خمسه خواجوی کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR111471J1.jpg | عنوان = خمسه خواجوی کرمانی | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = خواجوی کرمانی، محمود بن علی (نويسنده) نیاز کرمانی، سعید (مصحح) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = | موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق. |...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''خمسه خواجوی کرمانی'''، پنج مثنوی از کمال‌الدین ابوالعطا محمود بن على بن محمود (689-753ق)، است که به خمسه خواجوی کرمانی معروف شده و با تصحیح سعید نیاز | '''خمسه خواجوی کرمانی'''، پنج مثنوی از [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|کمال‌الدین ابوالعطا محمود بن على بن محمود]] (689-753ق)، است که به خمسه خواجوی کرمانی معروف شده و با تصحیح [[نیاز کرمانی، سعید|سعید نیاز کرمانی]]، منتشر شده است. | ||
این پنج مثنوی، عبارتند از: | این پنج مثنوی، عبارتند از: | ||
# همای و همایون: نخستین مثنوی از خمسه خواجوست. دیباچه این کتاب، به نام سلطان ابوسعید بهادر و وزیر او غیاث‌الدین محمد است و خاتمه آن به نام تاج‌الدین عراقی و شمس‌الدین محمود صاین و پسر او رکن‌الدین مهدی. این مثنوی، بر وزن | # همای و همایون: نخستین مثنوی از خمسه خواجوست. دیباچه این کتاب، به نام سلطان ابوسعید بهادر و وزیر او غیاث‌الدین محمد است و خاتمه آن به نام تاج‌الدین عراقی و شمس‌الدین محمود صاین و پسر او رکن‌الدین مهدی. این مثنوی، بر وزن «[[اسکندرنامه]]» [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] و «[[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]]» [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] است و با بیت زیر آغاز می‌شود: | ||
'''به نام خداوند بالا و پست | '''به نام خداوند بالا و پست | ||
که از هستی‌اش هست شد هرچه هست'''. | که از هستی‌اش هست شد هرچه هست'''. | ||
این مثنوی، داستانی است عشقی به سبک داستان‌های خمسه نظامی که دارای 4435 بیت می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص34</ref>. | این مثنوی، داستانی است عشقی به سبک داستان‌های خمسه نظامی که دارای 4435 بیت می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص34</ref>. | ||
# گل و نوروز: این مثنوی در بین مثنوی‌های | # گل و نوروز: این مثنوی در بین مثنوی‌های [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجو]]، از زیبایی خاصی برخوردار است و بهترین آنهاست. موضوع آن عشقی است و به وزن [[خسرو و شیرین]] [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] سروده شده است، به همان سبک و سیاق. این مثنوی به نام تاج‌الدین احمد عراقی آغاز شده و به نام شاه شیخ ابواسحاق، پایان گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص35-36</ref>. | ||
# روضة الانوار: در سبک و سیاق و وزن | # روضة الانوار: در سبک و سیاق و وزن «[[مخزن الاسرار]]» [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] سروده شده و به سال 743، به پایان رسیده است. دیباچه این کتاب به نام شمس‌الدین محمود صاین است و در آن، شیخ مرشد ابواسحاق کازرونی و شیخ امین‌الدین کازرونی، مدح شده‌اند و همچنین تاج‌الدین احمد و شمس‌الدین محمود نیز ستوده شده‌اند. این مثنوی در مواعظ و حکم و سیر سلوک سروده شده و خاتمه کتاب نیز به نام شمس‌الدین محمود صاین است. تعداد ابیات این مثنوی، 2034 بیت می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص36-37</ref>. | ||
# کمال‌نامه: در دوازده باب سروده شده است و یادآور | # کمال‌نامه: در دوازده باب سروده شده است و یادآور «[[سير العباد الی المعاد|سير العباد إلی المعاد]]» [[سنایی، مجدود بن آدم|حکیم سنایی]] است و دارای همان مضامین عارفانه. این مثنوی، به نام شیخ ابواسحاق کازرونی سروده شده و ظاهرا کار نظم آن دو ماه به طول انجامیده است. ختم این کتاب، به مدح سلطان جمال‌الدین ابواسحاق محمود است<ref>ر.