مدفن | استانفورد آمریکا |
| طول عمر | ۸۹ سال |
| فرزندان | روشنک |
| دین | اسلام |
| پیشه | شاعر، روزنامهنگار، طنزپرداز، محقق ادبی |
| منصب | دبیر سرویس شهرستانهای روزنامه کیهان |
| اطلاعات علمی | |
| علایق پژوهشی | طنز فارسی، شعر معاصر، تاریخ مطبوعات |
| سبک نوشتاری | طنز سیاسی-اجتماعی، شعر کلاسیک و نو |
| اساتید | |
| معاصرین | مهدی اخوان ثالث، محمدجعفر محجوب، ذبیحالله صفا |
| برخی آثار | |
نصرتالله نوحیان (۱۳۱۰-۱۳۹۹ش)، متخلص به نوح، شاعر، روزنامهنگار، طنزپرداز و محقق ادبی برجسته ایرانی بود که به "مرد حافظه ایران" ملقب گردید. وی از شاگردان محمدعلی افراشته و از همکاران نشریه طنز "چلنگر" بود و سالها در روزنامه کیهان فعالیت داشت. از مهمترین آثار او میتوان به "بررسی طنز در ادبیات و مطبوعات فارسی" و "یادماندهها" اشاره کرد.
ولادت
نصرتالله نوحیان در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی در شهر سمنان متولد شد. او در خانوادهای متوسط چشم به جهان گشود و از همان اوان کودکی با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم کرد. پس از فوت پدر، ناگزیر تحصیل را رها کرده و به کار در کارخانه روی آورد.
تحصیلات
او تحصیلات ابتدائی را در این شهر به پایان رساند و سپس به شغل آزاد روی آورد او درباره شغلش در کتاب تذکره شعرای سمنان اینطور نوشت: «من هم مثل اکثر جوانان این روزگار، از اوان شباب، نیمکت مدرسه را با چرخهای روانکاه کارخانه عوض کردم و خلاصه در دامن پررنگ و نیرنگ اجتماع پرورش یافتم».
وی در سال ۱۳۲۹ از سمنان به تهران مهاجرت کرد و با توجه به ذوق و استعداد ذاتی و شور جوانی به فعالیتهای سیاسی و ادبی پرداخت.[۱] وی دانش خود را به صورت خودآموز و از طریق مطالعه و ارتباط با ادیبان زمان گسترش داد و نزد استادانی چون محمدعلی افراشته، ابوتراب جلی و سروش کسرایی فنون شعر و طنزنویسی را آموخت.
طنزنویسی
از شمارههای اولیه نامه چلنگر، قویترین نشریهی فکاهی تاریخ معاصر ایران که در روز پنجشنبه ١٧ اسفند ١٣٢٩ به چاپ رسید، نام «نوح سمنانی» در صفحه ٣، که مخصوص ادبیات محلی بود، پدیدار شد. نوح بیستساله همکار ثابت چلنگر میشود و فن طنزنویسی را از افراشته و ابوتراب جلی میآموزد.
نصرتالله درست یک ماه پس از کودتای ٢٨ مرداد، در تاریخ ٢٨ شهریور دستگیر میشود. پس از سه سال حبس و سپری کردن دوران زندان شاهنشاهی در سال ١٣٣٥ش، نوح راه تبعید را انتخاب نمیکند؛ در ایران میماند و بهتدریج وارد عرصه مطبوعات داخل کشور میشود. همراه با برخی از «چلنگریهای» سابق، در نشریه توفیق و سپس در روزنامه کیهان قلم میزند.
بحران اقتصادی - سیاسی رشدیابنده حکومت محمدرضا شاه پهلوی فرصتی میشود برای احیای دوباره نشریاتی که سالها زیر تیغ سانسور و سرکوب مینوشتند و سرآخر نیز از نوشتن محروم شدند. آزادی نسبی پدیدآمده از آبان ١٣٥٧ سبب شد تا نشریههایی چون فردوسی، تهران مصور، سپید و سیاه و دیگر نشریاتی که در اوایل دهه ٥٠ توسط دولت هویدا تعطیل شده بودند، باز منتشر شوند و روی میز دکههای روزنامهفروشی قرار بگیرند، اما نشریات نزدیک به حزب توده تا پس از ٢٢ بهمن در انتظار انتشار ماندند.
چلنگر دیگر هرگز منتشر نشد و آهنگر پا به میدان مطبوعات گذاشت. آهنگر تنها ١٦ شماره مجال انتشار یافت و پس از توقیفهای گسترده بسیاری از مطبوعات نوظهور و قدیمی، که اولین آنها روزنامه آیندگان بود، عملاً پایان حضور فعال بسیاری از روزنامهنگاران کشتهکار و باتجربه از جمله نصرتالله نوح را در عرصه مطبوعات رقم زد. وی در مسابقه تلویزیونی "مرد حافظه" شرکت کرد و به دلیل حافظه استثناییاش در زمینه ادبیات و تاریخ، به این لقب مفتخر گردید.
نوح درسال ۱۳۶۹ش برای اقامت به کشور آمریکا مهاجرت کرد و از همان زمان به فعالیّتهای ادبی ادامه داده و علاوه بر نشر مقالات متعدّد در نشریات فارسی زبان در سن خوزه، آموزش شعر حافظ را تأسیس کرد.
در سال ۱۳۷۳ کتاب بررسی طنز در ادبیات و مطبوعات فارسی را با مقدمه محمدجعفر محجوب در «سن حوزه» انتشار داد. «آتشکده سرد»، گزیدهای از اشعار او در سال ۱۳۷۷ در آمریکا انتشار یافت.
درگذشت
نصرتالله نوحیان سرانجام در بامداد روز سهشنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۹ هجری شمسی برابر با 11 اگوست 2020 میلادی به دلیل بیماری مزمن ریه در بیمارستان استانفورد آمریکا درگذشت. درگذشت این طنزپرداز پرآوازه ایران، پایانی است بر فصلی از تاریخ ادبیات و روزنامهنگاری ایران[۲].
آثار
مقدمه بر «دیوان رفعت سمنانی»[۳].
گرگ مجروح
تذکرۀ شعرای سمنان
ستارگان تابان
گلهایی که پژمرد
آتشکده سرد[۴]
پانویس
- ↑ ر.ک:نصرتالله نوح، ویکی سمنان
- ↑ ر.ک: رنجبر دایمی، سیاوش، ص741-744
- ↑ ر.ک: نوح، نصرتالله، مقدمه، ص10
- ↑ ر.ک: مختصری از زندگینامه نصرتالله نوحیان (نوح)، پایگاه ذبیحالله وزیری(وزیری سمنانی)
منابع مقاله
- رنجبر دایمی، سیاوش، «چلنگری» دیگری که از میان ما رفت؛ نصرتالله نوح (1399-1310)»، بخارا، مهر و آبان 1399، شماره 139، ص741 تا 768.
- نوح، نصرتالله، «دیوان رفعت سمنانی»، بیجا، بینا، 1339ش.
- ویکی سمنان
- پایگاه ذبیحالله وزیری(وزیری سمنانی)