آذرنگ، عبدالحسین

آذرنگ، عبدالحسین

نام	آذرنگ، عبدالحسین
نام‌های دیگر
نام پدر	عبدالحسين
متولد	1325 ش
محل تولد	کرمانشاه
رحلت
اساتید
برخی آثار	تاریخچه جغرافیا در تمدن اسلامی دانش جغرافیایی مسلمانان، تاریخچه آراء، آثار و نقشه‌های جغرافیایی در تمدن اسلامی شیعه در حدیث دیگران
کد مؤلف	AUTHORCODE09786AUTHORCODE

عبدالحسين آذرنگ (1325ش - کرمانشاه)، نویسنده، مترجم و ویراستار، پژوهشگر حوزهٔ کتاب و نشر، عضو شورای علمی دانشنامهٔ ایران

ولادت

او در سال 1325ش در کرمانشاه زاده شد. پدر عبدالحسين كارمند دادگاه استيناف بود و چند کتاب در حقوق به رشته تحرير درآورده است. داستانهایى نيز نوشته است كه در مطبوعات محلى به چاپ رسيده است. تأليفى ناتمام در مورد تاريخ کرمانشاه نيز از وى به جاى مانده است (فرهنگ ناموران، زندگى‌نامه خود نگاشته).

تحصیلات

عبدالحسين از همان دوران كودكى، به آموختن و حفظ كردن اشعار و لطايف ادب فارسی پرداخت. تحصيلات ابتدايى را تا ديپلم در آنجا به انجام رساند. پس از اخذ ديپلم در دانشگاه شيراز به سفارش خانواده، در رشته اقتصاد به تحصيل پرداخت، اما چون به این رشته علاقه نداشت، رشته تاريخ را برگزيد و در 1349ش از دانشگاه اصفهان ليسانس تاريخ دريافت كرد. در سال 1354ش، دوره فوق ليسانس علوم کتابدارى و اطلاع رسانى را در دانشگاه تهران به پایان برد. آذرنگ دوباره در دوره دكترى این رشته به تحصيل پرداخت ولى موفق به اتمام آن نشد.وى ضمن تحصيل در دانشگاه اصفهان، در پى آشنايى با نویسندگانى چون ابوالحسن نجفى و هوشنگ گلشيرى و ضياء موحد، به ادبيات جديد علاقه‌مند شد. آذرنگ با معرفى ابوالحسن نجفى به سمت ویراستار در انتشارات فرانكلين مشغول به كار شد. در مدت فعاليت در آن مؤسسه طى سالهاى 1351 تا 1355ش با نوسندگان و مترجمانى چون كريم امامى و نجف دريابندرى و محمد حيدرى ملايرى همكارى داشت. آذرنگ در سال 1355ش به عضویت هيئت علمى مؤسسه تحقيقات و برنامه‌ريزى آموزشى (وابسته به وزارت علوم) كه سمت رياست آن را احسان نراقى داشت، درآمد. در این مؤسسه علاوه بر فعالیت‌های پژوهشى، مسئولیت‌هاى برنامه ريزى و سازماندهى مراكز اسناد و اطلاعات دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشى را عهده‌دار گرديد. در سال 1355-1357ش با مركز اسناد فرهنگى آسيا نيز همكارى داشت.

