ش‍م‍س‌ ف‍خ‍ری‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌

شمس فخری اصفهانی (674-749ق) ادیب و شاعر؛

ش‍م‍س‌ ف‍خ‍ری‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌
NUR92986.jpg
نام کاملشمس‌الدین محمد فخرالدین فخری اصفهانی
نام پدرفخرالدین فخری اصفهانی
ولادت674ق
رحلت749ق
اطلاعات علمی
برخی آثارواژه‌نامه فارسی؛ بخش چهارم معیار جمالی

ولادت

شمس‌الدین محمد فخرالدین فخری اصفهانی معروف به «شمس فخری» و ملقب به «افصح المتکلمین» در سال 674ق به دنیا آمد. [۱] او مانند پدرش فخرالدین فخری اصفهانی شاعر بود. [۲]

فعالیت‌ها

وی در سال 713ق از اصفهان به لرستان سفرکرده و در آنجا کتابی مختصر در فن عروض و قوافی به نام اتابک نصرالدین احمد تألیف نموده و آن را معیار نصرتی نامیده است.

شمس فخری در عهد وزارت خواجه غیاث‌الدین محمد رشیدی به عراق آمد و در سال 732ق در قم مقیم شد و در آنجا قصیده‌ای مصنوع با عنوان «مخزن البحور و مجمع الصنایع» در مدح این وزیر سرود.

پس از به‌قتل‌رسیدن خواجه در سال 736ق مدتی در اصفهان ماند، سپس به شیراز رفت و در سلک ملازمان امیر جمال‌الدین شاه شیخ ابواسحاق اینجو درآمد و در آنجا بخش بدایع الصنایع و لغت فرس را بر معیار نصرتی افزود و آن را به نام و لقب و کنیت جمال‌الدین ابواسحاق اینجو موشح گردانید و معیار جمالی و مفتاح ابواسحاقی نام نهاد. تاریخ خاتمه کتاب در پایان لغت فرس سال 745ق ذکر شده است. . [۳]

وفات

سرانجام در سال 749ق در مشهد درگذشت. [۴]

آثار

معیار نصرتی

معیار جمالی و مفتاح ابواسحاق

مجموع اشعار و ابیات

مخزن البحور و مجمع الصنایع

پانويس

  1. ر.ک: اسماعیلی، سمیرا و دیگران، ج1، ص 259
  2. ر.ک: خوئینی، عصمت، ص 22
  3. ر.ک: مظاهری، جمشید؛ براتی، محمود؛ تاج‌بخش، پروین، ص192-193
  4. ر.ک: اسماعیلی، سمیرا و دیگران، ج1، ص 259


منابع مقاله

  1. اسماعیلی، سمیرا و دیگران، مترجم کتاب فهرست توصیفی نسخه‌های خطی تاجیکی، گردآوری میکلوخا ماکالای، نیکلای دمیتری یویچ، و دیگران، کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌الله‌ مرعشی نجفی (ره). گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی، قم – ایران، 1392ش |1435ق|2013م
  2. خوئینی، عصمت، محقق کتاب دیوان امامی هروی، تألیف عبدالله بن محمد امامی هروی، ناشر مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران- ایران، 1394ش
  3. مظاهری، جمشید؛ براتی، محمود؛ تاج‌بخش، پروین، مقایسه بخش بدیع معیار جمالی شمس فخری با حدائق السحر رشیدالدین وطواط، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی (دانشگاه اصفهان) زمستان 1385 - شماره 47 رتبه علمی - پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎26 صفحه - از 191 تا 216)


وابسته‌ها