ت‍اج‌ال‍ح‍لاوی‌، ع‍ل‍ی ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    ت‍اج‌ال‍ح‍لاوی‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د
    NUR75835.jpg
    نام پدرمحمد
    ولادتتقریبا قرن هشتم
    محل تولدآسیای صغیر
    پیشهادیب، نویسنده و از شعرای زمان
    اطلاعات علمی
    برخی آثاردقایق الشعر؛ علم بدیع و صنایع شعری در زبان پارسی دری

    علی بن محمد مشهور به تاج الحلاوی (تقریبا قرن هشتم)، شاعر و صاحب کتاب «دقایق الشعر».

    شرح حال

    ترجمه احوال این ادیب، در منابع موجود دیده نمی‌شود، ولی از تصفح کتاب «دقایق الشعر» او، معلوم می‌شود که وی ادیب، نویسنده و از شعرای زمان خود بوده است؛ چه قریب شصت بیت از دوبیتی، غزل، قطعه و قصیده از اشعار خود را در تضاعیف متن برای صنایع بدیعی به استشهاد، آورده است و از اشعار استادان متقدم، امثال: فردوسی طوسی، نظامی، خاقانی، عبید زاکانی و... ذکر کرده و نیز چند تن از شعرایی را نام برده که در تذکره‌ها، معروف نمی‌باشند و اشعاری از ایشان در فهلویات یا پارسی، روایت نموده است؛ مانند: قزوینی، قاضی بهاءالدین زنجانی، شمس رضی و...[۱].

    توانمندی‌ها

    تاج الحلاوی علاوه بر مقام ارجمند شاعری و نویسندگی، در هنرهای زیبای خطاطی، شیرازه‌بندی، نقاشی، مقواسازی، تجلیدکاری و صحافی نیز مهارتی داشته است؛ چنان‌که این قطعه را که مشتمل بر صنعت «تأكيد المدح بما يشبه الذم» است را به‌طور لطیفه، ذکر کرده است:

    در مجلدگری مرا هنری استکه کتابی بده بدو سازم
    جز مقوا و نقش و شیرازههرچه سازم به دست خود سازم
    تا شود کار یک کتاب تمامهمه اوراق را نمد سازم
    اوستادی ز کس نیاموزماز سر دانش و خرد سازم
    به همه زیرکی و استادیدیر سازم ولیک بد سازم[۲]

    زادگاه

    شرف‌الدین رامی در کتاب خود، «حقایق الحدایق» اشعاری را ذکر کرده که در هر بیت، کلمه مو و مور التزام شده است. این اشعار را وی به شاعری «تاج رومی‌نام» نسبت داده است و گویا «حلاو» یا «حلاوه» که صاحب «دقایق الشعر» منسوب به آنجاست، جایی بوده در آسیای صغیر که در قرون وسطی، آنجا را روم می‌نامیده‌اند و احتمال می‌رود تاج رومی که شرف‌الدین رامی نوشته، همین تاج الحلاوی باشد[۳].

    عصر زندگی

    تاج الحلاوی در عصر خود، از شعرا و نویسندگان ماهر بشمار می‌رفته و از اسامی شعرایی که ذکر کرده و اشعار ایشان را به استشهاد آورده، به‌طور قطع، زودتر از قرن هشتم نمی‌زیسته و شاید هم از شعرای قرن هفتم بوده و در شیروان واران می‌زیسته و به دربار آن دیار، انتساب داشته است[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: امام، سید محمدکاظم، صفحه یک - دو
    2. ر.ک: همان، صفحه دو
    3. ر.ک: همان،صفحه سه
    4. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    امام، سید محمدکاظم، مقدمه کتاب «دقایق الشعر»، اثر علی بن محمد تاج الحلاوی، ایران، دانشگاه تهران.

    وابسته‌ها