الطب الجديد الكيميائي
| نام کتاب | الطب الجديد الکيميائي |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | التیارات الطبیه الاوروبیه فی عصر النهضه و صراعها مع الطب التقلیدی |
| پدیدآورندگان | شحاده، محمد کمال (محقق)
ابن سلوم حلبی، صالح بن نصر الله (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | R 128/3 /ص2ط2 |
| موضوع | پزشکی - متون قدیمی تا قرن 14
پزشکی اسلامی |
| ناشر | معهد التراث العلمي العربي، منشورات جامعة حلب |
| مکان نشر | حلب - سوریه |
| سال نشر | 1417 هـ.ق یا 1997 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE15893AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«الطب الجديد الكيميائى»، به زبان عربى، تأليف صالح بن نصر الله، معروف به ابن سلوم حلبى، درباره طب شيميايى است
در قرن شانزدهم ميلادى، بسيارى از منابع طبى سنتى زير سؤال رفت؛ مبانى‌اى كه بقراط و جالینوس، پايه‌ريزى نموده بودند و در روزگار اسلامى، رشد كرده بود. نظريه اخلاط كه مبناى طب سنتى بود، مورد مناقشه قرار گرفت و بالطبع روش‌هاى درمان بيمارى‌ها نيز به‌شدت مورد انتقاد واقع شد. در جلوى اين منتقدين سويسرى براكلسوس قرار داشت.
ابن سلوم، در اين دوران به قصد عرضه كردن اين سخنان كه در عالم پزشكى جديد به نظر مى‌رسيد، تصميم گرفت دو كتاب را به عربى ترجمه كند: يكى، كتاب براكلسوس و ديگرى، متعلق به شاگرد او اسفالد كرولليوس.
در مورد اصل كتاب براكلسوس و اينكه به چه زبانى بوده و ابن سلوم چگونه نظريات او رانقل مى‌كند، چيزى نمى‌دانيم، اما درمورد كتاب كرولليوس اين را مى‌دانيم كه ابن سلوم اين اثر را از زبان لاتينى به عربى ترجمه نموده است.
ساختار
كتاب، داراى دو بخش است: بخش اول، مربوط به نگاشته براكلسوس است. اين قسمت، داراى يك مقدمه و شش مقاله به ترتيب 10 بابى، 7 بابى، 3 بابى، 12 بابى، 17 بابى و 1 فصلى است. در آخر اين بخش، مبحثى تحت عنوان «دراسة و تحليل لما جاء فى كتاب ابن سلوم الحلبى عن الطب الجديد الكيميائى» ذكر شده است.
قسمت دوم، مربوط به نگاشته كرولليوس است. اين قسمت، مشتمل بر دو مقاله است كه مقاله اول آن، 8 فصل دارد و مقاله دوم، شامل عناوين متعدد مى‌باشد.
در آخر اين قسمت، مبحثى تحت عنوان «دراسة تحليلية للقسم الثانى من مخطوط ابن سلوم الحلبى (الكيمياء الملكية)» ذكر شده است.
گزارش محتوا
مقاله اول از قسمت اول، در امور طبيعى، مقاله دوم، درباره اساس طب شيميايى، مقاله سوم، در شناخت خواص اشياء، مقاله چهارم، درباره امور مربوطه به داروسازى، مقاله پنجم، درباره كارهاى عملى جزيى و مقاله ششم، مربوط به روغن‌ها است.
مقاله اول از قسمت دوم، پيرامون معالجه بيمارى‌ها به بيان كلى و مقاله دوم، پيرامون معالجات جزئيه بيمارى‌هاست.
نگاشته ابن سلوم در اين باره را بايد از قديمى‌ترين نگاشته‌هاى طبى به سبك جديد دانست. ابن سلوم در اين اثر به دقت به منابع طب كيميايى (شيميايى) مراجعه مى‌كند و تقرير و گزارش دقيقى از آن به خواننده ارائه مى‌دهد.
آنچه ابن سلوم در اين اثر به‌عنوان تقرير از مبانى و جزئيات طب كيميايى مى‌نويسد، چيزى فراتر از يك شرح و توضيح صرف است، بلكه او در صدد توفيق و هماهنگى بين طب ارسطويى و طب كيميايى است.
وضعيت كتاب
اين اثر به اهتمام دكتر كمال شحاده و بر اساس نسخ خطى موجود در كتابخانه‌ها تصحيح و تحقيق شده است.
محقق اين اثر - علاوه بر نگاشتن مقدمه‌اى درباره زندگى و آثار ابن سلوم و تصحيح متن - هر دو بخش كتاب را نقد و تحليل كرده است.
اين اثر، در سال 1417ق (1997م)، توسط معهد التراث العلمى العربى دانشگاه حلب، در 376 صفحه، چاپ و منتشر شده است.