خمسه خواجوی کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR5450/خ8خ9 | ||
| موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق. | | موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق. | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
این پنج مثنوی، عبارتند از: | این پنج مثنوی، عبارتند از: | ||
# همای و همایون: نخستین مثنوی از خمسه خواجوست. دیباچه این کتاب، به نام سلطان ابوسعید بهادر و وزیر او غیاث‌الدین محمد است و خاتمه آن به نام تاج‌الدین عراقی و شمس‌الدین محمود صاین و پسر او رکن‌الدین مهدی. این مثنوی، بر وزن «[[اسکندرنامه]]» [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] و «[[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]]» [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] است و با بیت زیر آغاز می‌شود: | # همای و همایون: نخستین مثنوی از خمسه خواجوست. دیباچه این کتاب، به نام سلطان ابوسعید بهادر و وزیر او غیاث‌الدین محمد است و خاتمه آن به نام تاج‌الدین عراقی و شمس‌الدین محمود صاین و پسر او رکن‌الدین مهدی. این مثنوی، بر وزن «[[اسکندرنامه]]» [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] و «[[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]]» [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] است و با بیت زیر آغاز می‌شود: | ||
{{شعر}} | |||
که از هستی‌اش هست شد هرچه هست'' | {{ب|''به نام خداوند بالا و پست''|2=''که از هستی‌اش هست شد هرچه هست''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
این مثنوی، داستانی است عشقی به سبک داستان‌های خمسه نظامی که دارای 4435 بیت می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص34</ref>. | این مثنوی، داستانی است عشقی به سبک داستان‌های خمسه نظامی که دارای 4435 بیت می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص34</ref>. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۰: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۳
| خمسه خواجوی کرمانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خواجوی کرمانی، محمود بن علی (نويسنده) نیاز کرمانی، سعید (مصحح) |
| ناشر | دار الورد الاردنیة |
| مکان نشر | ایران - کرمان |
| سال نشر | 1370ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 8ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR5450/خ8خ9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
خمسه خواجوی کرمانی، پنج مثنوی از کمال‌الدین ابوالعطا محمود بن على بن محمود (689-753ق)، است که به خمسه خواجوی کرمانی معروف شده و با تصحیح سعید نیاز کرمانی، منتشر شده است.
این پنج مثنوی، عبارتند از:
- همای و همایون: نخستین مثنوی از خمسه خواجوست. دیباچه این کتاب، به نام سلطان ابوسعید بهادر و وزیر او غیاث‌الدین محمد است و خاتمه آن به نام تاج‌الدین عراقی و شمس‌الدین محمود صاین و پسر او رکن‌الدین مهدی. این مثنوی، بر وزن «اسکندرنامه» نظامی و «شاهنامه» فردوسی است و با بیت زیر آغاز می‌شود:
| به نام خداوند بالا و پست | که از هستی‌اش هست شد هرچه هست |
این مثنوی، داستانی است عشقی به سبک داستان‌های خمسه نظامی که دارای 4435 بیت می‌باشد[۱].
- گل و نوروز: این مثنوی در بین مثنوی‌های خواجو، از زیبایی خاصی برخوردار است و بهترین آنهاست. موضوع آن عشقی است و به وزن خسرو و شیرین نظامی سروده شده است، به همان سبک و سیاق. این مثنوی به نام تاج‌الدین احمد عراقی آغاز شده و به نام شاه شیخ ابواسحاق، پایان گرفته است[۲].
- روضة الانوار: در سبک و سیاق و وزن «مخزن الاسرار» نظامی سروده شده و به سال 743، به پایان رسیده است. دیباچه این کتاب به نام شمس‌الدین محمود صاین است و در آن، شیخ مرشد ابواسحاق کازرونی و شیخ امین‌الدین کازرونی، مدح شده‌اند و همچنین تاج‌الدین احمد و شمس‌الدین محمود نیز ستوده شده‌اند. این مثنوی در مواعظ و حکم و سیر سلوک سروده شده و خاتمه کتاب نیز به نام شمس‌الدین محمود صاین است. تعداد ابیات این مثنوی، 2034 بیت می‌باشد[۳].
- کمال‌نامه: در دوازده باب سروده شده است و یادآور «سير العباد إلی المعاد» حکیم سنایی است و دارای همان مضامین عارفانه. این مثنوی، به نام شیخ ابواسحاق کازرونی سروده شده و ظاهرا کار نظم آن دو ماه به طول انجامیده است. ختم این کتاب، به مدح سلطان جمال‌الدین ابواسحاق محمود است[۴].
- گوهرنامه: به نام بهاءالدین محمود وزیر ساخته شده است. وی از اعقاب خواجه نظام‌الملک، وزیر مشهور سلطان ملک‌شاه سلجوقی است و خواجو در این مثنوی، سلسله نسب این خاندان را به رشته نظم کشیده و از این باب، این مثنوی دارای ارزش خاصی است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.