مسئولیت‌ها

پس از پيروزى انقلاب اسلامى، آذرنگ به مديريت مركز مدارک علمى مؤسسه تحقيقات و برنامه‌ريزى علمى و آموزشى منصوب گرديد. در این مركز، وى با پيشنهاد طرح‌هاى جديد در اطلاع‌رسانى و انتشار منابع جديد و مديريت مشاركتى و همكارى با مركز مشابه و به مورد اجرا نهادن آنها، به تغيير اسامى در نحوه كار مركز مبادرت كرد. ولى با بركنارى او در 1360ش از آن سمت اجراى آن برنامه‌ها نيز متوقف گرديد. پس از آن، سه سالى به طور آزاد به كار نگارش مقاله، تألیف، ترجمه و ویرايش پرداخت. در سال 1363ش به جمع مؤلفان دانشنامه جهان اسلام پيوست. بنا بر سابقه علمى، از همان آغاز به عضویت شوراى علمى بنياد درآمد و در ترتيب‌دهى امور آن حسن فعاليت بسيار داشت. او در امور برنامه‌ريزى و آموزش و پژوهش بنياد نيز همكارى داشته است. وى همچنين درسال‌هاى 1366 تا 1370ش مدير بخش کتابشناسى و بخش انتشارات دفتر پژوهش‌هاى فرهنگى بوده است و عضو علمى دانشنامه ایران از سال 1381ش و مدير بخش مفاهيم جديد از ديگر تلاش‌هاى این مؤلف، مترجم و ویراستار بوده است كه اكنون نيز ادامه دارد. آذرنگ در سال‌هاى 1370 تا1381ش مدرس مباحث تاريخ تمدن و تاريخ علم و نشر در دانشگاه آزاد بوده است. وى همچنين مدرس مباحث نظرى نشر و ویرايش ساختارى -محتوايى در مركز نشر دانشگاهى، اتحاديه ناشران و برخى مراكز ديگر بوده است. آذرنگ نشر کتاب را مهم‌ترين ركن فعاليت فرهنگى ایران مى‌داند. به عقيده وى تكنولوژى اطلاع‌رسانى، از طريق کتاب متحول شده است؛ و چنانچه برنامه‌ريزان فرهنگ به پيشرفت آن كمك نكنند، این صنعت فرهنگى، آسيب‌هاى جبران‌ناپذيرى خواهد ديد. حوزه اصلى تحقيقات شخصى آذرنگ مسائل نظرى نشر و کتاب و رابطه آنها به‌ویژه با مباحثى از علوم وارتباطات، حوزه تحقيقات مرتبط با وظايف دانشنامه‌نگارى و نيز تاريخ معاصر ایران در قرن چهاردهم (1300 به بعد) است. وى علاوه بر تأليف و ترجمه كتب فراوان مقالات فراوان ديگرى نيز ترجمه يا تألیف كرده است كه تعداد آنها چند صد مقاله در زمینه‌هاى مختلف ونيز شمار زيادى مقالات دانشنامه‌اى را شامل مى‌شود. ویرايش بيش از 100 کتاب و بيش از 1000 مقاله از ديگر تلاش‌هاى این فرهنگ‌پژوه به شمار مى‌رود.

آثار

الف) تأليف

1- آشنايى با چاپ و نشر؛ 2- تكنولوژى و بحران محيط زيست؛ 3- چند بحث و نظر درباره تكنولوژى؛ 4- شبكه برای انتقال دانش فنى و حرفه‌اى، تهران؛ دبيرخانه شوراى عالى هماهنگى آموزش فنى و حرفه‌اى كشور؛ 5- شمه‌اى از اطلاعات و ارتباطات؛ 6- شمه‌اى از کتاب، کتابخانه و نشر کتاب؛ 7- فرهنگ اصطلاحات دكومانتاسيون؛ 8- گزارش اجمالى از وضعيت اطلاع‌رسانى در ایران.

ب) ترجمه

1- اصطلاحنامه علم اطلاع‌رسانى و دكومانتاسيون؛ 2- اصطلاحنامه فرهنگ ارتباطات و اطلاعات؛ گردآورنده جين آچسن، با همكارى عباس حرى؛ 3- اطلاعات و ارتباطات؛ 4- انتقال تكنولوژى: راهبرى برای خوداتكايى علمى و فنى كشورهاى خاورمیانه؛ 5- تاريخ تمدن، از كهن‌ترين روزگار تا سده ما؛ 6- تاریخچه جغرافیا در تمدن اسلامی؛ 7- تاريخ علم؛ 8- تاريخ و فلسفه علم؛ 9- راهنماى سازماندهى و اداره اسناد و اطلاعات؛ 10- راهنماى نمايه‌سازى مدارک و گسترش اصطلاحنامه؛ 11- شبكه اطلاع‌رسانى در كشورهاى اسلامى؛ 12- مبانى و تاريخ فلسفه عرب.

وابسته‌ها

تاریخچه جغرافیا در تمدن اسلامی

دایرةالمعارف دانش بشر

دایرةالمعارف دانش بشر

دانش جغرافیایی مسلمانان، تاریخچه آراء، آثار و نقشه‌های جغرافیایی در تمدن اسلامی

شیعه در حدیث دیگران

آشنايي با چاپ و نشر

باز اندیشی در مباحثی از نشر و ویرایش

شمه‌ای از اطلاعات و ارتباطات