خاندان ایروانی یا راهنمایان علمی امم
| خاندان ایروانی یا راهنمایان علمی امم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حشمت الواعظين قمی، محمدتقی (نویسنده) |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
خاندان ایروانی یا راهنمایان علمی امم اثر سید محمدتقی حشمت الواعظین طباطبائی، کتابی است پیرامون معرفی دو تن از علمای این خاندان که عبارتند از: آیت‌الله میرزا علی و میرزا یوسف ایروانی.
انگیزه نگارش
نویسنده انگیزه نگارش کتاب را چنین بیان کرده است: «هدف نگارنده از این وجیزه، تنها شرح و بیوگرافى خاندان ریشه‌دار ایروانى بالأخص دو نفر از سرمایه‌هاى گران‌بهاى معنوى و شخصیت‌هاى واجد فضیلت و کمال است که بدرود حیات گفته‌اند و چون نام آن‌ها در ردیف بزرگان علمى قرار گرفته و عظمت روح و لطافت طبع عالى این پدر و پسر و بیت آن‌ها بر هیچکس پوشیده نیست و در زمان حیات خویش هم حاضر نشدند نام و نشانى آن‌ها بر سر زبان‌ها بیفتد»[۱].
ساختار
کتاب با تصاویری از مرحوم میرزا علی و میرزا یوسف ایروانی آغاز و مطالب در دو بخش اصلی، تنظیم شده است.
از جمله منابع نویسنده در تألیف کتاب، عبارتند از:
- ماضي النجف و حاضرها تأليف شيخ جعفر آل محبوبه؛
- مشهد الإمام؛
- رجال الفكر و الأدب؛
- معارف الرجال؛
- غرر الحكم؛
- طبقات أعلام الشيعة؛
- دائرة‌المعارف سياح؛
- وصیت‌نامه آیت‌الله مرعشى نجفى؛
- مكاسب محرمه شيخ مرتضى انصارى؛
- نهضت روحانیون ايران تأليف على دوانى؛
- شهداء الفضيلة آيت‌اللّه امينى و...[۲].
گزارش محتوا
نویسنده مطالب را با توضیح مقام رفیع علما از دیدگاه قرآن، آغاز نموده و به این نکته اشاره کرده است که ایشان هرچند از جهت عدد و شماره اندک هستند ولى از نظر ارزش عظیم و قدرشان از هرچیز بزرگ‌تر است و برترى عالم بر عابد، همچون برترى ماه است در شب بدر بر سایر ستارگان، اما بااین‌حال، علم و استدلال هرگز به‌تنهایی نمىتواند جامعه بشریت را بیمه کند؛ بلکه علم مقدمه کمال و کمال واقعى همان ایمان و پاکى روح است که به‌وسیله عبادات و تقوا حاصل مى‌گردد[۳].
بخش نخست، با مقدمه‌ای در بیان هدف نگارنده از نگارش کتاب و نیز معرفی اساتید، تألیفات، برادران و چگونگی ارتحال آیت‌الله میرزا علی ایروانی آغاز شده است.[۴].
در ادامه، به شخصیت و جایگاه آیت‌الله علی ایروانی از دیدگاه اساتید محقق حوزه علمیه قم، یعسوب‌الدین رستگار، علامه سید محسن امین، شیخ جعفر آل محبوبه پرداخته شده است. از دیگر مطالب مطرح شده در این بخش، می‌توان به موضوعات زیر اشاره نمود: فرزندان آن فرزانه؛ سروده‌های ادبا؛ خاطره‌ای پرثمر از ایشان؛ هشدار نگارنده به مردم و مدرسه علمیه ایروانی[۵].
بخش دوم، به زندگی‌نامه میرزا علی ایروانی اختصاص یافته و شخصیت ایشان، از دیدگاه بزرگانی چون شیخ آغا بزرگ تهرانی، سید ابوالحسن اصفهانی، محمدحسین آل کاشف‌الغطاء، ابوالحسن مشکینی، عبدالهادی حسینی شیرازی، امام خمینی(ره)، فرزندش محمدجواد ایروانی و... مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از جمله موضوعات مطرح شده در این بخش، عبارتند از: تألیفات آیت‌الله شیخ یوسف ایروانی؛ ارتحال جانسوز آن فرزانه؛ امتیازات روحانیت شیعه؛ سروده شاعر معاصر صادق حشمت در مورد ختم غائله تصویب‌نامه و...[۶].
در انتهای کتاب، مشجرات (شجرنامه) خاندان ایروانی به قلم آیت‌الله میرزا یوسف ایروانی و ترجمه سید محمدتقی حشمت الواعظین طباطبائی، ذکر گردیده است.[۷] و سپس، به منابع نویسنده در تألیف کتاب، اشاره شده است.[۸].
وضعیت کتاب
فهرست موضوعات به همراه فهرست اعلام مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۹]، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.