کتاب في المنطق الخطابة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''كتاب في المنطق: الخطابة'''، اثری از ابونصر محمد بن محمد بن طرخان فارابی (257-339ق)، ملقب به معلم ثانی، است که توسط محمد سلیم سالم تحقیق شده و تعلیقاتی بر آن افزوده شده است.

کتاب حاضر، به موضوع خطابه اختصاص یافته و در حقیقت نوشته‌ای مختصر برجای‌مانده از شرحی توسط فارابی بر کتاب خطابه ارسطو است<ref>ر.ک: تصدیر، ص3-4؛ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، ص368</ref> که حاوی قوانینی در سنجش سخنان خطابی، انواع خطبه‌ها و سخنان بلیغان و خطبا و تمام امور تأثیرگذار در فن خطابه است<ref>ر.ک: ابن ابى‌اصیبعه، احمد بن قاسم، ج1، ص281-282</ref>. در منابع، نام یونانی کتاب ارسطو، «رطوریه» یا «اروطوریقا» ذکر شده است<ref>ر.ک: همان؛ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، ص368</ref>. گفته شده است کتاب ارسطو را اسحاق بن حنین به زبان عربی ترجمه کرده و فارابی آن را شرح و تفسیر کرده است<ref>ر.ک: تصدیر، ص4؛ حاجى خلیفه، مصطفى بن عبدالله، ج‏4، ص682؛ صدیق‏حسن‏خان، محمدصدیق، ج‏2، ص214</ref>.

گفته شده است این شرح در حقیقت شامل همه کتاب خطابه بوده و عالمانی مانند ابن رشد و به احتمال زیاد ابن سینا آن را دیده و از آن بهره برده‌اند، لکن به دست نرسیده است<ref>ر.ک: تصدیر، ص3</ref>. از نگاه محقق آنچه از کتاب یادشده در دست است خلاصه‌ای از مطالب کتاب خطابه ارسطو بوده که مطالب مربوط به خطابه آن در برابر سایر مباحث منطقی آن اندک است<ref>ر.ک: همان، ص4-5</ref>.