ابتهاج، هوشنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۵۱: خط ۵۱:
    == تحصیلات ==
    == تحصیلات ==


    هوشنگ ابتهاج شروع تحصیل و ادامه‌ی تحصیلات ابتدایی و بخشی از تحصیلات دبیرستان را در مدارس عنصری، قاآنی، لقمان، و شاهپور در شهر رشت و بعد برای کلاس پنجم متوسطه در دبیرستان تمدن تهران سپری کرد. و در همین دوران اولین دفتر شعر خود را با نام نخستین نغمه‌ها منتشر کرد.<ref>[https://www.daneshchi.ir/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1/ ر.ک: همان]</ref>  
    وی تحصیلات ابتدایی و بخشی از تحصیلات دبیرستان را در شهر رشت و کلاس پنجم متوسطه را در تهران سپری کرد و در همین دوران اولین دفتر شعر خود را با نام «نخستین نغمه‌ها» منتشر نمود.<ref>[https://www.daneshchi.ir/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1/ ر.ک: همان]</ref>


    سایه در سال ۱۳۴۶ش به اجرای شعرخوانی بر آرامگاه حافظ در جشن هنر شیراز می‌پردازد که [[باستانی پاریزی، محمدابراهیم|باستانی پاریزی]] در سفرنامه معروف خود (از پاریز تا پاریس) استقبال شرکت‌کنندگان و هیجان آن‌ها پس از شنیدن اشعار سایه را شرح می‌دهد و می‌نویسد که تا قبل از آن هرگز باور نمی‌کرد که مردم از شنیدن یک شعر نو تا این حد هیجان‌زده شوند.
    ابتهاج مدتی به‌عنوان مدیر کل شرکت دولتی سیمان تهران به‌ کار اشتغال داشت.


    ابتهاج از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ش سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران (پس از کناره‌گیری داوود پیرنیا) و پایه‌گذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود. تعدادی از غزل‌ها، تصنیف‌ها و اشعار نیمایی او توسط موسیقی‌دانان ایرانی نظیر محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، شهرام ناظری، حسین قوامی و محمد اصفهانی اجرا شده‌است. تصنیف خاطره‌انگیز تو ای پری کجایی و تصنیف سپیده (ایران ای سرای امید) از اشعار هوشنگ ابتهاج (سایه) است.
    == فعالیت‌های هنری ==
    # سایه در سال ۱۳۴۶ش به اجرای شعرخوانی بر آرامگاه حافظ در جشن هنر شیراز می‌پردازد و با استقبال گرم حاضران روبه‌رو شد.
    2. از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ش، سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران و پایه‌گذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود. تعدادی از غزل‌ها، تصنیف‌ها و اشعار نیمایی او توسط موسیقی‌دانان ایرانی نظیر محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، شهرام ناظری، حسین قوامی و محمد اصفهانی اجرا شده‌است. تصنیف خاطره‌انگیز تو ای پری کجایی و تصنیف سپیده (ایران ای سرای امید) از اشعار هوشنگ ابتهاج (سایه) است.


    سایه بعد از حادثه میدان ژاله (۱۷ شهریور ۱۳۵۷) به‌همراه محمدرضا لطفی، محمدرضا شجریان و حسین علیزاده، به‌نشانه اعتراض از رادیو استعفا داد.
    3. استعفا از رادیو به‌نشانه اعتراض بعد از حادثه میدان ژاله (۱۷ شهریور ۱۳۵۷).


    ابتهاج مدتی به‌عنوان مدیر کل شرکت دولتی سیمان تهران به‌کار اشتغال داشت.
    از مهم‌ترین آثار وی تصحیح غزل‌های حافظ با عنوان «حافظ به سعی سایه» است.
     
    از مهم‌ترین آثار هوشنگ ابتهاج تصحیح او از غزل‌های حافظ است که با عنوان «حافظ به سعی سایه» نخستین بار در ۱۳۷۲ش توسط نشر کارنامه به‌چاپ رسید و بار دیگر با تجدیدنظر و تصحیحات تازه منتشر شد. سایه سال‌های زیادی را صرف پژوهش و حافظ‌شناسی کرده که این کتاب حاصل تمام آن زحمت‌هاست که سایه در مقدمه آن را به همسرش پیشکش کرده‌است.


    در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۹۵ش بیست و سومین جایزهٔ ادبی و تاریخی محمود افشار یزدی در باغ موقوفات افشار به انتخاب اعضای هیئت گزینش جایزهٔ این بنیاد به هوشنگ ابتهاج اهداشد.
    در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۹۵ش بیست و سومین جایزهٔ ادبی و تاریخی محمود افشار یزدی در باغ موقوفات افشار به انتخاب اعضای هیئت گزینش جایزهٔ این بنیاد به هوشنگ ابتهاج اهداشد.
    خط ۷۳: خط ۷۳:


    {{ستون-شروع|2}}
    {{ستون-شروع|2}}
    # نخستین نغمه‌ها
    # نخستین نغمه‌ها؛
    # سراب
    # سراب؛
    # سیاه مشق
    # سیاه‌مشق؛
    # چند برگ از یلدا
    # چند برگ از یلدا؛
    # تاسیان مهر
    # تاسیان مهر؛
    # بانگ نی
    # بانگ نی؛
    # حافظ به سعی سایه (دیوان حافظ با تصحیح ابتهاج)
    # حافظ به سعی سایه (دیوان حافظ با تصحیح ابتهاج)؛
    # یادگار خون سرو
    # یادگار خون سرو؛
    # تا صبح شب یلدا
    # تا صبح شب یلدا؛
    # یادنامه
    # یادنامه؛
    # پر پرنیان اندیشه
    # پر پرنیان اندیشه؛
    # شبگیر<ref>[https://www.daneshchi.ir/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1/ ر.ک: همان]</ref>
    # شبگیر<ref>[https://www.daneshchi.ir/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1/ ر.ک: همان]</ref>
    {{پایان}}
    {{پایان}}
    == نمونه اشعار ==
    او در شعر ناتمام اربعین، چنین سروده است: یا حسین بن علی خون گرم تو هنوز از زمین می‌جوشد هرکجا باغ گل سرخی هست آب از این چشمه خون می‌نوشد. کربلایی است دلم! <ref>[https://www.irna.ir/news/84849355 وقتی دل ابتهاج کربلایی شد، پایگاه ایرنا]</ref>


    ==پانویس ==
    ==پانویس ==

    نسخهٔ ‏۱۱ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۲

    ابتهاج، هوشنگ
    NUR77131.jpg
    نام کاملامیرهوشنگ ابتهاج
    تخلصسایه
    نام پدرآقاخان ابتهاج
    ولادتیکشنبه ۶ اسفند ۱۳۰۶ش
    محل تولدرشت
    محل زندگیپرچم ایران ایران
    رحلت۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش
    طول عمر94 سال
    پیشهشاعر، پژوهشگر
    اطلاعات علمی
    سبک نوشتاریغزل، مثنوی، شعر نو
    امضاء
    Saayeh-emzaa.png

    امیرهوشنگ ابتهاج (۱۳۰۶–۱۴۰۱ش)، شاعر نامدار معاصر ایران با تخلص سایه، از مهم‌ترین آثار او تصحیح غزل‌های حافظ با عنوان «حافظ به سعی سایه» است.

    ولادت

    امیرهوشنگ ابتهاج روز یک‌شنبه ۶ اسفند ۱۳۰۶ش در رشت متولد شد.[۱]

    تحصیلات

    وی تحصیلات ابتدایی و بخشی از تحصیلات دبیرستان را در شهر رشت و کلاس پنجم متوسطه را در تهران سپری کرد و در همین دوران اولین دفتر شعر خود را با نام «نخستین نغمه‌ها» منتشر نمود.[۲]

    ابتهاج مدتی به‌عنوان مدیر کل شرکت دولتی سیمان تهران به‌ کار اشتغال داشت.

    فعالیت‌های هنری

    1. سایه در سال ۱۳۴۶ش به اجرای شعرخوانی بر آرامگاه حافظ در جشن هنر شیراز می‌پردازد و با استقبال گرم حاضران روبه‌رو شد.

    2. از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ش، سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران و پایه‌گذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود. تعدادی از غزل‌ها، تصنیف‌ها و اشعار نیمایی او توسط موسیقی‌دانان ایرانی نظیر محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، شهرام ناظری، حسین قوامی و محمد اصفهانی اجرا شده‌است. تصنیف خاطره‌انگیز تو ای پری کجایی و تصنیف سپیده (ایران ای سرای امید) از اشعار هوشنگ ابتهاج (سایه) است.

    3. استعفا از رادیو به‌نشانه اعتراض بعد از حادثه میدان ژاله (۱۷ شهریور ۱۳۵۷).

    از مهم‌ترین آثار وی تصحیح غزل‌های حافظ با عنوان «حافظ به سعی سایه» است.

    در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۹۵ش بیست و سومین جایزهٔ ادبی و تاریخی محمود افشار یزدی در باغ موقوفات افشار به انتخاب اعضای هیئت گزینش جایزهٔ این بنیاد به هوشنگ ابتهاج اهداشد.

    در تاریخ پنجشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۷ش در مراسم پایانی ششمین «جشنواره بین‌المللی هنر برای صلح»، نشان عالی «هنر برای صلح» به هوشنگ ابتهاج و ۳ هنرمند دیگر اهداءشد.[۳]

    وفات

    هوشنگ ابتهاج سر انجام در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش در سن ۹۴ سالگی در شهر کلن آلمان به علت نارسایی کلیه درگذشت.[۴]

    آثار

    1. نخستین نغمه‌ها؛
    2. سراب؛
    3. سیاه‌مشق؛
    4. چند برگ از یلدا؛
    5. تاسیان مهر؛
    6. بانگ نی؛
    7. حافظ به سعی سایه (دیوان حافظ با تصحیح ابتهاج)؛
    8. یادگار خون سرو؛
    9. تا صبح شب یلدا؛
    10. یادنامه؛
    11. پر پرنیان اندیشه؛
    12. شبگیر[۵]

    پانویس


    منابع مقاله

    1. پایگاه دانش‌چی
    2. پایگاه تصویر زندگی


    وابسته‌ها