الطريق الی خراسان

‏الطريق إلي خراسان، أو، عذراء قم: رواية تاريخية
پدیدآوران	سيد، کمال (نویسنده)
ناشر	دار المجد
مکان نشر	یمن- صنعا
سال نشر	2022
چاپ	يکم
شابک	‎964-438-040-1
موضوع	داستانهاي عربي - قرن 20م.
زبان	عربي
کد کنگره	‏‎‏/‎‏ي‎‏36‎‏ ‎‏ط‎‏4 / 4870 PJA

الطريق الی خراسان تألیف سید عباس حسن علی موسوی (متولد 1959م، بغداد)، معروف به کمال سید، اثری داستان‌گونه در زندگی‌نامه و تبیین شخصیت امام رضا(ع) است که با استفاده از قوه خیال و داستان‌نویسی، با تلفیقی از رخدادهای تاریخی به نگارش در آمده است.

کتاب که در سی و هشت قصه سامان یافته، از ماجرای حکومت هارون الرشید و اختلافات داخلی آن و فرزندان هارون شروع شده و آن گاه به نقل ماجراهایی از صدر اسلام و مقدمات سفر امام رضا(ع) به خراسان ادامه یافته است.

نویسنده، ماجرای سفر امام به خراسان را به ترتیب از مدینه و حج گزاری امام آغاز کرده و رخدادهایی از سفر امام را از بصره پی گرفته و ماجرای ورود امام به نیشابور را با تفصیل بیشتری به قلم آورده و استقبال جمعیت شهر از امام و بازگویی حدیث سلسله الذهب را گزارش کرده است. ورود امام به مرو و نشست‌ها و ملاقات‌های مأمون با ایشان، قصه‌های بعدی کتاب است. پیشنهاد ولایتعهدی، قبول آن از سوی امام و برگزاری نماز عید و جلوگیری از آن و شادی‌ها و غم‌هایی را که موضوع ولایتعهدی امام برانگیخته، در کتاب با قلمی شیوا ترسیم شده است. مناظره امام رضا(ع) با جاثلیق و عمران صابی و پیشنهاد خلافت به امام از سوی فضل وزیر و هشام، با اقدام به قتل مأمون و موضع امام در برابر آن، از جمله مطالبی است که در این کتاب مبحثی را به خود اختصاص داده‌اند.

در این کتاب، از آغاز تا پایان، به صورت پراکنده، رخدادهایی نیز از حضرت معصومه(س) نقل شده و سفر ایشان از مدینه برای رفتن به مرو و دیدار با برادرش که به قم ختم شده، اشاره شده است.

ماجرای مسموم شدن و در گذشت امام، آخرین قصه کتاب را تشکیل می‌دهد. کتاب با چند ضمیمه شامل عهدنامه ولایتعهدی امام، نامه مأمون به مردم و کارگزاران بغداد در باره ولایتعهدی امام رضا(ع)، نامه عبدالله بن موسی به خلیفه مأمون، قصیده دعبل خزاعی، متن کتاب ساخته شده به نام امام رضا(ع) و نامه‌ای در طب و بهداشت از امام(ع)، پایان می‌یابد.

منابع مقاله

معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، کتاب‌شناسی توصیفی اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز چاپ و نشر مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، چاپ اول، 1383ش.