ترجمه فارسی الغارات

الغارات/ ترجمه آيتى، ترجمه كتاب الغارات او «الاستنفار و الغارات»، نوشته ابراهیم بن محمد بن سعيد بن هلال متوفى 283ق، مى‌باشد كه توسط عبدالمحمد آیتی، در سال 1369ش، به فارسى ترجمه شده است.

ترجمه فارسی الغارات
پدیدآوران	ثقفی، ابراهیم بن محمد (نویسنده) آیتی، عبدالمحمد (مترجم)
عنوان‌های دیگر	الغارات. فارسی
ناشر	وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1374 ش
چاپ	2
موضوع	علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اصحاب علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - جنگ‏ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - سرگذشت‌نامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏37‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏ث‎‏7‎‏ ‎‏غ‎‏2041
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مترجم، جهت رعايت امانت در ترجمه، اقدام به ترجمه تحت الفظى كرده است.

وى، كتاب را از روى تصحيح سيد عبدالزهرا خطیب ترجمه كرده است. اين نسخه، نسبت به ساير نسخ كتاب، داراى حواشى مختصرتر و ساده‌ترى است و بيشتر حواشى، ترجمه حواشى آن است. مترجم از تحقيقات آقاى مير جلال‌الدين محدث ارموى نيز استفاده كرده است.

اين ترجمه، از نظر برگردان مطالب، نسبتاً دقيق و رساست و از نظر نثر، زيبا، سليس و دل‌چسب است و نسبت به ترجمه شيخ محمدباقركمره‌اى از اين كتاب، شيواتر است؛ با اين حال، از كاستى‌هایى برخوردار است كه عبارتند از:

1. بسيار خوب بود مترجم، از ترجمه كمره‌اى نام مى‌برد و احياناً نواقص آن را ذكر مى‌كرد و علت اقدام خود را به ترجمه مجدد، يادآور مى‌شد؛
2. مترجم، كليه اسناد كتاب را حذف كرده و هيچ‌گونه اشاره‌اى هم بدان نكرده است؛ در حالى كه تراث و متون دست اول و بسيار كهن، نبايد دست‌كارى شوند. محققان مى‌دانند كه حذف اسناد، علاوه بر اينكه از اعتبار كتاب مى‌كاهد، در برخى موارد موجب اختلال در فهم مطالب مى‌شود و بر فرض كه ذكر اسناد براى برخى از خوانندگان فارسى‌زبان، ملال‌آور باشد، بايد در مقدمه تذكر داده مى‌شد كه اسناد، حذف شده است؛
3. يادداشت‌هاى مترجم كه عمدتاًً توضيحات مصحّح متن عربى است، تماماً در آخر كتاب آمده است و بسيار خوب و به‌جا بود كه در پابرگ‌ها درج مى‌شد و نيز حروف كتاب بسيار ريز است، جا داشت با حروف درشت‌تر چاپ مى‌شد، البته اين نقص بيشتر متوجه ناشر است؛
4. ترجمه، نسبتاً دقيق است، با اين حال، داراى اندكى اشكال سهو القلمى است؛ از جمله اينكه در صفحات 70 - 71 اصل عربى، نامه اميرالمؤمنين(ع) به عوسجة بن شداد، درج شده و در آخر آن (ص70) آمده است: «و كتب عبيدالله بن ابى رافع في سنة تسع و ثلاثين»؛ يعنى: «عبيدالله بن رافع، اين نامه را در سال 39 نوشت»(در آن ايام، مرسوم بود كه معمولا كاتبان نامه و وثايق، نام خود را در پايان نامه مى‌نوشتند). اين جمله، در صفحه 45(شش سطر به آخر)، اين‌گونه ترجمه شده است: «و در سال 39 چنين نامه‌اى هم به عبيدالله بن ابى رافع نوشته است» كه قطعاً غلط است.

در صفحات 128 - 129 اصل، اميرالمؤمنين(ع) نامه‌اى به مردم مصر نوشته و در آن، قيس بن سعد را به‌عنوان حاكم مصر معرفى كرده است؛ در پايان آن (ص129 شش سطر به آخر)، آمده است: «و كتب عبيدالله بن ابى رافع في صفر سنة ست و ثلاثين»؛ اين مطلب، در صفحه 75 چنين ترجمه شده است: «عبيدالله بن ابى رافع در ماه صفر سال سى و شش چنين نويسد كه چون خواندن آن منشور به پايان آمد...». اين هم حتماً غلط است، زيرا لفظ«قال» كه در متن عربى، پس از جمله ياد شده آمده، مربوط است به راوى مطلب، سهل بن سعد ساعدى كه در صفحه 127، نامش ذكر شده و پر واضح است كه عبيدالله، كاتب است، نه راوى مطلب.

در صفحه 29 ترجمه، جمله «و طلب الوسيلة اليه» كه در صفحه 22 اصل عربى آمده، ترجمه نشده است و...

منابع مقاله

1. مقدمه كتاب؛
2. مير شريفى، سيد على، «الغارات و ترجمه جديد آن»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجلات فقه و اصول، وقف ميراث جاودان، بهار 1374، شماره 9.

وابسته‌ها

الغارات