ابن طولون، محمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۲ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۲۹

ابن طولون، محمد بن علی

نام	ابن طولون، محمد بن علی
نام‌های دیگر	اب‍ن‌ طول‍ون‌، ش‍م‍س ‌ال‍دی‍ن‌ م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ل‍ی اب‍ن‌ طول‍ون‌ ال‍دم‍ش‍ق‍ی‌ اب‍ن‌ طول‍ون‌ ال‍ص‍ال‍ح‍ی
نام پدر
متولد
محل تولد	دمشق
رحلت	953 ‌‎ق
اساتید
برخی آثار	قضاة دمشق الثغر البسام في ذكر من ولي قضاء الشام
کد مؤلف	AUTHORCODE1332AUTHORCODE

ابن طولون، ابوعبدالله، يا ابوالفضل شمس‌الدين محمد بن على بن احمد بن على بن خمارويه بن طولون دمشقى حنفى، محدث، فقیه، ادیب و مورخ.

تولد

در 12 جمادى الاول سال880ق، در صالحيه واقع در دامنه كوه قاسيون، در نزدیک ى دمشق، زاده شد. وى از سوى پدر ترك نژاد و ظاهراًً از نسل‌امراى طولونى مصر بود.

پدرش شيخ ابوالحسن علاء‌الدين على، مردى زاهد و صوفى‌منش و عمويش قاضى جمال‌الدين يوسف، مفتى دار العدل دمشق بود و محمد ابن‌طولون تحت تربيت و مراقبت آن دو و برادر ناتنيش، خواجه برهان‌الدين ابن قنديل پرورش يافت.

کسب علم و دانش

ابن طولون نوشتن را در مكتب مجاور منزل پدرى آموخت و به حفظ قرآن پرداخت. 7 ساله‌بود كه حافظ قرآن شد.

وى تحصيلات مقدماتى را، مطابق معمول آن زمان، با حفظ کتاب‌هاى درسى چون «المُختار» در فقه حنفى، «المنار» در اصول فقه، «الفيه» ابن مالك و «مقدمه آجروميه» در نحو، «الحُدود» در علم لغت و «مقدمه جَزَريه» در تجويد، طى سال‌هاى 887 تا 894ق، يعنى از 7 سالگى تا 14 سالگى، گذرانيد.

وى در همين احوال، يعنى طى سال‌هاى 894 تا 901ق، تجويد و قرائت‌هاى هفتگانه را از شيخ محيى‌الدين اَربَدى مُقرى فراگرفت. او در اثناى تكميل قرائت، به علم حديث نيز كه در آن زمان چندان بدان پرداخته نمى‌شد و از رواج و رونق ديرين افتاده بود، روى آورد و عزم جزم كرد كه كار عملى خود را به حديث منحصر گرداند؛ زيرا معتقد بود كه صرف عمر جز در كار قرآن و حديث بيهوده است.

وى در كنار اشتغالات علمى، يك يا چند سمت ادارى و غير ادارى را نيز عهده‌دار بوده است. نوع سمت‌هايى كه او مى‌پذيرفته، امورى بوده كه با كارهاى علمى سنخيتى داشته است. وى در سال‌هاى واپسين عمر (950ق به بعد) بيمار شد و به سبب دردمندى نتوانست پيشنهاد منصب افتاء مذهب حنفى را كه چند سمت علمى و ادارى ديگر نيز به همراه داشت، بپذيرد.

وى از معدود رجال برجسته اسلامى است كه زندگى‌نامه خويش را نوشته است و آنچه ما در اين مقاله آورده‌ايم، اساساً از همين شرح حال استخراج شده است.

اساتید

وى نزد بيشتر علماى دمشق و صالحيه درس خوانده و از بيشتر آنان يك يا چند اجازه دريافت كرده كه نام 35 تن‌از آنان در زندگى‌نامه او منعكس شده است كه از آن جمله‌اند:

ابن عبدالهادى كه نام وى را در دروس و علوم مختلف بارها آورده و با القاب مختلف از او ياد كرده‌است.
نعيمى.
ابن زريق.
عزالدين ابن الحمراء.
تقى‌الدين ابن قاضى عجلون.
شهاب‌الدين‌العسكرى.
محب‌الدين ابن القصيف.
شهاب‌الدين‌ابن فرفور.
نجم‌الدين ابن مفلح.