الخلافيات

الخلافيات
پدیدآوران	بیهقی، احمد بن حسین (نويسنده) سلمان، مشهور حسن (محقق)
ناشر	دار الصميعي
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1414ق - 1415ق - 1417ق - 1994م - 1995م - 1997م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	3
کد کنگره	/ب۹خ۸ 169/7 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الخلافيات، تألیف احمد بن حسین بیهقی (384-458ق)، کتابی است که در آن مسائل فقهی مورد اختلاف بین مذهب شافعی و حنبلی و دلایل آن مطرح شده است. مقدمه و تحقیق کتاب به قلم مشهور بن حسن آل سلمان است.

انتساب به بیهقی

محقق اثر در صحت انتساب این کتاب به بیهقی هفت دلیل را متذکر شده است؛ از جمله اینکه اسانید مصنف و ذکر مشایخ و طریق او در این اسانید به‌وضوح دلالت بر این دارد که نوشته بیهقی است‏.

منابع کتاب

بیهقی در این اثر از منابع مختلفی استفاده کرده است که از آن جمله است المستدرک و تاریخ نیشابور حاکم، سنن دارقطنی و سنن ابی‌داود.‏

شیوه نگارش

شیوه بیهقی در این اثر، وضوح و سهولت ارائه در تمام کتاب است. همچنین اصل مسئله مورد اختلاف و پس از آن رأی شافعیه و رأی حنفیه را به ایجاز ذکر کرده است. سپس ادله شافعیه را و گاه ایرادات وارد بر آن و ادله حنفیه و مناقشات سندی و متنی آن را یاد نموده است. او جز در مسائل اندکی، دیدگاه شافعیه را ترجیح داده است. وی برای مسائل فراوانی که در هر کتابی از کتب فقهی (که کتابش مشتمل بر آنهاست)، ذکر شده، عنوان‌هایی را برگزیده و قوت عنوان و اهمیت آنها از امتیازات کتاب است.

اهمیت کتاب

1. مصدری عالی در انتساب اقوال به مذهب شافعی و حنفی است.
2. مشتمل بر اسانید نادری برای احادیث است که در دیگر مصنفات بیهقی یافت نمی‌شود و اگر متن احادیث هم یکی باشد، طرق احادیث مختلف است و البته گاه الفاظ احادیث هم بیشتر است.
3. نویسنده خود در مورد بسیاری از احادیث کتاب حکم به صحت، ضعف یا وضع کرده است.
4. وی از بسیاری از کتب مفقوده که نسخه خطی آنها به دست نیامده، مانند تاریخ نیشابور حاکم، نقل کرده است‏.

منابع مقاله

مقدمه محقق.