اختصاص
| نام کتاب | اختصاص |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الاختصاص
الاختصاص. فارسی |
| پدیدآورندگان | صابری، حسین (مترجم)
مفید، محمد بن محمد (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 129 /م7 الف3041 |
| موضوع | ائمه اثناعشر - احادیث
احادیث شیعه - قرن 4ق. |
| ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1388 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE16036AUTOMATIONCODE |
اختصاص ترجمه فارسى کتاب «الاختصاص» اثر ابوعبدالله محمد بن محمد(336-413ق) معروف به شيخ مفيد مى‌باشد كه بر پايه متن مصحَّح على اكبر غفارى توسط حسين صابرى ترجمه و تحقيق شده است.
در ابتداى کتاب، مقدمه‌اى از مترجم افزوده شده كه در آن، نكاتى در مورد ترجمه و ويژگى‌هاى آن، بيان گرديده است:
- على اكبر غفارى -محقق متن عربى- پاورقى‌هاى ارزشمندى نگاشته كه اين پاورقى‌ها، مگر آن‌ها كه شرح يك واژه بوده، عمدتاً به فارسى برگردانده شده‌اند. برخى از ارجاع‌هاى محقق متن عربى نيز ارجاع به منابع حديثى و مآخذى بوده كه حديث ياد شده در متن «اختصاص»، در آن‌ها نيز وجود دارد و يا آن را از «اختصاص»، نقل كرده‌اند. مترجم اين پاورقى‌ها را نيز ترجمه كرده و آن‌ها را با حرف «ح» متمايز ساخته است.[۱]
- از آن روى كه منابع ارجاعى در پاورقى، فاقد مشخصات کتاب‌شناختى‌اند و گاه نيز محقق به منابعى كه اكنون چاپ‌هاى متداول‌تر يا مفيدترى دارند، مترجم در بسيارى از موارد افزون بر اين منابع و گاه به جاى اين منابع، به مآخذى ديگر ارجاع داده است. بخشى از اين منابع، بر «اختصاص» تقديم دارند و روايت مذكور در «اختصاص» در آن‌ها به همان سند اختصاص يا به سند ديگر نقل شده، بخشى نيز پس از دوران شيخ مفيد تأليف شده‌اند و حديث را به نقل از «اختصاص» يا بدون استناد به اين کتاب، نقل كرده‌اند.[۲]
- مترجم تا جايى كه توانسته، به اين منابع ارجاع داده و در پايان کتاب نيز مشخصات کتاب‌شناختى اين مآخذ را در کتاب‌نامه مترجم آورده است. به همين دليل و به هدف اختصار، در پاورقى‌ها جز در مورد کتاب‌هايى كه نام همانند دارند، نام مؤلف درج نشده است. پاورقى‌هاى مترجم نيز با حرف «م» مشخص شده‌اند.[۳]
- از آنجا كه در متن عربى، به رغم تصحيح [[غفاری، علیاکبر|استاد غفارى ]]، همچنان خطاها يا تصحيف‌هايى به چشم مى‌خورد و يا در مواردى عبارت نامفهوم است، مترجم در اين‌گونه موارد، نسخه‌هايى ديگر و گاه منابع متقدم بر اختصاص يا متأخر از آن را مبناى ترجمه قرار داده و البته ازآن‌روى كه درصدد ارائه تصحيحى ديگر براى اثر نبوده، لزوما همه اين موارد را يادآور نشده است.[۴]
- در متن عربى اثر، دو «استدراك» وجود دارد. چون اين استدراك‌ها تكمله‌هايى بر دو حديث از احاديث مذكور در متن هستند، مترجم اين تكمله‌ها را به‌صورتى مفصل‌تر و به نقل از منابع، در ذيل همان احاديث ترجمه كرده است.[۵]
- مترجم در ترجمه آيه‌هاى قرآن كريم، از ترجمه استاد فولادوند نقل كرده و جز در مواردى كه همسانى سياق مى‌طلبيده، در آن‌ها تصرف نكرده است. هرچند اين به معناى نداشتن ملاحظاتى بر اصل ترجمه مذكور نيست.[۶]
- از آنجا كه کتاب «الاختصاص» فاقد فصل‌بندى است، مترجم در هر جا متن با «بسم الله الرحمن الرحيم» آغاز شده و يا نشان از آغاز يك «گزيده ديگر» بوده است، متن را از يك سوم صفحه آغاز كرده است، بى‌آنكه شماره‌اى بر فصل بنهد يا كلمه فصل را به‌كارگيرد.[۷]
مترجم در درون متن نيز كوشيده است افزون بر عنوان‌هايى كه در تصحيح غفارى بر مجموعه‌هايى از احاديث نهاده شده است، براى هر حديث و گاه نيز چند حديث هم مضمون، عنوانى قرار دهد. اين عنوان‌ها داخل دو قلاب [ ] قرار گرفته‌اند.[۸]
فهرست مطالب، در ابتدا و کتاب‌نامه مترجم در تحقيق اين اثر، به همراه نمايه آيات؛ ابيات شعر؛ نام‌هاى كسان، جاها، قبيله‌ها و فرقه‌ها؛ کتاب‌ها و نمايه موضوعى، در انتهاى کتاب آمده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.