نجوای قلم

نجوای قلم
پدیدآوران	داودی، حسین (نویسنده)
ناشر	انتشارات امیرکبیر
مکان نشر	تهران
سال نشر	1380
چاپ	اول
موضوع	نکته‌گویی‌ها و گزینه‌‌گویی‌ها
کد کنگره	‏PN۶۲۷۷/ف۲ص۹

نجوای قلم تألیف حسین داودی،این کتاب که عنوان فرعی آن «درآمدی بر پیشینۀ مناجات منثور فارسى»است، تحقیقی عالمانه دربارۀ جلوه‌های دعا و مناجات در نثر فارسی و بررسی ساختار نثر و سبک آنهاست.

مؤلف، با بھرەگیری از مهم‌ترین منابع کھن فارسی از آغاز تاقرن هفتم و ارایه گزیده‌ای از آثار آن دوره‌ها تاریخچه‌ای از کاربرد دعا و مناجات در نثر فارسی را به دقت ترسیم کرده‌است:

«آنچه از این دست در نثر کھن فارسی یافتنی است، عزیز است و مغتنم و زیباترین هدیۀ نسل دیروز است به نسل امروز، نسلی كه بيش از هميشه تنھا و غریب مانده و اسرارجویی ندارد و هر کس از ظنّ خود يار او شده است.

کتاب حاضر، حاصل تلاشی هر چند اندک در این خصوص است که تقدیم میگردد. به گفتۀ نویسندہ، آنچه در این اثر مورد بررسی قرار میگیرد، مناجاتنامه‌نویسی و مناجات‌های مستقل و غیر مستقل در متون نثر فارسی از آغاز تا زمان سعدی است.

آثار منظوم فارسی از اواسط قرن سوم به بعد به دست آمده و نثر فارسی حرکت خود رااز اواسط قرن چهارم آغاز كرده‌است.

در آثار منظوم فارسی از آغاز تاکنون نمونه‌هایی برجسته از ادعیه و راز و نیاز با خالق سروده شده‌است که همه از ارزش والایی برخور دارند.

این منظو مه‌ها باعنوان (الھی‌نامه) یا «مناجات‌نامه) مستقلاً به یادگار مانده، یا غیر مستقل بودہ و در آثار شعری قرار گرفته‌اند و به مضامین پیش و پس خود لطف و زیبایی دو چندانی بخشیده‌اند.

آثار منثور فارسی نیز از آغاز تا امروز، برخوردار از چنین متون زیبایی است و نوشته‌های غیر شعری که گاه خسته‌کننده و یک‌نواخت بوده، با چاشنی این‌گونه عبارات لطیف و معنوی دلپذیر شده‌است.

فهرست:

1. کلیات: واژە مناجات، مناجات و سحرخیزی، جلوەهای سحرخیزی در نثر، لذت مناجات، تأثیر مناجات، از مناجات تا مناجات‌نویسی؛
2. جلوەهای دعا و مناجات در نثر فارسی: پیشگفتار، گزیدە آیات، گزیدە آثار و ... ؛
3. بررسی محتوایی دعا و مناجات در نثر فارسی: مناجات معیار (ظرف و مظروف، بازنگری گزیدۀ آیات، دعاو مناجات، عناصر معیار و .. ) بررسی آثار گزیدۀ دعا و مناجات (ریشه‌های مناجات، سير تاريخ در مناجات و ... )؛
4. بررسی ساختاری دعا و مناجات در نثر فارسی: نثر فارسی (پیدایی نثر فارسى، دوره‌هاى نثر فارسى و ... ) نثر مناجات (نثر مرسل، مسجع وفنى) نثر گزیده‌ها.

منابع مقاله

باقریان موحد، سید رضا، کتاب‌شناسی نیایش، بوستان کتاب، قم، چاپ سوم، 1387ش