أصول النحو (1)

أصول النحو(1)
پدیدآوران	جامعة المدنیة العالمیة (نويسنده)
سال نشر	2010م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اصول النحو (1) کتابی آموزشی تألیف جامعة المدنیة العالمیة، پیرامون اصول یا ادله علم نحو است. بیشتر مباحث کتاب پیرامون سه اصل اجماع، قیاس و استصحاب است. این کتاب در 21 درس و هر درس در چند عنصر تألیف شده است.

اصول نحو عبارت از ادله نحو که از آن فروع و اصول نحو منشعب می‌شود. سیوطی (متوفی 911ق) در کتابش الاقتراح این تعریف را تفصیل داده است: «اصول نحو علمی است که در آن از ادله اجمالی از حیث ادله آن و کیفیت استدلال به آن و حال مستدل است».‏

ابن جنی اصول نحو را همانند سیوطی عبارت از سماع، اجماع و قیاس دانسته است. به عنوان مثال مراد از اجماع یا اجماع نحویون است یا اجماع عرب. البته غالباً منظور اجماع نحویون بر یک حکم است. بنابراین تعریف اجماع در اصطلاح علم نحو: اتفاق نحویون دو شهر بصره و کوفه بر یک حکم نحوی یا بر موضوعی مرتبط با علم نحو است.‏

قیاس در اصطلاح علمای نحو عبارت از تقدیر و محاسبه فرع به حکم اصل یا اجرای حکم اصل بر فرع است. سیوطی در ذکر جایگاه قیاس و اهمیتش نسبت به بقیه ادله نحو می‌نویسد: قیاس از مهم‌ترین ادله نحو است و در بیشتر مسائل نحو بر آن تکیه می‌شود؛ همچنانکه گفته شده: «انما النحو قیاس یتبع».‏

اصطلاح استصحاب توسط ابن ابی برکات انباری از اصول فقه به اصول نحو منتقل شد و استصحاب را یکی از اصول نحو قرار داد. او در «لمع الادلة فی اصول النحو» می‌نویسد: اقسام ادله نحو سه تاست: نقل و قیاس و استصحاب حال. تعریف استصحاب نزد اصولیین با تعریف آن نزد نحویون تفاوتی ندارد و معنا یکی است. در علم نحو نیز استصحاب به معنای ابقای حکم پیشین است و تغییر آن در صورتی خواهد بود که دلیلی بر تغییر حکم اقامه شود.‏

در نگارش کتاب از ده منبع استفاده شده که اسامی و اطلاعات نشر آنها در انتهای کتاب ذکر شده است.‏

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.