أصول النحو (1)

    از ویکی‌نور
    أصول النحو (1)
    أصول النحو (1)
    پدیدآورانجامعة المدنیة العالمیة (نويسنده)
    سال نشر2010م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    اصول النحو (1) کتابی آموزشی تألیف جامعة المدنیة العالمیة، پیرامون اصول یا ادله علم نحو است. بیشتر مباحث کتاب پیرامون سه اصل اجماع، قیاس و استصحاب است. این کتاب در 21 درس و هر درس در چند عنصر تألیف شده است.

    اصول نحو عبارت از ادله نحو که از آن فروع و اصول نحو منشعب می‌شود. سیوطی (متوفی 911ق) در کتابش الاقتراح این تعریف را تفصیل داده است: «اصول نحو علمی است که در آن از ادله اجمالی از حیث ادله آن و کیفیت استدلال به آن و حال مستدل(آنچه از این ادله در مسائل استنباط می‌شود) است».[۱]

    ابن جنی اصول نحو را همانند سیوطی عبارت از سماع، اجماع و قیاس دانسته است. به عنوان مثال مراد از اجماع یا اجماع نحویون است یا اجماع عرب. البته غالباً منظور اجماع نحویون بر یک حکم است. بنابراین تعریف اجماع در اصطلاح علم نحو: اتفاق نحویون دو شهر بصره و کوفه بر یک حکم نحوی یا بر موضوعی مرتبط با علم نحو است.[۲]

    قیاس در اصطلاح علمای نحو عبارت از تقدیر و محاسبه فرع به حکم اصل یا اجرای حکم اصل بر فرع است. سیوطی در ذکر جایگاه قیاس و اهمیتش نسبت به بقیه ادله نحو می‌نویسد: قیاس از مهم‌ترین ادله نحو است و در بیشتر مسائل نحو بر آن تکیه می‌شود؛ همچنانکه گفته شده: «انما النحو قیاس یتبع».[۳]

    اصطلاح استصحاب توسط ابن ابی برکات انباری از اصول فقه به اصول نحو منتقل شد و استصحاب را یکی از اصول نحو قرار داد. او در «لمع الادلة فی اصول النحو» می‌نویسد: اقسام ادله نحو سه تاست: نقل و قیاس و استصحاب حال. تعریف استصحاب نزد اصولیین با تعریف آن نزد نحویون تفاوتی ندارد و معنا یکی است. در علم نحو نیز استصحاب به معنای ابقای حکم پیشین است و تغییر آن در صورتی خواهد بود که دلیلی بر تغییر حکم اقامه شود.[۴]

    در نگارش کتاب از ده منبع استفاده شده که اسامی و اطلاعات نشر آنها در انتهای کتاب ذکر شده است.[۵]

    فهرست محتوا در آغاز و کتابنامه در پایان کتاب آمده است.


    پانویس

    1. ر.ک: متن کتاب، ص9
    2. ر.ک: همان، ص165
    3. ر.ک: همان، ص183
    4. ر.ک: همان، ص265
    5. ر.ک: همان، ص348-347

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها