عارف و صوفی چه می‌گویند؟

عارف و صوفی چه می‌گویند ، تألیف جواد تهرانی (1283-1368ش)، بحثی در مبادی و اصول تصوف و عرفان و تحلیل و نقد آنهاست.

عارف و صوفی چه می گویند؟
پدیدآوران	تهرانی، جواد (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	بحثی در مبادی، و اصول تصوف و عرفان
ناشر	کتابخانه بزرگ اسلامی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1363ش
چاپ	6
شابک	‎-
موضوع	تصوف - دفاعیه‎ها و ردیه‎ها - عرفان - دفاعیه‎ها و ردیه‎ها
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ت‎‏9‎‏ع‎‏2 295/2 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مباحث کتاب با فرهنگ مصطلحات عرفا و صوفیه که در ضمن کتاب نامی از آنها برده شده، آغاز شده است.

غرض اصلی در این کتاب، تحقیق درباره هدف نهایی و مقصد اعلای عرفان و تصوف، یعنی توحید عرفانی و قول به وحدت وجود و موجود است که قائلین به آن از مسلمین به اعتقاد خود از طریق کشف و شهود به آن رسیده‌اند و نیز با استفاده از قرآن و حدیث و یا به‌اضافه به برهان و دلیلی عقلی آن را دانسته‌اند و آنچه از مطالب تاریخی و غیره راجع به تصوف قبلاً نوشته می‌شود برای مزید اطلاع خواننده است.

نویسنده آن‌گونه که خود گفته، مدارک مطالب کتاب را ذکر کرده و در مطالب قبل از مسئله توحید، در موارد بسیاری از نوشته‌های دکتر قاسم غنی استفاده کرده است.

مقدمه کتاب با بحثی در پیدایش تصوف و عرفان اصطلاحی در اسلام، تأثیر مسیحیت و افکار هندی و بودایی در تصوف اسلامی، آغاز شده است. نویسنده پس از آنکه فرهنگ‌ها و عوامل خارجی را منشأ عمده پیدایش تصوف اسلامی دانسته نه تعلیمات و فرهنگ خود اسلام، به این سؤال پاسخ می‌دهد که بااین‌وجود، چرا در جمیع اعصار، تصوف بین مسلمین انتشار و رواج کامل پیدا نموده است؟ پس از پاسخ به این پرسش، نُه مطلب دیگر مطرح شده که آخرین آنها گفتار عرفا و صوفیه در توحید است.

در مبحث اول کتاب با عنوان مکاشفه، سخنان مؤلف راجع به کشف و سپس دیدگاه لاهیجی و ابن عربی راجع به این موضوع مورد مطالعه قرار گرفته است.

«برهان»، دومین مبحث کتاب است که اصالت تحقیق، اصالت جعل، وحدت وجود و مباحثی ازاین‌دست را با ذکر دلایل مخالفین و موافقین مطرح کرده است.

مبحث سوم، با موضوع قرآن و حدیث، خود مشتمل بر مقدمه و پنج فصل است‏. خلاصه مطلب اینکه عرفا و صوفیه مسلمین مدعی‌اند که توحید آنان بر مدلول آیات و احادیث منطبق است.

منابع مقاله

مقدمه، دیباچه و متن کتاب.