پرش به محتوا

الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده دوم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:NUR18898J1.jpg|بی‌قاب|چپ|حديث الولاية و من روی غدير خم من الصحابة|175px]]
[[پرونده:NUR12402J1.jpg|بی‌قاب|چپ|آية المباهلة|175px]]


'''حديث الولاية و من روی غدير خم من الصحابة'''، اثر [[ابن عقده، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن سعید همدانی کوفی]]، معروف به [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]] (متوفی 333ق)، کتابی است در مورد حدیث غدیر و صحابه‌ای که آن را ذکر کرده‌اند. از آنجایی که اصل کتاب با تحقیق عبدالرزاق محمدحسین حرزالدین پیش‌تر معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای پرداخته شده که توسط امیر تقدمی معصومی جمع‌آوری و تحقیق شده است.
'''آية المباهلة'''، کتابی است به زبان عربی، نوشته [[حسینی میلانی، علی|سید علی حسینی میلانی]] با موضوع کلام شیعه. نویسنده، در این کتاب در پی تفسیر آیه مباهله و بیان دلالت آن بر امامت و ولایت [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علیه‌السلام]] بعد از پیامبر خدا(ص) است. او برای اثبات این مقصود از روایات اهل سنت بهره می‌برد و گاهی متعرض کلمات بزرگان آن‌ها نیز می‌شود.


در ابتدای این نسخه، مقدمه‌ای از محقق افزوده شده که در آن، ضمن بیان کلمات علما و بزرگانی همچون: ابن نجار، حافظ دارقطنی، ابن ابی‌دارم، ابوطیب ابن هرثمه، [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدی]]، [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|سمعانی]]، [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]]، [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] و ذهبی، در توثیق و اعتماد بر [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]]، به بررسی این مطلب که ابن عقده کتابی در طرق حدیث غدیر دارد، پرداخته شده است و در این زمینه، به علمایی اشاره شده که به وجود چنین کتابی برای ابن عقده، تصریح کرده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان از علمای زیر نام برد: ابوالفتح بن ابوالفوارس، [[سمهودی، علی بن عبدالله|سمهودی]]، [[حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن|ابوالحجاج مزی]]، [[ذهبی، محمد بن احمد|شمس‌الدین ذهبی]]، [[قسطلانی، احمد بن محمد|شهاب‌الدین قسطلانی]]، شیخانی، [[گنجی، محمد بن یوسف|گنجی شافعی]]، [[شمس شامی، محمد بن یوسف|محمد بن یوسف صالحی شامی]]، عبدالرحمن بناء، [[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين|مناوی]]، [[قندوزی، سلیمان بن ابراهیم|قندوزی حنفی]] و..
مؤلف، بیست‌وچهار تن از کسانی را که در کتاب‌های غیر امامیه به‌عنوان راویان این حدیث ذکر شده‌اند، نام می‌برد.از جمله آنان [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]]، عبدالله بن عباس، جابر بن عبدالله انصاری، عثمان بن عفان، زبیر بن عوام، ام‌سلمه، حسن بصری، سعد بن ابی‌وقاص، مقاتل و... هستند.او نام پنجاه‌ودو تن از بزرگان حدیث و تفسیر را که درباره نزول آیه مباهله در شأن علی(ع) اقرار کرده‌اند، ذکر می‌کند.


در نسخه اصلی، مطالب در قالب سه قسم ارائه گردیده است: در قسم نخست، به زندگی شخصی ابن عقده پرداخته شده و اطلاعاتی از قبیل نام و نسب، ولادت و وفات، والدین و سیره وی در اختیار خواننده قرار گرفته و در قسم دوم، به زندگانی علمی وی پرداخته شده و خواننده با جایگاه علمی، سفرهای مطالعاتی، عقاید و آراء، تألیفات، شیوخ و شاگردان وی، آشنا خواهد شد. در قسم سوم نیز اصل کتاب «الولاية» عرضه شده است. اما در نسخه حاضر، چنین تقسیم‌بندی به چشم نخورده و مطالب بدون تبویب و فصل‌بندی خاصی، با مختصری از زندگی‌نامه نویسنده و تثبیت کتاب برای وی آغاز و با ذکر نام راویان، خاتمه یافته است. همچنین در انتهای این نسخه، سه رساله در جمع طرق حدیث غدیر افزوده شده که به ترتیب، به روایت [[نسائی، احمد بن علی|ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب نسائی]] (متوفی 303ق)، [[طبرانی، سلیمان بن احمد|ابوالقاسم سلیمان بن احمد طبرانی]] (متوفی 360ق) و [[آجری، محمد بن حسین|ابوبکر محمد بن حسین آجری]] (متوفی 360ق) می‌باشد.<span id="mp-more">[[حديث الولاية و من روی غدير خم من الصحابة|'''ادامه ...''']]</span>
سپس نصوص وارده درباره حدیث در کتاب‌های معتبر را ذکر می‌کند و درباره سرپیچی سعد بن ابی‌وقاص از دستور معاویه مبنی بر دشنام [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] به‌خاطر وجود سه فضیلت در ایشان (که یکی از آنها نزول آیه مباهله درباره وی بوده) به‌تفصیل بحث می‌کند. او یادآور می‌شود که برخی، به‌خاطر حفظ حرمت بزرگانشان روایت سعد را دستکاری کرده یا منقطع ذکر کرده‌اند تا جرحی بر معاویه نباشد.
 
نویسنده، پس از این مباحث، به تبیین تواتر و قطعیت سند اخبار درباره این واقعه می‌پردازد و بیان می‌دارد که [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذری]] از قول یحیی بن آدم گفته: «نوشته صلح» [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] را در دست نجرانی‌ها دیده است.
 
فصل دوم کتاب در بیان تلاش‌های نافرجام و دروغ‌های وحشتناکی است که پیرامون این واقعه صورت گرفته است. پنهان‌سازی و غبارآلود کردن اصل خبر توسط ابن هشام و ابن سید الناس، پنهان کردن ماجرای مباهله توسط [[صحيح البخاري|بخاری]] و قرار دادن فضیلت این امر برای ابی‌عبیده، تحریفات ابن سعد، [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] و [[ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد|ابن خلدون]]، عدم ذکر نام [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] توسط [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذری]]، ابن قیم، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] و... در این ماجرا یا ذکر «ناسٌ من الصحابة» به‌جای اسم [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]]، افزودن نام عایشه و حفصه یا حذف نام فاطمه زهرا(س) و افزودن نام‌های ابوبکر و عمر و عثمان و فرزندانشان، از جمله تحریفات در این واقعه است. مؤلف پس از بیان این امور، به بررسی وضعیت دو تن از راویان روایتی که فرزندان خلفای سه‌گانه را با فرزندان علی(ع) و خودشان را با خود آن حضرت هم‌رتبه می‌دانند پرداخته و جعلی و کذب بودن آن را نتیجه می‌گیرد.
 
در فصل سوم، نویسنده، استدلال‌های [[امام رضا(ع)]]، [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، اربلی، بیاضی، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] و [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] را درباره دلالت آیه مباهله بر امامت علی(ع) ذکر می‌کند. بیان جایگاه علی(ع) به‌منزله نفس پیامبر(ص) در این آیه، جان‌مایه استدلال [[امام رضا(ع)]] و سایرین (به تبع آن حضرت) را تشکیل می‌دهد.<span id="mp-more">[[آية المباهلة|'''ادامه ...''']]</span>