پرش به محتوا

ديوان أبي‌العتاهية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Hbaghizadeh صفحهٔ ديوان أبي العتاهية را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به ديوان أبي‌العتاهية منتقل کرد)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''ديوان أبي‌العتاهية'''، مجموعه اشعار [[ابوالعتاهیه، اسماعیل بن قاسم|اسماعیل بن قاسم بن سوید بن کیسان]] (۱۳۰-۲۱۰ق/ ۷۴۸-۸۲۶م)، از ادیبان و شاعران و ملازم مهدی عباسی و هارون‌الرشید است، که سرانجام به پارسایی و زهد روی آورد. اشعار یادشده، عمدتاً بر مضامین زهد، حکمت، پند و اندرز، ناپایداری دنیا و یادآوری مرگ متمرکز است.
'''ديوان أبي‌العتاهية'''، مجموعه اشعار [[ابو العتاهیه، اسماعیل بن قاسم|اسماعیل بن قاسم بن سوید بن کیسان]] (۱۳۰-۲۱۰ق/ ۷۴۸-۸۲۶م)، از ادیبان و شاعران و ملازم مهدی عباسی و هارون‌الرشید است، که سرانجام به پارسایی و زهد روی آورد. اشعار یادشده، عمدتاً بر مضامین زهد، حکمت، پند و اندرز، ناپایداری دنیا و یادآوری مرگ متمرکز است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۰: خط ۳۰:


== ویژگی‌های ادبی کتاب==
== ویژگی‌های ادبی کتاب==
شعر ابو العتاهیه از ویژگی‌های ادبی و بلاغی برخوردار است که او را به‌عنوان شاعری نوآور و تأثیرگذار در ادبیات عرب مطرح می‌کند. این ویژگی‌ها به شرح زیر است:
شعر [[ابو العتاهیه، اسماعیل بن قاسم|ابو العتاهیه]] از ویژگی‌های ادبی و بلاغی برخوردار است که او را به‌عنوان شاعری نوآور و تأثیرگذار در ادبیات عرب مطرح می‌کند. این ویژگی‌ها به شرح زیر است:
# شاعر خود را از قید و بندهای معانی، الفاظ و اوزان سنتی آزاد کرده و اوزان جدیدی را به‌کار گرفته است که در علم عروض متداول نبوده است. این نوآوری او مرزهای شعر سنتی را گسترش داد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>.
# شاعر خود را از قید و بندهای معانی، الفاظ و اوزان سنتی آزاد کرده و اوزان جدیدی را به‌کار گرفته است که در علم عروض متداول نبوده است. این نوآوری او مرزهای شعر سنتی را گسترش داد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>.
# استفاده از واژگانی آسان و سبک و فاقد تکلف و تصنع در کلام<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>؛ نمونه آن را در شعر «لا تعشق الدنيا» می‌توان دید<ref>ر.ک: متن کتاب، ص12</ref>؛ دراین قطعه با کلماتی بسیار ساده و ساختاری روان، پیامی عمیق را منتقل می‌کند. همچنین، در شعر «الحياة أنفاس معدودة»، می‌گوید:
# استفاده از واژگانی آسان و سبک و فاقد تکلف و تصنع در کلام<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>؛ نمونه آن را در شعر «لا تعشق الدنيا» می‌توان دید<ref>ر.ک: متن کتاب، ص12</ref>؛ دراین قطعه با کلماتی بسیار ساده و ساختاری روان، پیامی عمیق را منتقل می‌کند. همچنین، در شعر «الحياة أنفاس معدودة»، می‌گوید:
'''حياتك أنفاس تعد، فكلما
'''حياتك أنفاس تعد، فكلما
مضى نفس منها نقصت بها جزءا'''<ref>ر.ک: همان، ص14</ref> (زندگی تو نفس‌هایی شمرده‌شده است، پس هر بار که نفسی از آن بگذرد، جزیی از آن کم می‌شود)، که نمونه بارزی از سادگی و وضوح است.
 
مضى نفس منها نقصت بها جزءا'''<ref>ر.ک: همان، ص14</ref> (زندگی تو نفس‌هایی شمرده‌شده است، پس هر بار که نفسی از آن بگذرد، جزیی از آن کم می‌شود)، که نمونه بارزی از سادگی و وضوح است.'''
# صراحت و وضوح در بیان مضامین پند و زهد: او نخستین کسی بود که باب پند و اندرز و بیم دادن از دنیا را در شعر گشود. اشعارش به‌طور صریح و مستقیم به مضامین اخلاقی، زهد، یادآوری مرگ و فنا می‌پردازد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>؛ برای مثال وی در شعری با عنوان «اتق الله تغنم»، به‌صراحت توصیه به تقوای الهی می‌کند و آن را مایه غنیمت و رستگاری می‌داند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص81</ref>.
# صراحت و وضوح در بیان مضامین پند و زهد: او نخستین کسی بود که باب پند و اندرز و بیم دادن از دنیا را در شعر گشود. اشعارش به‌طور صریح و مستقیم به مضامین اخلاقی، زهد، یادآوری مرگ و فنا می‌پردازد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>؛ برای مثال وی در شعری با عنوان «اتق الله تغنم»، به‌صراحت توصیه به تقوای الهی می‌کند و آن را مایه غنیمت و رستگاری می‌داند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص81</ref>.
# عمق معنایی و فکری: باوجود سادگی در لفظ، اشعار او از معانی دقیق و ظریف برخوردار است؛ نمونه آن در شعر «أ نلهو و أيامنا تذهب» (آیا سرگرم بازی هستیم و روزگارمان می‌گذرد؟) است<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، که به‌سادگی به ماهیت فانی بودن دنیا و ضرورت عبرت گرفتن از آن اشاره دارد.
# عمق معنایی و فکری: باوجود سادگی در لفظ، اشعار او از معانی دقیق و ظریف برخوردار است؛ نمونه آن در شعر «أ نلهو و أيامنا تذهب» (آیا سرگرم بازی هستیم و روزگارمان می‌گذرد؟) است<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، که به‌سادگی به ماهیت فانی بودن دنیا و ضرورت عبرت گرفتن از آن اشاره دارد.