لاهوتی، حسن
حسن لاهوتى (1323-1391ش)، هنرمند، مترجم، محقق معاصر، ویراستار، مولوی پژوه
ولادت
در ۱۴ دی ۱۳۲۳ش، در شهر سبزوار به دنیا آمد.
تحصیلات
تحصیلات ابتدائى و متوسطه را که به پایان برد، براى دریافت لیسانس زبان انگلیسى، وارد دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد شد. با همه مشغله درس و کار ادارى، نه از ادب فارسى گسست و نه از موسیقى ایرانى. او از نوجوانى به این دو، دلبسته بود.
لاهوتى، براى تأمین معاش از همان سال اول دانشکده، در بخش اخبار اداره رادیو مشهد به کار پرداخت و بعد از کسب دانشنامه لیسانس و اتمام دوره سربازى به استخدام رسمى سازمان رادیو - تلویزیون ملى آن زمان درآمد و بازهم در همان قسمت اخبار، سرگرم کار شد.
وى تازه ازدواج کرده بود که وسایل سفر آمریکا فراهم آمد و براى ادامه تحصیل راهى آن دیار شد. او از دانشگاه ایالتى میشیگان، دانشنامه فوق لیسانس گرفت و بعد از انقلاب به مشهد بازگشت، اما سازمان صدا و سیماى جمهورى اسلامى، او را در مهرماه 1359، بازنشسته کرد؛ ناچار، یکى دو سال، کارهاى آزاد از کارخانهدارى گرفته تا ساختمانسازى را آزمود، ولى هیچیک را مطابق میل و طبع هنرمند خود نیافت.
لاهوتى، از آبان سال 1363، با عنوان مترجم، به خدمت بنیاد تازهتأسیس پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى درآمد. ممارست او در ادب فارسى، احاطه بر زبان انگلیسى و همجوارىاش با استاد سید جلالالدین آشتیانى، از وى محقق و مترجمى کممانند به وجود آورد. لاهوتى، کتابهاى گرانسنگى چون «شکوه شمس» پروفسور شیمل و «شرح مثنوى» اثر نیکلسون را در کنار پیر و مراد و همخانه خود، استاد آشتیانى ترجمه کرد.
وى مدتى مدرس دانشگاه پیام نور بود و بعد از آن عضو هیئت علمى گروه انگلیسى دانشگاه آزاد مشهد شد. او در این دانشگاه، گاهى متن و گاهى دستور زبان انگلیسى درس مىداد، اما بیش از همه، به تدریس و ترجمه مشغول بود که در واقع فن خاص او به شمار مىرفت.
لاهوتى با گروه زبان دانشگاه خیام نیز همکارى داشت، اما از آنان نیز گریخت و به خلوت پرنغمه و ترانهى ساز دلنشین خویش و به آغوش پرصفاى کتابهاى کتابخانه خود پناه برد.
وفات
حسن لاهوتی بر اثر بیماری سرطان ریه در ۱۷ اسفند ۱۳۹۱ در شهر هزلت، میشیگان آمریکا درگذشت. لاهوتی در باغ خواجه ربیع مشهد به خاک سپرده شد.
آثار
- خدمات مسلمانان به جغرافیا (1367)؛
- جنبش اسلامى و گرایشهاى قومى در مستعمره هند (1367)؛
- شکوه شمس، سیرى در افکار و آثار مولانا، از خانم آنه مارى شیمل (1369)؛
- مسلمانان هند بریتانیا (1374)؛
- شرح مثنوى معنوى مولوى، مشهور به شرح نیکلسون بر مثنوى، شش جلد، برنده جایزه کتاب سال دوره چهاردهم (1374)؛
- جغرافیا در قرن بیست و یکم (1382)؛
- جانِ جان، منتخباتى از دیوان شمس، مثنوى تصحیح نیکلسون و مقابله مجدد با نسخه معروف قونیه؛
- محمد رسول خدا، اثر شیمل؛
- سوی هستی، داستان مولوی با مثنوی
- فرانكلین دین لوئیس، ترجمه حسن لاهوتی، تهران، ارغنون مولوی.درباره جلال الدین محمد بلخی و مثنوی معنوی.حسن لاهوتی، تهران،نامك، 1390