فخرالدین صفی، علی بن الحسین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
| عنوان =  
| عنوان = فخرالدین علی بن حسین واعظ کاشفی
| تصویر = NUR22748.jpg
| تصویر = NUR22748.jpg
| اندازه تصویر=  
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر=
| توضیح تصویر =
|سرشناسی =  
| نام کامل = فخرالدین علی بن کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی
|نام کامل = فخرالدین علی بن حسین واعظ کاشفی
| نام‌های دیگر =
|نام‌های دیگر=  
| لقب = فخر، فخرالدین
|لقب =فخر و فخرالدین
| تخلص = صفی
|نسب =  
| نسب =
|تخلص = صفی
| نام پدر = کمال‌الدین حسین بن علی کاشفی (ملاحسین واعظ)
|نام پدر=حسین واعظ کاشفی
| ولادت = شب جمعه ۲۱ جمادی‌الاول ۸۶۷ق
|ولادت =شب جمعه بيست ويكم جمادی‌الاولی سال ٨۶٧ق
| محل تولد = سبزوار
|محل تولد =سبزوار  
| کشور تولد =
|کشور تولد =  
| محل زندگی = هرات
|محل زندگی=  
| رحلت = ۹۳۹ق
|رحلت =939ق
| شهادت =
|شهادت =  
| مدفن = ضلع شرقی ارگ (قلعۀ اختیارالدین)، هرات
|مدفن =هرات ضلع شرقی ارگ (قلعۀ اختیارالدین)  
| طول عمر = ۷۲ سال
|طول عمر=  
| نام همسر =
|نام همسر=  
| فرزندان =
|فرزندان=  
| خویشاوندان = [[کاشفی، حسین بن علی|ملاحسین واعظ کاشفی]] (پدر)
|خویشاوند سرشناس =ملا حسین واعظ کاشفی  
| دین = اسلام
|دین =اسلام
| مذهب = تشیع
|مذهب =تشیع  
| پیشه = واعظ، ادیب
|پیشه =واعظ، ادیب  
| درجه علمی =
|درجه علمی=
| دانشگاه =
|دانشگاه =  
| علایق پژوهشی =
|علایق پژوهشی =
| منصب =
|کد پدیدآور=
| پس از =
|منصب =  
| پیش از =
|پس از=  
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[کاشفی، حسین بن علی|ملاحسین واعظ کاشفی]] | [[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمان جامی]] | [[لاری، عبدالغفور|رضی‌الدین عبدالغفور لاری]]}}
|پیش از=  
| مشایخ = [[احرار، عبیدالله بن محمود|خواجه عبیدالله احرار]]
|اساتید =  
| معاصرین =
|مشایخ =
| شاگردان =
|معاصرین=
| اجازه اجتهاد از =
|شاگردان =  
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[رشحات عین الحیات]] | [[لطائف الطوائف]] | [[انیس العارفین]] | [[حرز الامان من فتن آخر الزمان]] | [[کشف الاسرار]] | [[منظومه محمود و ایاز]] | [[فرهنگ علی صفی]] | [[آداب الاصحاب]] | [[تحفۀ خانی]] | [[سرالمصون من العلم المکنون]]}}
|اجازه اجتهاد از =
| سبک نوشتاری =
|آثار={{فهرست جعبه عمودی | [[رشحات عین الحیات]]| [[لطائف الطوائف]] | [[انیس العارفین]]}}  
| وبگاه =
|سبک نوشتاری =
| امضا =
|وبگاه رسمی =  
| کد مؤلف = AUTHORCODE22748AUTHORCODE
|امضا =  
}}
|کد مؤلف =AUTHORCODE22748AUTHORCODE}}


'''فخرالدین علی بن کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی''' (867-939قمشهور به «صفی» و ملقب به فخر و فخرالدین از ادیبان، واعظان و عالمان دینی در نیمۀ دوم قرن نهم و نیمۀ اول قرن دهم هجری دوره تیموریان(۸۰۷ تا ۹۱۳ق.)
'''فخرالدین علی بن حسین واعظ کاشفی''' (۸۶۷-۹۳۹ق)، ملقب به فخر و فخرالدین و متخلص به صفی، از ادیبان، واعظان و عالمان دینی در دورۀ تیموریان بود. وی فرزند ملاحسین واعظ کاشفی، از علمای برجستۀ قرن نهم، است. فخرالدین علی صفی در زمینۀ وعظ و خطابه جانشین پدر شد و آثاری همچون «رشحات عین الحیات» در شرح حال مشایخ نقشبندیه و «لطایف الطوایف» را از خود به جای گذاشت.


