البلاغة عند الجاحظ

البلاغة عند الجاحظ
پدیدآوران	مطلوب، احمد (نويسنده)
ناشر	وزارة الثقافة و الأعلام. دائرة الشؤون الثقافیة و النشر
مکان نشر	عراق - بغداد
سال نشر	1362ش - 1983م
چاپ	1
شابک	‎-
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/م6ب8 4894 PJA
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

البلاعة عند الجاحظ، نوشته احمد مطلوب (معاصر) در موضوع ادبیات (بلاغت) است.

کتاب یاد‌شده پژوهشی در آثار ادبی جاحظ به‌منظور تبیین نظرات و آراء ادبی و بلاغی اوست. تکیه این پژوهش بر برخی از آثار مهم وی مانند «البيان و التبيين»، «الحيوان» و دیگر آثار ادبی او می‌باشد. یکی از ثمرات این پژوهش روشن شدن اهمیت آثار جاحظ و ارزش آنها در پژوهش‌های لغوی و بلاغی است. نویسنده، مطالب کتاب را در سه بخش اصلی فصاحت، بلاغت و اثر عرضه کرده است. وی در بخش نخست به فصاحت متکلم و فصاحت کلام پرداخته و ذیل هریک از عناوین یادشده مسائل مختلف مرتبط به آنها را به‌تفصیل شرح و توضیح داده است. وی در بحثی پیرامون زبان به عیوب آن اشارن نموده و به دنبال آن موضوع فصاحت در کلام و شروط کلام فصیح را بر اساس نظرات و آراء جاحظ ذکر کرده است.

در بخش بلاغت، مطالبی را در خصوص بلاغت از منظر برخی علمای متقدم مانند ابن مقفع (م 143ق)، عمرو بن عبید (م 144ق)، احمد بن خلیل فراهیدی (م 175ق) و دیگران... ذکر کرده و نظرات جاحظ را در این خصوص مورد توجه قرار داده است. نویسنده در این بخش از موضوع بیان و مسائل متعدد پیرامون آن سخن به میان آورده و دیدگاه جاحظ را در مورد تک‌تک مسائل مطرح‌شده با استناد به آثار وی بازگو نموده است. در بخش سوم و پایانی کتاب، مباحث ارزشمندی پیرامون شخصیت‌شناسی جاحظ و تأثیرپذیری وی از آراء و نظرات ادیبان عرب و غیر عرب و آثار آنها و هچنین تأثیرپذیری دیگر ادیبان و نویسندگان از او در موضوع بلاغت و فصاحت مطرح شده است. نویسنده نام برخی از آنان را بر اساس تاریخ وفات ذکر نموده و به چگونگی تأثرشان از اندیشه و رأی ادبی جاحظ اشاره کرده است.

وی در پایان هر بخش، مطالب مطرح‌شده را به‌صورت چکیده و مختصر و گاهی همراه با اظهار نظر تحت عنوان خلاصه ذکر کرده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.