ک: همان، ص36</ref>. | ||
# گوهرنامه: به نام بهاءالدین محمود وزیر ساخته شده است. وی از اعقاب خواجه | # گوهرنامه: به نام بهاءالدین محمود وزیر ساخته شده است. وی از اعقاب [[نظام‌الملک، حسن بن علی|خواجه نظام‌الملک]]، وزیر مشهور سلطان ملک‌شاه سلجوقی است و [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجو]] در این مثنوی، سلسله نسب این خاندان را به رشته نظم کشیده و از این باب، این مثنوی دارای ارزش خاصی است<ref>ر.ک: همان، ص36-37</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
نسخهٔ ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۰
| خمسه خواجوی کرمانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خواجوی کرمانی، محمود بن علی (نويسنده) نیاز کرمانی، سعید (مصحح) |
| ناشر | دار الورد الاردنیة |
| مکان نشر | ایران - کرمان |
| سال نشر | 1370ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 8ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
خمسه خواجوی کرمانی، پنج مثنوی از کمال‌الدین ابوالعطا محمود بن على بن محمود (689-753ق)، است که به خمسه خواجوی کرمانی معروف شده و با تصحیح سعید نیاز کرمانی، منتشر شده است.
این پنج مثنوی، عبارتند از:
- همای و همایون: نخستین مثنوی از خمسه خواجوست. دیباچه این کتاب، به نام سلطان ابوسعید بهادر و وزیر او غیاث‌الدین محمد است و خاتمه آن به نام تاج‌الدین عراقی و شمس‌الدین محمود صاین و پسر او رکن‌الدین مهدی. این مثنوی، بر وزن «اسکندرنامه» نظامی و «شاهنامه» فردوسی است و با بیت زیر آغاز می‌شود:
به نام خداوند بالا و پست که از هستی‌اش هست شد هرچه هست.
این مثنوی، داستانی است عشقی به سبک داستان‌های خمسه نظامی که دارای 4435 بیت می‌باشد[۱].
- گل و نوروز: این مثنوی در بین مثنوی‌های خواجو، از زیبایی خاصی برخوردار است و بهترین آنهاست. موضوع آن عشقی است و به وزن خسرو و شیرین نظامی سروده شده است، به همان سبک و سیاق. این مثنوی به نام تاج‌الدین احمد عراقی آغاز شده و به نام شاه شیخ ابواسحاق، پایان گرفته است[۲].
- روضة الانوار: در سبک و سیاق و وزن «مخزن الاسرار» نظامی سروده شده و به سال 743، به پایان رسیده است. دیباچه این کتاب به نام شمس‌الدین محمود صاین است و در آن، شیخ مرشد ابواسحاق کازرونی و شیخ امین‌الدین کازرونی، مدح شده‌اند و همچنین تاج‌الدین احمد و شمس‌الدین محمود نیز ستوده شده‌اند. این مثنوی در مواعظ و حکم و سیر سلوک سروده شده و خاتمه کتاب نیز به نام شمس‌الدین محمود صاین است. تعداد ابیات این مثنوی، 2034 بیت می‌باشد[۳].
- کمال‌نامه: در دوازده باب سروده شده است و یادآور «سير العباد إلی المعاد» حکیم سنایی است و دارای همان مضامین عارفانه. این مثنوی، به نام شیخ ابواسحاق کازرونی سروده شده و ظاهرا کار نظم آن دو ماه به طول انجامیده است. ختم این کتاب، به مدح سلطان جمال‌الدین ابواسحاق محمود است[۴].
- گوهرنامه: به نام بهاءالدین محمود وزیر ساخته شده است. وی از اعقاب خواجه نظام‌الملک، وزیر مشهور سلطان ملک‌شاه سلجوقی است و خواجو در این مثنوی، سلسله نسب این خاندان را به رشته نظم کشیده و از این باب، این مثنوی دارای ارزش خاصی است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.