طبری صنعانی، اسحق بن یحیی
| نام | طبری صنعانی، اسحق بن یحیی |
|---|---|
| نام های دیگر | صنعانی، اسحاق بن یحیی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 450 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | تاریخ صنعاء |
| کد مؤلف | AUTHORCODE531AUTHORCODE |
اسحق بن يحيى بن جرير طبرى صنعانى، نويسنده كتاب ارزشمند «تاريخ صنعاء» است. در منابع، مطلبى درباره اين مورخ نيامده و تنها در كتاب «السلوك فى طبقات العلماء و الملوك» نوشته مورخ يمنى، بهاءالدين محمد بن يوسف جندى (متوفاى 730ق) اطلاعاتى درباره اين مورخ آمده است. بهاءالدين، در اين اثر، «تاريخ صنعاء» را كتابى با حجم كم و فوائد بسيار دانسته كه توسط اسحق بن يحيى بن جرير صنعانى زهرى، منتسب به اسود بن عوف، برادر عبدالرحمن بن عوف، تأليف شده است. اين، تمام مطلبى است كه جندى، در كتابش ذكر كرده است. در آثار ديگر مورخين نيز مطلبى درباره او يافت نشده است؛ حتى نام او در ضمن علماى صنعاء نيز نيامده است.
در كتاب‌هاى «ميزان الاعتدال» و «لسان الميزان»، شرح حال نويسنده ديگرى با نام «اسحق بن ابراهيم صنعانى طبرى» آمده است كه فرد ديگرى است و نبايد با اين شخصيت اشتباه شود.
نويسنده خود در كتابش، «تاريخ صنعاء»، اطلاعاتى اندك به دست داده و در آخر كتاب، نامش را به‌صراحت ذكر كرده است. خاندان آل جرير در قرن چهارم هجرى، در صنعاء داراى جايگاه رفيعى بوده است. او نام بزرگانى از خاندانش را كه مناصب حكومتى داشته‌اند، ذكر كرده است.
از فقراتى از كتاب، مانند خبرش از مساجد صنعاء به دست مى‌آيد كه تا سال 443ق، زندگى مى‌كرده است و لذا به احتمال قوى، حيات او از نيمه اول قرن پنجم فراتر نرفته است؛ بنابراین، ابن جرير، مقدم بر رازى مؤلف كتاب «تاريخ صنعاء» بوده است و اين مطلب، عدم رجوع او به كتاب رازى را تفسير مى‌كند.