ما تلحن فيه العامة (کسایی): تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR75108J1.jpg | عنوان = ما تلحن فيه العامة(کسایی، علی بن حمزه) | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = کسایی، علی بن حمزه (نويسنده) عبدالتواب، رمضان (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = ک5م2 6167 PJ | موضوع = |ناش...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ما تلحن فيه العامّة'''، تألیف قرآن‌پژوه، قرائت‌شناس، نحوی، واژه‌شناس و شاعر کوفی بغدادی قرن دوم هجری قمری، [[علی بن حمزه کسایی]] (119-189ق)، تعدادی از اشتباهات ادبی را مطرح می‌کند که در بین عموم مردم عرب‌زبان (غیر متخصصان) رواج داشته است. پژوهشگر معاصر و رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه عین شمس (قاهره)، [[رمضان عبدالتواب]] (1348-1422ق)، این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته و فهارس فنی آن را تنظیم کرده است. | '''ما تلحن فيه العامّة'''، تألیف قرآن‌پژوه، قرائت‌شناس، نحوی، واژه‌شناس و شاعر کوفی بغدادی قرن دوم هجری قمری، [[کسایی، علی بن حمزه|علی بن حمزه کسایی]] (119-189ق)، تعدادی از اشتباهات ادبی را مطرح می‌کند که در بین عموم مردم عرب‌زبان (غیر متخصصان) رواج داشته است. پژوهشگر معاصر و رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه عین شمس (قاهره)، [[رمضان عبدالتواب]] (1348-1422ق)، این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته و فهارس فنی آن را تنظیم کرده است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* نویسنده متأسفانه مقدمه‌ای ندارد و در نتیجه، انگیزه، اهداف و چگونگی‌های پیدایش و نگارش این کتاب، پنهان مانده است. | * نویسنده متأسفانه مقدمه‌ای ندارد و در نتیجه، انگیزه، اهداف و چگونگی‌های پیدایش و نگارش این کتاب، پنهان مانده است. | ||
* [[رمضان عبدالتواب]]، کتاب حاضر را قدیمی‌ترین اثر در زمینه تصحیح گویش عامیانه برخی از واژگان عربی دانسته و [[علی بن حمزه کسایی]] را یکی از قاریان هفت‌گانه و رئیس مکتب نحوی و لغوی کوفه شمرده و افزوده است: این اثر از آثاری است که مدتی طولانی درباره آن اندیشیده‌ام و ملاحظه کرده‌ام که دو چاپ پیشین گرفتار تصحیف و تحریف‌هایی شده است و نسخه‌های خطی را جمع کردم و دو نسخه را به آن افزودم که قبلا مورد استفاده قرار نگرفته بود و دریافتم که در یکی از نسخه‌ها به نام «الإفهام في ما تلحن فيه العوام»، افزون بر بسیاری از نصوص کتاب کسایی، اضافات فراوانی از کتاب‌های لحن متأخر نیز وجود دارد و من از این نسخه استفاده کردم و به تکمیل نواقص نسخه‌های دیگر پرداختم<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3- 4</ref>. | * [[عبدالتواب، رمضان|رمضان عبدالتواب]]، کتاب حاضر را قدیمی‌ترین اثر در زمینه تصحیح گویش عامیانه برخی از واژگان عربی دانسته و [[کسایی، علی بن حمزه|علی بن حمزه کسایی]] را یکی از قاریان هفت‌گانه و رئیس مکتب نحوی و لغوی کوفه شمرده و افزوده است: این اثر از آثاری است که مدتی طولانی درباره آن اندیشیده‌ام و ملاحظه کرده‌ام که دو چاپ پیشین گرفتار تصحیف و تحریف‌هایی شده است و نسخه‌های خطی را جمع کردم و دو نسخه را به آن افزودم که قبلا مورد استفاده قرار نگرفته بود و دریافتم که در یکی از نسخه‌ها به نام «الإفهام في ما تلحن فيه العوام»، افزون بر بسیاری از نصوص کتاب کسایی، اضافات فراوانی از کتاب‌های لحن متأخر نیز وجود دارد و من از این نسخه استفاده کردم و به تکمیل نواقص نسخه‌های دیگر پرداختم<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3- 4</ref>. | ||
==اسم کتاب == | ==اسم کتاب == | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==نسبت کتاب== | ==نسبت کتاب== | ||
