پیشوایی، مهدی

نام
نام‎های دیگر
نام پدر	علیقلی
متولد	دوشنبه 17 ربیع‌الاول سال 1360ق برابر با پاییز سال 1320ش
محل تولد	یکی از روستاهای مشکین‌شهر
رحلت	5 محرم سال 1443ق برابر با 23 مرداد ماه سال 1400ش
اساتید
برخی آثار	بحث‌هایی از فقه تطبیقی
کد مؤلف	AUTHORCODE02927AUTHORCODE

مهدی پیشوایی (1320-1400ش)، نویسنده، محقق، مورخ، تاریخ‌ پژوه، پژوهشگر سیره امامان شیعه، از اساتید برجسته حوزه علمیه قم و مدیرگروه تاریخ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، مؤلف کتاب سیره پیشوایان و مقتل جامع سیدالشهدا(ع)

ولادت

در گفتگویی که ایشان با خبرگزاری رسا داشته است، او تاریخ تولد خود را بنابر آنچه پدرش پشت قرآن نوشته بود، روز دوشنبه 17 ربیع‌الاول سال 1360ق برابر با پاییز سال 1320ش در یکی از روستاهای مشکین‌شهر نقل می‌کند، که با تاریخ شناسنامه‌ای تفاوت دارد، پدر ایشان مرحوم علیقلی نام داشته که در کسوت روحانیت بود.^[۱]

فعالیتها

او عضو تحریریه مجله «درس‌هایی از مکتب اسلام» در دهه پنجاه بود که سه سال مدیریت داخلی این مجله را به عهده داشت و پس از انقلاب نیز در آن‌جا و نشریات «مبلغان»، «پیام حوزه» و «تاریخ اسلام در آینه پژوهش» قلم می‌زد. اوایل انقلاب بود که پیشوایی به منظور پالایش بخش‌های مربوط به تاریخ اسلام در کتاب‌های درسی تاریخ دبیرستان، ارتباط نزدیکی با مرحوم استاد سید جعفر مرتضی عاملی یافت. وی عضو هیأت مؤسس مؤسسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق (وابسته به آیت‌الله سبحانی) و عضو هیأت علمی گروه تاریخ مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی بود. متون درسی مرکز تدوین حوزه در زمینه تاریخ به‌دست پیشوایی تألیف یا زیر نظر وی تدوین شده است.

او درباره علاقه خود به تاریخ اسلام می‌گوید: «بنده در ایامی که به تبلیغ می‌رفتم، مانند بسیاری از مبلغان آن دوران از کتاب‌ها و مقاتل قدیمی زمان صفویه و قاجار استفاده می‌کردم، اما به مرور زمان مطالعاتم در زمینه تاریخ اسلام بیشتر شد و متوجه نادرستی بسیاری از مطالب درج شده در این کتاب‌ها و مقاتل شدم. کم‌کم اعتمادم از این کتاب‌ها سلب شد و هر چه بیشتر در مسائل تاریخ اسلام پیش می‌رفتم متوجه ضعف و سستی مطالب این کتاب‌ها می شدم و دیگر این مطالب و تذکر به روضه‌خوان‌ها مرا خسته کرده بود، تا اینکه بعد از انقلاب اسلامی کتاب‌هایی در زمینه تحریفات عاشورا نوشته شد و انتقادات وسیعی در این زمینه به وجود آمد و روشنگر‌ی‌هایی از سوی آیات عظام و علما و اندیشمندان حوزوی در جامعه صورت گرفت».

استاد پیشوایی سال‌ها، علاوه بر حوزه، در دیگر مراکز علمی به امر تدریس اشتغال داشته، مراکزی چون: دانشگاه علم و صنعت تهران؛ دانشگاه امام صادق(ع)؛ دانشگاه قم، مرکز جهانی علوم اسلامی؛ مؤسسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق(ع)؛ دارالشفاء قم؛ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) و نیز با شبکه رادیو معارف، به عنوان کارشناس عالی تاریخ و سیره، در ارتباط بوده است. سردبیری فصلنامه علمی-تخصصی تاریخ در آینه پژوهش، مدیریت داخلی و عضو هیئت تحریریه مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، مدرس دانشگاه آزاد اراک و بروجرد، دانشگاه قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه علم و صنعت تهران از جمله فعالیت‌های وی است.

وفات

این مورخ و نویسنده شهیر در روز شنبه 5 محرم سال 1443ق برابر با 23 مرداد ماه سال 1400ش بر اثر بیماری کرونا درگذشت. ^[۲]

آثار

ارزیابی انقلاب حسین (ریشه‌های تاریخی و اجتماعی و نیز آثار و پیامدهای حادثه کربلا)
امام حسن(ع) پرچمدار صلح و آزادی
بحث‌هایی از فقه تطبیقی(با همکاری حجت‌الاسلام گودرزی)
پیشوای آزاده، (زندگانی سیاسی و اجتماعی امام هفتم)
تاریخ اسلام از جاهلیت تا رحلت پیامبر اسلام
دورنمائی از زندگانی امام باقر(ع)
سیره پیشوایان (زندگانی سیاسی و اجتماعی ائمه معصومین)
شام، سرزمین خاطره‌ها
شخصیت‌های اسلامی شیعه (زندگی نامه تعدادی از صحابه شیعی، مشترکاً با آیت‌الله جعفر سبحانی)
شناخت شیعه (رد وهابیت)
قهرمانان راستین (زندگینامه حدود 20 نفر از یاران بزرگ پیامبر اسلام به صورت داستان، ترجمه از عربی به فارسی)
مبارزات مسلمانان ترکستان (ترجمه از عربی به فارسی).
مقتل جامع سیدالشهداء
رابطه انقلاب‌های شیعه با عقیده به انتظار