==ولادت==
==ولادت==
خط ۵۲: خط ۵۱:
علی‌صفی تا بیست‌ودوسالگی در هرات به سر برد و در اثر مؤانستی که با [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] و [[لاری، عبدالغفور|عبدالغفور لاری]] داشت، به عرفان و تصوف و طریقۀ نقشبندیه علاقه‌مند گردید و شوق دیدار پیران این طریقت، خصوصاً [[احرار، عبیدالله بن محمود|خواجه عبیدالله احرار]]، وی را بر آن داشت که عزم ماوراءالنهر نماید. در راه با خواجۀ کلان، فرزند بزرگ سعدالدین کاشغری همراه شد و با هم به دیدار [[احرار، عبیدالله بن محمود|خواجۀ احرار]] مشرف شدند<ref> ر.ک: صفا، ذبیح‌الله،، ج4، ص535</ref>. علی صفی از این دیدار بهره‌ها برد و این دوران جزو مؤثرترین و خاطره‌­انگیزترین دوران عمر وی است. آشنایی و مصاحبت با خواجۀ کلان سبب شد که چند سال بعد علی صفی، داماد خواجۀ کلان و از جانبی هم­‌داماد (باجناق) [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] شود. علاقه‌مندی و دل‌بستگی به پیر احرار چهار سال بعد از نخستین بار، علی صفی را مجدد به سمرقند و دیدار این پیر کشاند. این سفر و دیدار برای علی صفی پرثمرتر از دیدار نخستین بود. حاصل این سفرها و دیدار خواجۀ احرار، آفرینش کتاب ارزشمند «رشحات عین الحیات» بود که بعد از وفات آن پیر به رشتۀ تحریر کشیده شد.<ref> [https://baysunghur.org/?p=1867 ر.ک: فیاض، فهیم، نگاهی به زندگی و آثار فخرالدین علی صفی]</ref>  
علی‌صفی تا بیست‌ودوسالگی در هرات به سر برد و در اثر مؤانستی که با [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] و [[لاری، عبدالغفور|عبدالغفور لاری]] داشت، به عرفان و تصوف و طریقۀ نقشبندیه علاقه‌مند گردید و شوق دیدار پیران این طریقت، خصوصاً [[احرار، عبیدالله بن محمود|خواجه عبیدالله احرار]]، وی را بر آن داشت که عزم ماوراءالنهر نماید. در راه با خواجۀ کلان، فرزند بزرگ سعدالدین کاشغری همراه شد و با هم به دیدار [[احرار، عبیدالله بن محمود|خواجۀ احرار]] مشرف شدند<ref> ر.ک: صفا، ذبیح‌الله،، ج4، ص535</ref>. علی صفی از این دیدار بهره‌ها برد و این دوران جزو مؤثرترین و خاطره‌­انگیزترین دوران عمر وی است. آشنایی و مصاحبت با خواجۀ کلان سبب شد که چند سال بعد علی صفی، داماد خواجۀ کلان و از جانبی هم­‌داماد (باجناق) [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] شود. علاقه‌مندی و دل‌بستگی به پیر احرار چهار سال بعد از نخستین بار، علی صفی را مجدد به سمرقند و دیدار این پیر کشاند. این سفر و دیدار برای علی صفی پرثمرتر از دیدار نخستین بود. حاصل این سفرها و دیدار خواجۀ احرار، آفرینش کتاب ارزشمند «رشحات عین الحیات» بود که بعد از وفات آن پیر به رشتۀ تحریر کشیده شد.<ref> [https://baysunghur.org/?p=1867 ر.ک: فیاض، فهیم، نگاهی به زندگی و آثار فخرالدین علی صفی]</ref>  


==فعالیت‌ها==
صفى بعد از طى مدارج تحصيل و کسب معلومات جای پدر را در موعظه گرفت و این شغل را بعد از زوال دولت تیموری در خراسان تا عهد تشکیل دولت صفوی ادامه داد.  
صفى بعد از طى مدارج تحصيل و کسب معلومات جای پدر را در موعظه گرفت و این شغل را بعد از زوال دولت تیموری در خراسان تا عهد تشکیل دولت صفوی ادامه داد.  


خط ۵۹: خط ۵۹:


مدت کوتاهی از اقامت صفی در گرجستان نگذشته بود که سپاهیان شاه‌تهماسب صفوی در همین سال ٩٣٩ق. به گرجستان حمله کردند و او نیز با متشنّج شدن اوضاع مجبور شد تا دوباره به هرات برګردد.<ref> ر.ک: سیف، عبدالرضا، صفحه دوازده</ref> <ref> ر.ک: صفا، ذبیح‌الله، ص536</ref>
مدت کوتاهی از اقامت صفی در گرجستان نگذشته بود که سپاهیان شاه‌تهماسب صفوی در همین سال ٩٣٩ق. به گرجستان حمله کردند و او نیز با متشنّج شدن اوضاع مجبور شد تا دوباره به هرات برګردد.<ref> ر.ک: سیف، عبدالرضا، صفحه دوازده</ref> <ref> ر.ک: صفا، ذبیح‌الله، ص536</ref>
وی در زمینۀ علوم غریبه، جفر، حروف و شعر نیز دستی داشت و تخلص «صفی» را جامی برای او برگزید.


==وفات==
==وفات==
علی‌صفی براثر سختی‌های راه و کهولت سن در میانه راه هرات در سال 939ق از پا درآمد و پیش از آنکه به آنجا برسد در سنّ هفتاد و دو سالگی درگذشت. پیکرش را به شهر هرات انتقال دادند و در ضلع شرقی ارگ (قلعۀ اختیارالدین) به خاک سپرده شد.<ref> [https://baysunghur.org/?p=1867 ر.ک: فیاض، فهیم، نگاهی به زندگی و آثار فخرالدین علی صفی]</ref>
فخرالدین علی صفی در سال ۹۳۹ق، در بازگشت از گرجستان به هرات، بر اثر سختی‌های راه و کهولت سن درگذشت. پیکر او به هرات انتقال یافت و در ضلع شرقی ارگ (قلعۀ اختیارالدین) به خاک سپرده شد.<ref> [https://baysunghur.org/?p=1867 ر.ک: فیاض، فهیم، نگاهی به زندگی و آثار فخرالدین علی صفی]</ref>


==آثار==
==آثار==