قفو الأثر في صفو علوم الأثر

قفو الأثر في صفو علوم الأثر
پدیدآوران	ابن حنبلی، محمد بن ابراهیم (نويسنده) مرتضی زبیدی، محمد بن محمد (نويسنده) ابوغده، عبدالفتاح ( سایر)
عنوان‌های دیگر	بلغه‌ الأریب‌ في‌ مصطلح‌ آثا‌ر الحبیب
ناشر	مکتب المطبوعات الاسلامية
مکان نشر	سوریه - حلب
سال نشر	1408ق
چاپ	2
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف2ق7 108/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

قفو الأثر في صفو علوم الأثر، نوشته مورخ، لغت‌شناس، شاعر و فقیه حنفى، ابوعبدالله محمد بن ابراهیم حلبى مشهور به ابن ‌حنبلى (908-971ق)، به تعریف و توضیح اصطلاحات حدیثی می‌پردازد و می‌کوشد در موارد اختلافی، نظر حنفیان را روشن سازد‏. این کتاب همراه با کتابی دیگر به نام بلغة الأريب في مصطلح آثار الحبيب نوشته لغوی، حافظ و محدّث م‍ح‍م‍د م‍رت‍ض‍ی ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ ‍واس‍طی‌ زب‍ی‍دی (1145-1205ق) با اهتمام عبدالفتاح ابوغُدّه (1336-1417ق)، با موضوع اصطلاح‌شناسی علوم حدیث، در یک مجلد منتشر شده است.

هدف و روش

1. محقق کتاب، عبدالفتاح ابوغُدّه، در مورد کتاب اول، یادآور شده است:
   1. ابن حنبلی در قفو الأثر، کتاب نخبة الفكر نوشته ابن حجر عسقلانی و شرح او و شرح‌های دیگران را بر آن، بدون اطناب ممل و اختصار مخل، خلاصه کرده و اثری شیرین و گوارا پدید آورده است که نوآموزان را معرفت افزاید و تحسین متخصصان را برانگیزد.
   2. ابن حنبلی افزون بر خلاصه‌سازی، خودش مطالبی از پیشوایان حنفی در زمینه علم اصول هنگام بحث از آرای اصولیان شافعی و دیگران اضافه کرده است ‏.
   3. علی‌رغم جستجو در فهارس موجود، از نسخه‌های خطی کتاب، اثری نیافتم و بر نسخه چاپی با تصحیح اسماعیل خطیب اسعردی اعتماد کردم که فایده‌اش بسیار و اشتباهش اندک است‏.
2. عبدالفتاح ابوغُدّه، کتاب دوم را یکی از بهترین آثار مختصر در زمینه شناخت اصطلاحات حدیثی دانسته و افزوده است که م‍ح‍م‍د م‍رت‍ض‍ی ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ ‍واس‍طی‌ زب‍ی‍دی، کتاب بلغة الأريب في مصطلح آثار الحبيب را برای دوستش، عبدالحلیم بن عیسی ذروانی شافعی در یمن، در سال 1163ق نوشته است‏.

نمونه مطالب

• آگاه باش که «شاهد» به روایتی گفته می‌شود که مساوی با دیگری است یا تنها از نظر معنا، مشابه آن است و بیش از یک نفر صحابی، آن را روایت می‌کند و ذکر روایت شاهد، «استشهاد» نامیده می‌شود.
• بالاترین مرتبه تعدیل، یکی وصف با صیغه مبالغه است، مانند: «أوثق الناس»، «أثبت الناس»، «إليه المنتهی في التثبت»، و دیگری لفظ مکرر (آوردن دو لفظ در پی هم که هرکدام از آنها بر تعدیل دلالت دارد)، مانند: «ثقةٌ ثبتٌ»، « ثقةٌ حافظ»، « ثقةٌ حجة» و «ثقةٌ متقن».... است و بدترین مراتب جرح، «ركن الكذب»، «كَذّابٌ»، «وَضّاعٌ»، «دَجّالٌ»، «يَكذِبُ» و «یَضَعُ» می‌باشد.

منابع مقاله

مقدمه‌ها و متن کتاب.