۶۱٬۱۸۹
ویرایش
خودآموز نصاب الصّبيان: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '' به ''
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - '' به '') |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
[[شعرانی، ابوالحسن]] (زير نظر) | [[شعرانی، ابوالحسن]] (زير نظر) | ||
[[ | [[حسنزاده آملی، حسن]] (مصحح) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =PJ 6636 /ف2الف2 | | کد کنگره =PJ 6636 /ف2الف2 | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''خودآموز نصاب''' يا '''كليات نصاب الصبيان'''، همان كتاب «نصاب الصبيان» ابونصر فراهى سجستانى است كه [[ | '''خودآموز نصاب''' يا '''كليات نصاب الصبيان'''، همان كتاب «نصاب الصبيان» ابونصر فراهى سجستانى است كه [[حسنزاده آملی، حسن|استاد حسنزاده]]، آن را تصحيح نموده و همراه با چندين بيت اشعار ملحقه و اعراب كلمات مشكله و پانوشتهاى ارزنده، به امر علامه [[شعرانی، ابوالحسن|شعرانى]]، با نام ياد شده، به چاپ رسانده است. | ||
از آنجا كه كتاب ارزنده نصاب الصبيان، بسيارى از لغات عربى و موضوعاتى از قبيل سورههاى مكى و مدنى، اسامى زنان پيامبر، اسامى اولاد پيامبر، اسامى ماههاى رومى، اسامى ماههاى فارسى و بسيارى از مطالب متنوع ديگر را به نظم فارسى درآورده تا تعليم و تعلم و حفظ آن آسان گردد، ولى با اين همه، از تصرف ناسخان و زياده و نقصان ديگران و تحريف ناآشنايان، مصون نمانده، لذا [[ | از آنجا كه كتاب ارزنده نصاب الصبيان، بسيارى از لغات عربى و موضوعاتى از قبيل سورههاى مكى و مدنى، اسامى زنان پيامبر، اسامى اولاد پيامبر، اسامى ماههاى رومى، اسامى ماههاى فارسى و بسيارى از مطالب متنوع ديگر را به نظم فارسى درآورده تا تعليم و تعلم و حفظ آن آسان گردد، ولى با اين همه، از تصرف ناسخان و زياده و نقصان ديگران و تحريف ناآشنايان، مصون نمانده، لذا [[حسنزاده آملی، حسن|استاد حسنزاده]]، به ترغيب مرحوم علامه [[شعرانی، ابوالحسن|شعرانى]]، بر آن شد تا در نسخ آن، تجديد نظر كند. جناب ايشان با فراهم كردن نسخ خطى موجود در كتابخانه مرحوم ملك و كتابخانه ملى، بر تصحيح كتاب ياد شده همت گماشت و در ضبط كلمات و لغات كوششى بليغ، مبذول داشت. | ||
مرحوم علامه [[شعرانی، ابوالحسن|شعرانى]]، قدسسره، در تقريظى كه بر نصاب مصحح استاد نگاشته است، چنين مىگويد: «كتاب نصاب الصبيان كه از زمان تأليف آن تا كنون بيش از هفت صد سال گذشته و هنوز رونق اوليه را از دست نداده است، پيوسته در مكاتب و مدارس از كتب درسى و تعليمى بوده است و به سبب كثرت تداول، تصرف ناسخان بسيار در آن راه يافته و زياده و نقصان در آن بسيار كردهاند، چنانكه هيچ يك از نسخ مطبوعه از تحريفات خالى نيست، لذا جناب اديب فاضل آقاى [[حسنزاده آملی، حسن|حسنزاده آملى]] كه در بسيارى از علوم زحمت كشيده و مدتها نزد اين بنده ناچيز، به تحصيل پرداخته، به اصرار و ترغيب حقير در نسخ آن، تجديد نظر كامل نمود و همه لغات فارسى و عربى آن را از مدارک معتبره آن، مانند قاموس و منتهى الارب و كنز اللغة و سامى و صحاح و برهان قاطع و جامع و غير آنها تصحيح و معرب ساخت و چنانكه هيچ كلمه بدون اطمينان به صحت آن ضبط نگرديد و نيز آنچه از اشعار مرتبط با علم نجوم و قرائت و سيره نبويه بود، از كتب معتبره فن، مانند زيج بهادر خانى، اتقان و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] و غير آن تصحيح كرده و هر يك را كه احتياج به توضيح داشت، در ذيل صفحات توضيح داد و چون ملاحظه شد كه در نسخ مطبوعه، بسيارى از اشعار اصلى كتاب را عمدا يا سهوا حذف كردهاند، سعى شد تا همه اشعار اصلى ثبت افتد و از اشعار الحاقى كه متعلمان را مفيد بود نيز با علامت مشخصه (م) نوشته گرديد تا از همه جهت، اين نسخه، سودمند باشد». | مرحوم علامه [[شعرانی، ابوالحسن|شعرانى]]، قدسسره، در تقريظى كه بر نصاب مصحح استاد نگاشته است، چنين مىگويد: «كتاب نصاب الصبيان كه از زمان تأليف آن تا كنون بيش از هفت صد سال گذشته و هنوز رونق اوليه را از دست نداده است، پيوسته در مكاتب و مدارس از كتب درسى و تعليمى بوده است و به سبب كثرت تداول، تصرف ناسخان بسيار در آن راه يافته و زياده و نقصان در آن بسيار كردهاند، چنانكه هيچ يك از نسخ مطبوعه از تحريفات خالى نيست، لذا جناب اديب فاضل آقاى [[حسنزاده آملی، حسن|حسنزاده آملى]] كه در بسيارى از علوم زحمت كشيده و مدتها نزد اين بنده ناچيز، به تحصيل پرداخته، به اصرار و ترغيب حقير در نسخ آن، تجديد نظر كامل نمود و همه لغات فارسى و عربى آن را از مدارک معتبره آن، مانند قاموس و منتهى الارب و كنز اللغة و سامى و صحاح و برهان قاطع و جامع و غير آنها تصحيح و معرب ساخت و چنانكه هيچ كلمه بدون اطمينان به صحت آن ضبط نگرديد و نيز آنچه از اشعار مرتبط با علم نجوم و قرائت و سيره نبويه بود، از كتب معتبره فن، مانند زيج بهادر خانى، اتقان و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] و غير آن تصحيح كرده و هر يك را كه احتياج به توضيح داشت، در ذيل صفحات توضيح داد و چون ملاحظه شد كه در نسخ مطبوعه، بسيارى از اشعار اصلى كتاب را عمدا يا سهوا حذف كردهاند، سعى شد تا همه اشعار اصلى ثبت افتد و از اشعار الحاقى كه متعلمان را مفيد بود نيز با علامت مشخصه (م) نوشته گرديد تا از همه جهت، اين نسخه، سودمند باشد». | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب نصاب الصبيان، مشتمل بر چهل و يك قطعه شعر در بحور مختلف عروضى است كه قطعات، مجموعا حاوى دويست و بيست بيت مىباشند. توضيحات [[ | كتاب نصاب الصبيان، مشتمل بر چهل و يك قطعه شعر در بحور مختلف عروضى است كه قطعات، مجموعا حاوى دويست و بيست بيت مىباشند. توضيحات [[حسنزاده آملی، حسن|استاد حسنزاده]] به ترتيب شمارههايى كه در متن، در هر صفحه گذارده، در پانوشت همان صفحه ذكر شده است. استاد، ابيات الحاقى را با علامت اختصاری «م» از اشعار اصلى جدا كرده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||