مجموعه آثار فارسی شیخ أبومحمد محمود بین خداداد بن یوسف مشهور به تاج‌الدین اشنوی (قرن ششم و هفتم هجری)

مجموعه آثار فارسی شیخ أبو محمد محمود بین خداداد بن یوسف مشهور به تاج الدین اشنوی (قرن ششم و هفتم هجری) عنوان اثری است 1 جلدی به زبان فارسی از محمود بن خداداد اشنوی که به تصحیح نجیب مایل هروی رسیده است. از تاج‌الدین اشنوی، آثاری منظوم و منثور در دست است که همه آنها در این مجموعه فراهم آمده و به قرار زیر است؛

1. غایة الامکان فی درایة المکان: ارزنده‌ترین و مفصل‌ترین تألیف اشنوی است در یک مقدمه و سه فصل اصلی و یک فصل فرعی؛ مؤلف در مقدمه‌ای مختصر از توحید و انواع قولی و علمی و عملی آن سخن گفته، در فصل دوم، بحث مکان و انواع آن را پیش کشیده و در فصل سوم از زمان و معرفت آن یاد کرده است. وی این رساله را به غرض دفع و رفع مخالفتها و نسبتهای کفر به خودش نگاشته است.
2. پاسخ به چند پرسش: از دیگر نگاشته‌های اشنوی که ترجمه فارسی آن به دست ما رسیده، مجموعه‌ای است شامل 5 پرسش که سائلی از اشنوی کرده بوده و 5 پاسخ که او در جواب نگاشته است. موضوع این رساله در زمینه لطایف سه‌گانه‌ایست که معرفتِ آن به نزد عارف به مثابه نردبان معرفت حقتعالی برگرفته می‌شود؛ یعنی نفس و دل و سرّ.
3. اشعار بازمانده: اشنوی نیز مانند دیگر مشایخ طریقت به از قریحه سرشار برخوردار بوده و اشعاری لطیف و دلنشین دارد که د رمضامین عمیق عرفانی سروده. هرچند اشعار وی مانند شعرهای بعضی از مشایخ سده هفتم چون نجم‌الدین کبری و نجم دایه و... ناشناخته مانده است ولی بخشی از اشعار او به دست ما رسیده است. این اشعار از منابع مختلفی جمع شده و به دست ما رسیده است. زبان شعر اشنوی مانند زبان نثر وی زبانی است پخته و استوار و در عین حال، ساده و روان و البته در اشعار بازمانده از وی، تکرار مضمون زیاد رخ داده است.

مجموعه آثار فارسی شیخ أبو محمد محمود بین خداداد بن یوسف مشهور به تاج الدین اشنوی (قرن ششم و هفتم هجری)
پدیدآوران	اش‍ن‍وی‌، م‍ح‍م‍ود ب‍ن‌ خ‍داداد (نویسنده) مایل هروی، نجیب (مصحح و مقدمه‌نویس)
ناشر	طهوری
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1368ش.
چاپ	چاپ یکم
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

منابع مقاله

مقدمه محقق بر کتاب.