* [[رمضان عبدالتواب]] درباره نسبت این اثر به [[کسایی]] بحث و پژوهشی طولانی کرده<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص69-80</ref> و خلاصه سخنش این است: مطالبی به این کتاب افزوده‌اند که من موارد دخیل را جدا و حذف کردم و فقط موارد اصیل را آوردم و البته در 5 مورد، مطلبی که در این کتاب آمده، برخلاف نظری است که در کتاب‌های واژه‌شناسان از [[کسایی]] نقل شده است، که باید توجه کرد: این موارد تحریف و ساختگی نیست، بلکه در واقع، [[کسایی]] نظرش تغییر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص72-75</ref>. | * [[عبدالتواب، رمضان|رمضان عبدالتواب]] درباره نسبت این اثر به [[کسایی، علی بن حمزه|کسایی]] بحث و پژوهشی طولانی کرده<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص69-80</ref> و خلاصه سخنش این است: مطالبی به این کتاب افزوده‌اند که من موارد دخیل را جدا و حذف کردم و فقط موارد اصیل را آوردم و البته در 5 مورد، مطلبی که در این کتاب آمده، برخلاف نظری است که در کتاب‌های واژه‌شناسان از [[کسایی، علی بن حمزه|کسایی]] نقل شده است، که باید توجه کرد: این موارد تحریف و ساختگی نیست، بلکه در واقع، [[کسایی، علی بن حمزه|کسایی]] نظرش تغییر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص72-75</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
نسخهٔ ۲۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۸
| ما تلحن فيه العامة(کسایی، علی بن حمزه) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کسایی، علی بن حمزه (نويسنده) عبدالتواب، رمضان (محقق) |
| ناشر | دار الرفاعي ** مکتبة الخانجي |
| مکان نشر | عربستان - ریاض ** مصر - قاهره |
| سال نشر | 1403ق - 1982م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ک5م2 6167 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ما تلحن فيه العامّة، تألیف قرآن‌پژوه، قرائت‌شناس، نحوی، واژه‌شناس و شاعر کوفی بغدادی قرن دوم هجری قمری، علی بن حمزه کسایی (119-189ق)، تعدادی از اشتباهات ادبی را مطرح می‌کند که در بین عموم مردم عرب‌زبان (غیر متخصصان) رواج داشته است. پژوهشگر معاصر و رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه عین شمس (قاهره)، رمضان عبدالتواب (1348-1422ق)، این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته و فهارس فنی آن را تنظیم کرده است.
هدف و روش
- نویسنده متأسفانه مقدمه‌ای ندارد و در نتیجه، انگیزه، اهداف و چگونگی‌های پیدایش و نگارش این کتاب، پنهان مانده است.
- رمضان عبدالتواب، کتاب حاضر را قدیمی‌ترین اثر در زمینه تصحیح گویش عامیانه برخی از واژگان عربی دانسته و علی بن حمزه کسایی را یکی از قاریان هفت‌گانه و رئیس مکتب نحوی و لغوی کوفه شمرده و افزوده است: این اثر از آثاری است که مدتی طولانی درباره آن اندیشیده‌ام و ملاحظه کرده‌ام که دو چاپ پیشین گرفتار تصحیف و تحریف‌هایی شده است و نسخه‌های خطی را جمع کردم و دو نسخه را به آن افزودم که قبلا مورد استفاده قرار نگرفته بود و دریافتم که در یکی از نسخه‌ها به نام «الإفهام في ما تلحن فيه العوام»، افزون بر بسیاری از نصوص کتاب کسایی، اضافات فراوانی از کتاب‌های لحن متأخر نیز وجود دارد و من از این نسخه استفاده کردم و به تکمیل نواقص نسخه‌های دیگر پرداختم[۱].
اسم کتاب
هرچند نام این اثر در روی جلد به‌صورت «ما تلحن فيه العامّة» آمده، ولی در یکی از نسخه‌های خطی عنوان «ما يلحن فيه العوام»[۲] و در آغاز کتاب، «ما تلحن فيه العوام»[۳]، ذکر شده است. گویی نویسنده نامی برای کتابش انتخاب نکرده و دیگران (مثلا کاتب نسخه خطی) در آغاز این اثر، اسمی افزوده‌اند تا بیانگر موضوع آن باشد: «هذا كتاب ما تلحن فيه العوام مما وضعه علي بن حمزة الكسائي للرشيد هارون و لابدّ لأهل الفصاحة من معرفته»[۴].
نسبت کتاب
- رمضان عبدالتواب درباره نسبت این اثر به کسایی بحث و پژوهشی طولانی کرده[۵] و خلاصه سخنش این است: مطالبی به این کتاب افزوده‌اند که من موارد دخیل را جدا و حذف کردم و فقط موارد اصیل را آوردم و البته در 5 مورد، مطلبی که در این کتاب آمده، برخلاف نظری است که در کتاب‌های واژه‌شناسان از کسایی نقل شده است، که باید توجه کرد: این موارد تحریف و ساختگی نیست، بلکه در واقع، کسایی نظرش تغییر کرده است[۶].
ساختار و محتوا
نویسنده در این اثر، بدون نظم و سامان‌دهی خاصی درباره 107 واژه توضیحاتی را ارائه کرده است[۷].
نمونه مباحث
- می‌گویی به فلانی وعده خیر یا شرّ دادم و فعل «وَعَدتُ» را (بدون الف) می‌آوری؛ یعنی: «أوعدتُ» نمی‌گویی و خدای تعالی گفت: «إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُكمْ فَأَخْلَفْتُكمْ» (ابراهیم: 22) و آنگاه که خیر یا شرّ را اظهار نکنی، برای وعید می‌گویی: «أوعدتُه»[۸].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.