دوانی، علی

    از ویکی‌نور


    على دوانى (متولد ۵ مهر ۱۳۰۸- وفات در ۱۸ دی ۱۳۸۵) نویسنده و محقق، مورخ، پژوهشگر معاصر که آثار متعددی در رابطه با تاریخ اسلام نگاشته‌است.

    او در ۲۳ ربیع‌الثانی ۱۳۴۸ قمری برابر با 5 مهر ماه 1308 شمسى در روستاى كوچك «دوان» در 12 كيلومترى شمال «شرقى» كازرون متولد شد و تا سن هفت سالگى در دوان به سر مى‌برد و پس از آن، نزد اقوامش به «آبادان» رفت. در آن شهر، دو كلاس اكابر (ششم ابتدايى) را پشت سر گذاشت و وارد آموزشگاه فنى شركت نفت شد.

    تحصیلات حوزوی

    حدود سال 1322ش در سن 14 سالگی براى تحصيل علوم دينى عازم نجف شد و به مدت پنج سال و نيم در حوزه علميه نجف نزد استادانى چون «شهيد آيت‌الله مدنى»، «آقا شيخ على كاشانى»، «ميرزا محمد اردبيلى»، «محمد غروى»، «آيت‌الله محمدرضا طبسى» و «آيت‌الله حاج ميرزا على فلسفى» تحصيل كرد و كتاب قوانين در علم اصول فقه و جلد نخست شرح لمعه را به پايان رسانيد. در اوايل سال 1327 به دليل كسالت و براى تغيير آب و هوا به كشور بازگشت و ابتدا به زيارت بارگاه حضرت امام على بن موسى الرضا(ع) شتافت و سپس به نهاوند رفت و با دختر مرحوم آيت‌الله احمد آل آقا نهاوندى از سلاله استاد كل وحيد بهبهانى ازدواج كرد. استاد دوانى پس از ازدواج براى تكميل تحصيلات خود به قم رفت و در محضر اساتيدى؛ چون علامه طباطبايى، شهيد آيت‌الله صدوقى، امام خمينى و آيت‌الله بروجردى، فقه، اصول، تفسير و فلسفه را فرا گرفت و پس از 22 سال دروس حوزوى را به پايان رسانيد.

    فعالیتها

    اين عالم فرزانه كار خود را در دو شيوه متمركز كرده بود؛ يكى منبر و سخنرانى دينى و ديگرى، تأليف و تصنيف كتب مذهبى. بر اين اساس، سال‌ها در داخل كشور و همچنين چندين سال در كشور كويت در ماه‌هاى مبارك رمضان، محرم و صفر سخنرانى مى‌كرد. وى در قم با جمعى از فضلاى حوزه علميه، مجله دينى «درس‌هايى از مكتب اسلام» را منتشر كرد. در سال 1350 به تهران آمد و در اين شهر سكونت كرد و در هر دو مقوله، فعاليت خود را ادامه داد.

    علامه محقق، در طول عمر پربركت خود، 110 جلد كتاب در موضوعاتى چون: اصول اعتقادات، سيره معصومين (علیهم‌السلام)، تاريخ اسلام، فرهنگ و تمدن اسلامی، شرح حال علما و دانشمندان شيعه، نهضت‌هاى اسلامی، داستان‌هاى اسلامی، سفرنامه و مناقب اهل بيت(ع)، تأليف، تصنيف، ترجمه و يا تصحيح نمود و صدها مقاله، مصاحبه و سخنرانى در نشريات گوناگون و رسانه از خود به يادگار گذارد.

    ايشان بيش از هشتاد مقاله تحقيقى نيز در جرايد به چاپ رسانده است؛ افزون بر آن در دانشگاه‌هاى گوناگون از جمله دانشگاه تربيت معلم، امام صادق(ع)، امام حسين(ع)، دانشكده الهيات و معارف اسلامى تهران، دانشكده علوم قرآنى و... در موضوعات تاريخ اسلام، سيره ائمه معصومين، تاريخ فقه، تراجم و رجال به تدريس پرداخت. استاد دوانى در حدود سى كنگره علمى شركت كرد و مقالات او در بيشتر اين كنگره‌ها به چاپ رسيد.

    وفات

    حجت‌الاسلام علی دوانی سرانجام پس از یک عمر فعالیت و مجاهدت بی‌وقفه، در شامگاه عید سعید غدیر 1347 قمری، برابر با 18 دی ماه 1385 در سن 77 سالگی به لقاء‌الله پیوست و پس از تشییع با شکوه در صحن عتیق حضرت معصومه(س) در شهر مقدس قم که آرزوی دیرینش بود به خاک سپرده شد.

    آثار

    1. امام مهدى(ع) از ديدگاه قرآن و عترت
    2. دانشمندان عامه و مهدى موعود(ع)
    3. مفاخر اسلام (دوازده جلد)
    4. نگاهى كوتاه به زندگانى پر افتخار سيد رضى
    5. تاريخ اسلام از آغاز تا هجرت
    6. شرح زندگانى استاد كل، وحيد بهبهانى
    7. امام خمينى(ره) در آيينه خاطره‌ها
    8. حاج شيخ عباس قمى، مرد تقوا و فضيلت
    9. زندگانى زعيم بزرگ عالم تشيع آيت‌الله بروجردى
    10. خاطرات من از استاد شهيد مطهرى
    11. شرح زندگانى جلال‌الدين دوانى
    12. نهضت روحانيون ايران (ده جلد)
    13. نقد عمر

    و......

    منابع مقاله

    برگرفته از كتاب تاريخ و فرهنگ مردم دوان، تحقيق دكتر عبدالعلى لهستانى زاده، انتشارات نويد شيراز، چاپ دوم، 1380، ص 493


    وابسته‌ها

    شوق مهدی(عج)

    مهدی موعود

    در پیرامون نهج‌البلاغه (ط. جامعه مدرسین)

    سید رضی مؤلف نهج‌البلاغه

    اجتهاد در مقابل نص

    زن در قرآن

    موعودی که جهان در انتظار اوست

    دانشمندان عامه و مهدی موعود

    تاریخ قم یا حریم مطهر بانوی عالیقدر اهل‌بیت عصمت و طهارت حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها

    شوق مهدي

    مقالاتی پیرامون نهج‌البلاغه و گردآورنده آن

    سید رضی مؤلف نهج‌البلاغه (ویرایش جدید)

    فرقه وهابی و پاسخ شبهات آنها

    هزاره شیخ طوسی: مقاله‌ها و خطابه‌هایی به مناسبت هزارمین سال ولادت شیخ طوسی

    تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت

    مفاخر اسلام

    خاندان آیت‌الله بروجردی

    غدیر خم: حدیث ولایت

    مرآت الاحوال جهان نما به انضمام (انساب خاندان مجلسي)

    تاريخ فتوحات مسلمانان در اروپا (فرانسه، سوئيس، ايتاليا، و جزاير مديترانه)

    علي‌عليه‌السلام چهره درخشان اسلام

    مرآت الاحوال جهان نما (چاپ قم)

    نگاهي کوتاه به زندگاني پر افتخار سيد رضي مؤلف نهج‌البلاغه

    هنر نويسندگي يا رهنمودي براي نويسندگان، گويندگان و خوانندگان

    نهضت روحانیون ایران