ابن حاجب الدار، مظفر بن فضل
| نام | ابن حاجب الدار، مظفر بن فضل |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1188 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 656 هـ.ق یا 1258 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | AUTHORCODE6512AUTHORCODE |
معرفى اجمالى
«مظفر بن فضل بن جعفر علوى» در سال 584ق1188/م در عراق، در شهر موصل، به دنيا آمد. وى براى تحصيل، به بغداد رفته و مدت زيادى در آن شهر اقامت گزيد. در اواخر عمر، به زادگاه خويش بازگشت و در سال 656ق1258/م، ديده از جهان فروبست.
از آنجا كه در كتب تاريخ و تراجم، گزارش قابل توجه‌اى از زندگى‌نامه و سيره وى ارائه نشده است، از اوايل دوران حيات و زندگانى علمى او، اطلاع دقيقى در دست نيست، اما از خلال مباحث كتاب وى با عنوان «نضرة الاغريض فى نضرة القريض» كه پيرامون شعر و فضائل آن نوشته شده است، چنين برمى‌آيد كه شيخ ابا محمد بن ابى البركات و ابن البقال المقرىء، از اساتيد او بوده و مظفر در سال 603ق، از ايشان، روايت كرده است (نظرة الاغريض،ص 458). همچنين مى‌توان به اين نكته پى‌برد كه پدرش سهم به سزايى در تعليم و تربيت وى داشته و مظفر از او نيز روايت نقل كرده است (نظرة الاغريض، ص 347).
عموى مادر بزرگ پدرى وى، محمد بن محمد بن عبد الله علوى حسينى، كه به شيخ الشرف معروف بود، عالم به علم انساب بوده و تصانيف زيادى به وى منسوب شده است. وى حدود صد سال در موصل و بغداد زندگى كرده و عده‌اى احتمال داده‌اند كه مظفر، از محضر وى نيز استفاده كرده باشد (نهى عارف حسن، مقدمه نظره الاغريض).صفدى، در كتاب معروف خود با عنوان «الوافى»، ضمن ارائه شرح حال مختصرى از وى و ذكر ابياتى كه منسوب به او مى‌باشند، به اين نكته اشاره كرده است كه او، آشنا به فن شعر نيز بوده است.
از ديگر نكاتى كه در زندگى اين نويسنده جلب توجه مى‌نمايد، صله دادن ابن علقمى، وزير معتصم بالله، آخرين خليفه عباسى، به وى مى‌باشد و از آنجا كه ابن علقمى، به علما و ادبا احترام ويژه‌اى قائل بود، مظفر نيز، از مقربين وى به شمار مى‌آمد و چنين معروف است كه در مجلسى از مجالس ابن علقمى، مظفر را به نوشتن كتابى در بيان حدود و فضليت شعر تشويق نموده و او نيز امر وى را اجابت كرد و پس از نوشتن كتاب «نضره الاغريض» آن را به وى تقديم نمود.
اثر ديگرى كه از اين نويسنده مى‌شناسيم، كتاب «الرساله العلويه» مى‌باشد كه در سه موضع از كتاب نضره الاغريض، (ص 21، 268، 441) خود به آن اشاره نموده و متذكر شده است كه آن را قبل از نضره الاغريض تأليف نموده است. اين كتاب، پيرامون فصاحت بوده و حذو ابن سنان خفاجى از آن تحت عنوان «سر الفصاحه» ياد كرده است.
از شواهدى برمى‌آيد كه وى داراى مذهب تشيع بوده است، كه از آن جمله است، روايت كردن او از برخى از علماى شيعى همچون ابن طباطبا در عيار الشعر (ص 239 و 449) و نيز صله گرفتن او از ابن علقمى كه برخى معتقد به شيعه بودن وى مى‌باشند.
منبع مقاله
مقدمه نهى عارف حسن بر نضره الاغريض
وابسته‌ها
نضرة الإغریض فی نصرة القریض / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده