الخلافيات
الخلافيات، تألیف احمد بن حسین بیهقی (384-458ق)، کتابی است که در آن مسائل فقهی مورد اختلاف بین مذهب شافعی و حنبلی و دلایل آن مطرح شده است. مقدمه و تحقیق کتاب به قلم مشهور بن حسن آل سلمان است.
| الخلافيات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بیهقی، احمد بن حسین (نويسنده) سلمان، مشهور حسن (محقق) |
| ناشر | دار الصميعي |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1414ق - 1415ق - 1417ق - 1994م - 1995م - 1997م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /ب۹خ۸ 169/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انتساب به بیهقی
محقق اثر در صحت انتساب این کتاب به بیهقی هفت دلیل را متذکر شده است؛ از جمله اینکه اسانید مصنف و ذکر مشایخ و طریق او در این اسانید بهوضوح دلالت بر این دارد که نوشته بیهقی است[۱].
منابع کتاب
بیهقی در این اثر از منابع مختلفی استفاده کرده است که از آن جمله است المستدرک و تاریخ نیشابور حاکم، سنن دارقطنی و سنن ابیداود[۲].
شیوه نگارش
شیوه بیهقی در این اثر، وضوح و سهولت ارائه در تمام کتاب است. همچنین اصل مسئله مورد اختلاف و پس از آن رأی شافعیه و رأی حنفیه را به ایجاز ذکر کرده است. سپس ادله شافعیه را و گاه ایرادات وارد بر آن و ادله حنفیه و مناقشات سندی و متنی آن را یاد نموده است. او جز در مسائل اندکی، دیدگاه شافعیه را ترجیح داده است[۳]. وی برای مسائل فراوانی که در هر کتابی از کتب فقهی (که کتابش مشتمل بر آنهاست)، ذکر شده، عنوانهایی را برگزیده و قوت عنوان و اهمیت آنها از امتیازات کتاب است[۴].
اهمیت کتاب
- مصدری عالی در انتساب اقوال به مذهب شافعی و حنفی است.
- مشتمل بر اسانید نادری برای احادیث است که در دیگر مصنفات بیهقی یافت نمیشود و اگر متن احادیث هم یکی باشد، طرق احادیث مختلف است و البته گاه الفاظ احادیث هم بیشتر است.
- نویسنده خود در مورد بسیاری از احادیث کتاب حکم به صحت، ضعف یا وضع کرده است.
- وی از بسیاری از کتب مفقوده که نسخه خطی آنها به دست نیامده، مانند تاریخ نیشابور حاکم، نقل کرده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.