مشکاة المصابيح: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی')
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۳۰: خط ۳۰:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
فرهنگ‌های لغت هماره از منابع تحقیق در زبان و ادب فارسی بوده‌اند. از آن میان فرهنگ‌های عربی ـ فارسی از حیث برابرهای فارسی موجود در این کتب که خود گاه لغاتی تازه را شامل می‌شود و هم از حیث برابرگذاری واژگانی میان دو زبان حایز اهمیت و ویژگی است. امکان کشف ظرفیت‌های زبان فارسی از طریق دقت در لغات برابرنهاده از قابلیت‌های مهم این کتاب‌هاست. کتاب‌های لغت عربی ـ فارسی افزون بر کارکردی که در زمان تألیف داشته‌اند، امروزه دارای فواید ارزشمندی از نظر تحقیق در زبان فارسی و عربی هستند. برخی از فواید آنها مانند دیگر کتاب‌های خطی عام است؛ مثل حفظ صورت گویشی لغات و نشان‌دادن تغییرات واژگان در طول زمان از طریق حرکت‌گذاری، برخی دیگر ویژۀ اینگونه کتب است؛ از قبیل: واژه‌های ساده و شیرین فارسی که در این کتب برابر کلمات عربی نهاده شده، امروزه می‌تواند در امر واژه‌گزینی به کار محققان آید؛ اسامی بسیاری از جانوران، گیاهان و معادن در این کتب حفظ شده است؛ برخی کلمات امروزه در زبان فارسی نامفهوم و ناآشناست و فهم آن از طریق معادل عربی آنها میسر است؛ بسیاری از مدخل‌های کتب لغت عربی ـ فارسی لغات دخیل هستند که شمار زیادی از آنها فارسی است و .... .
فرهنگ‌های لغت هماره از منابع تحقیق در زبان و ادب فارسی بوده‌اند. از آن میان فرهنگ‌های عربی ـ فارسی از حیث برابرهای فارسی موجود در این کتب که خود گاه لغاتی تازه را شامل می‌شود و هم از حیث برابرگذاری واژگانی میان دو زبان حایز اهمیت و ویژگی است. امکان کشف ظرفیت‌های زبان فارسی از طریق دقت در لغات برابرنهاده از قابلیت‌های مهم این کتاب‌هاست. کتاب‌های لغت عربی ـ فارسی افزون بر کارکردی که در زمان تألیف داشته‌اند، امروزه دارای فواید ارزشمندی از نظر تحقیق در زبان فارسی و عربی هستند. برخی از فواید آنها مانند دیگر کتاب‌های خطی عام است؛ مثل حفظ صورت گویشی لغات و نشان‌دادن تغییرات واژگان در طول زمان از طریق حرکت‌گذاری، برخی دیگر ویژۀ اینگونه کتب است؛ از قبیل: واژه‌های ساده و شیرین فارسی که در این کتب برابر کلمات عربی نهاده شده، امروزه می‌تواند در امر واژه‌گزینی به کار محققان آید؛ اسامی بسیاری از جانوران، گیاهان و معادن در این کتب حفظ شده است؛ برخی کلمات امروزه در زبان فارسی نامفهوم و ناآشناست و فهم آن از طریق معادل عربی آنها میسر است؛ بسیاری از مدخل‌های کتب لغت عربی ـ فارسی لغات دخیل هستند که شمار زیادی از آنها فارسی است و.....


یکی از کتاب‌های لغت برجای‌مانده از دوران پیشین، فرهنگ لغت عربی ـ فارسی «مشکاة المصابیح» تألیف [[لاذقي، مصطفي بن قباد|مصطفی بن قباد لاذقی]] است. [[تورنبرگ، کارل یوهانس|تورنبرگ]] تاریخ درگذشت مؤلف را بدون هیچ سند و مدرکی 722 قمری بیان کرده است. اگر این قول صحیح باشد، زمان تدوین اثر را باید اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم دانست. با دقت‌نظر در متن این فرهنگ مشخص می‌شود منابع کار مؤلف به‌ویژه در اسم‌ها کتاب‌هایی نظیر «الأسماء فی الأسماء»، «السامی فی الأسامی» و فرهنگ‌های مقدم نظیر آثار [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] بوده است. البته از نظر سبک‌شناسی فرهنگ‌ها می‌دانیم که فرهنگ‌های لغت ابتدا به صورت موضوعی تدوین شده‌اند و تدوین الفبایی مربوط به فرهنگ‌های متأخرتر است. بنابراین حدود تألیف این کتاب باید نزدیک باشد به کتاب‌هایی نظیر «مهذب الأسماء»، «تاج الأسامی» و «دستور الإخوان».
یکی از کتاب‌های لغت برجای‌مانده از دوران پیشین، فرهنگ لغت عربی ـ فارسی «مشکاة المصابیح» تألیف [[لاذقي، مصطفي بن قباد|مصطفی بن قباد لاذقی]] است. [[تورنبرگ، کارل یوهانس|تورنبرگ]] تاریخ درگذشت مؤلف را بدون هیچ سند و مدرکی 722 قمری بیان کرده است. اگر این قول صحیح باشد، زمان تدوین اثر را باید اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم دانست. با دقت‌نظر در متن این فرهنگ مشخص می‌شود منابع کار مؤلف به‌ویژه در اسم‌ها کتاب‌هایی نظیر «الأسماء فی الأسماء»، «السامی فی الأسامی» و فرهنگ‌های مقدم نظیر آثار [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] بوده است. البته از نظر سبک‌شناسی فرهنگ‌ها می‌دانیم که فرهنگ‌های لغت ابتدا به صورت موضوعی تدوین شده‌اند و تدوین الفبایی مربوط به فرهنگ‌های متأخرتر است. بنابراین حدود تألیف این کتاب باید نزدیک باشد به کتاب‌هایی نظیر «مهذب الأسماء»، «تاج الأسامی» و «دستور الإخوان».