ابن حمزه، محمد بن علی
| نام | ابن حمزه، محمد بن علی |
|---|---|
| نام های دیگر | حمزه طوسی، عماد الدین محمد بن علی
طوسی، ابو حمزه محمد بن علی طوسی، محمد بن علی عماد طوسی، محمد بن علی عماد الدین طوسی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | 1361 |
تغییرمسیر طوسی (ابهام زدایی)
ولادت
ابن حمزۀ طوسى، معروف به عماد الدين طوسى، از اكابر فقهاى اماميه در سدۀ ششم هجرى مى‌باشد.
بعضى او را هم‌طبقۀ شاگردان شيخ طوسى دانسته و برخى دورۀ او را از اين هم متأخرتر دانسته‌اند.
كتاب معروف او در فقه «الوسيلة إلى نيل الفضيلة» نام دارد و به همين جهت او را «صاحب وسيله» نيز گفته‌اند و چون زندگى او معاصر با شيخ طوسى يا پس از او بوده است، با توجه به جنبۀ فقاهت او، به ابو جعفر ثانى يا ابو جعفر متأخر مشهور است. (چون كنيۀ شيخ طوسى نيز ابو جعفر بوده است)
سخن بزرگان
دانشمند متتبع، مرحوم ميرزا محمد باقر موسوى خوانسارى در كتاب شريف روضات، در شرح زندگى او مى‌نويسد:
«كتاب وسيله و واسطه كه هر دو از متون فقهى مى‌باشند، از تأليفات او هستند و خوشبختانه هر دو كتاب تاكنون باقى مانده‌اند و مورد استناد فقهاى ما مى‌باشند.»
مرحوم طبرسى از او اين گونه تعبير آورده است:
«شيخ بزرگوار و امام علامه فقيه ناصر الشريعه، حجة الاسلام عمادالدين»
نام ابن حمزه در بين تعدادى از علما مشترك است كه با توجه به تأليفات و معاصران، مى‌توان آنها را از هم تميز داد.
ابن حمزه پس از ترجمه كتاب «الثاقب في المناقب» تأليف ابو عبد الله جعفر بن محمد دوريستى مى‌گويد:
«من اين كتاب را از روى نسخه‌اى كه به خط مؤلف است نوشتم، او اين كتاب را در سال 473 هجرى به فارسى ترجمه كرده است و ما هم اكنون كه سال 560 مى‌باشد در شهر كاشان آن را دوباره به عربى ترجمه كرده‌ايم.»
وى با تأليف كتب گرانقدر و نظريات پر ارزش فقهى خود هميشه مورد استناد علما و دانشمندان بوده است. ياد و خاطرۀ او هماره زنده خواهد بود و شهرت وى نيز به سبب تأليف همين كتب است.
اساتيد و شاگردان
محمد بن حسن شوهانى كه از بزرگان فقها و از مشايخ روايت و اجازه بوده از اساتيد ابن حمزه و سيد نسابه، عبد الحميد بن فخار بن معد از شاگردان اوست.
تاليفات
1 - الوسيلة إلى نيل الفضيلة
2 - الواسطة
3 - الرائع في الشرائع
4 - الثاقب في المناقب
5 - كتاب في قضاء الصلاة
6 - مسائل في الفقه
وفات
سيد صدر در كتاب «تأسيس الشيعة لعلوم الشريعة» مى‌فرمايد:
«من تاريخ وفات ابن حمزه را نمى‌دانم، فقط همين قدر مى‌دانم كه وى در كربلا فوت كرد و در باغى بيرون از شهر نجف دفن شد.»
تاريخ وفات ابن حمزه همانند سال ولادت او مجهول است، ولى قبر وى هم اكنون زيارتگاه عاشقان و شيفتگان علماى اهل بيت رسول خدا صلى الله عليه و آله در نجف اشرف مى‌باشد.
وابسته‌ها
الثاقب في المناقب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الـوسیله الی نیل الفضیله / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده