البلغة في تراجم أئمة النحو و اللغة
البلغة فی تراجم ائمة النحو و اللغة نوشته مجد الدین محمد بن یعقوب فیروزآبادی(729-817ق) از علمای مشهور ادبیات، لغت، تفسیر و حدیث است. وی در کازرین شیراز به دنیا آمده و شافعی مذهب بود.[۱] نام این اثر در منابع با نامهای مختلف ذکر شده است از قبیل: «البلغة فی ائمة اللغة»، «البلغة فی تاریخ ائمة اللغة»، «البلغة فی تراجم النحاة و اللغة»، «البلغة فی طبقات ائمة اللغة» و «البغة فی تاریخ ائمة النحو و اللغة».[۲] این کتاب در موضوع تراجم (تراجم ادبا) به نگارش درآمده و توسط محمد مصری تحقیق شده است.
| البلغة في تراجم أئمة النحو و اللغة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (نويسنده)
مصری، محمد (محقق) مصری، راتب حسان احمد ( مصحح) |
| ناشر | دار سعدالدين |
| مکان نشر | سوریه - دمشق |
| سال نشر | 1421ق - 2000م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زبان شناسان عرب - سرگذشت نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ف9ب7 6063 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده در طرح مطالب این اثر روش اختصار را همراه با دقت، تنوع و فراگیری در ذکر نام ادبا و مشاهیر نحو و لغت مورد توجه قرار است. ». [۳] نویسنده ساختار کتاب را بر اساس اسامی اشخاص بدون توجه به پسوندهای آنها و بر حسب حروف الفبا تنظیم کرده است. [۴]
این کتاب به تراجم علمای نحو و لغت تا عصر مؤلف اختصاص دارد و مشتمل بر بیش از چهارصد ترجمه از شعراء، ادیبان، فقیهان و مودبان که نحوی و یا لغت شناس بودهاند. [۵] مطالب کتاب به شکل مختصر ارائه شده به گونهای که بعضی از ترجمهها از چند کلمه تجاوز نمینماید و برخی نیز در حد یک یا دو سطر است و اندکی از آنها در حد یک یا دو صفحه میباشند. گویا این امر به دلیل اهمیت اعتبارسنجی گزارشها و مطالب از نگاه نویسنده پیرامون اشخاص بوده است. به همین دلیل مشاهده میشود که در مواقعی تنها به ذکر نام صاحب ترجمه اقدام کرده و گاهی نیز در ادامه آن عبارت ترجمهای برای او یافت نشد درج کرده است. ترجمه برخی از اشخاص به دلایلی تکرار شده است که نویسنده به آن توجه داده و چه بسا در اینگونه موارد مطالبی بر آنها افزوده است. [۶]
این کتاب به عنوان یکی از مصادرمورد اعتماد نویسندگان شمرده میشود که برخی از علمای ادب و غیره آن را ستودهاند. [۷]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن
- زرکلی، خیر الدین. الاعلام. لبنان- بیروت. دار العلم للملايين. 1989م. چاپ هشتم.
- مقریزی، احمد بن علی. المقفی الکبیر. محقق: يعلاوى، محمد. لبنان- بیروت. دار الغرب الإسلامي.1427ق. چاپ دوم.