۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن طولون، محمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'وي' به 'وی'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس== <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''ابن طولون، ابوعبدالله، يا ابوالفضل شمس‌الدين محمد بن على بن احمد بن على بن | '''ابن طولون، ابوعبدالله، يا ابوالفضل شمس‌الدين محمد بن على بن احمد بن على بن خمارویه بن طولون دمشقى حنفى'''، محدث، فقیه، ادیب و مورخ. | ||
==تولد== | ==تولد== | ||
در 12 جمادى الاول سال880ق، در صالحيه واقع در دامنه كوه قاسيون، در نزدیک ى دمشق، زاده شد. وى از سوى پدر ترك نژاد و ظاهراًً از نسل‌امراى طولونى مصر بود. | در 12 جمادى الاول سال880ق، در صالحيه واقع در دامنه كوه قاسيون، در نزدیک ى دمشق، زاده شد. وى از سوى پدر ترك نژاد و ظاهراًً از نسل‌امراى طولونى مصر بود. | ||
پدرش شيخ ابوالحسن علاء‌الدين على، مردى زاهد و صوفى‌منش و | پدرش شيخ ابوالحسن علاء‌الدين على، مردى زاهد و صوفى‌منش و عمویش قاضى جمال‌الدين يوسف، مفتى دار العدل دمشق بود و محمد ابن‌طولون تحت تربيت و مراقبت آن دو و برادر ناتنيش، خواجه برهان‌الدين ابن قنديل پرورش يافت. | ||
==کسب علم و دانش== | ==کسب علم و دانش== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
ابن طولون نوشتن را در مكتب مجاور منزل پدرى آموخت و به حفظ قرآن پرداخت. 7 ساله‌بود كه حافظ قرآن شد. | ابن طولون نوشتن را در مكتب مجاور منزل پدرى آموخت و به حفظ قرآن پرداخت. 7 ساله‌بود كه حافظ قرآن شد. | ||
وى تحصيلات مقدماتى را، مطابق معمول آن زمان، با حفظ کتاب‌هاى درسى چون «المُختار» در فقه حنفى، «المنار» در اصول فقه، «الفيه» [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] و «مقدمه آجروميه» در نحو، «الحُدود» در علم لغت و «مقدمه جَزَريه» در | وى تحصيلات مقدماتى را، مطابق معمول آن زمان، با حفظ کتاب‌هاى درسى چون «المُختار» در فقه حنفى، «المنار» در اصول فقه، «الفيه» [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] و «مقدمه آجروميه» در نحو، «الحُدود» در علم لغت و «مقدمه جَزَريه» در تجوید، طى سال‌هاى 887 تا 894ق، يعنى از 7 سالگى تا 14 سالگى، گذرانيد. | ||
وى در همين احوال، يعنى طى سال‌هاى 894 تا 901ق، | وى در همين احوال، يعنى طى سال‌هاى 894 تا 901ق، تجوید و قرائت‌هاى هفتگانه را از شيخ محيى‌الدين اَربَدى مُقرى فراگرفت. او در اثناى تكميل قرائت، به علم حديث نيز كه در آن زمان چندان بدان پرداخته نمى‌شد و از رواج و رونق ديرين افتاده بود، روى آورد و عزم جزم كرد كه كار عملى خود را به حديث منحصر گرداند؛ زيرا معتقد بود كه صرف عمر جز در كار قرآن و حديث بيهوده است. | ||
وى در كنار اشتغالات علمى، يك يا چند سمت ادارى و غير ادارى را نيز عهده‌دار بوده است. نوع سمت‌هايى كه او مى‌پذيرفته، امورى بوده كه با كارهاى علمى سنخيتى داشته است. وى در سال‌هاى واپسين عمر (950ق به بعد) بيمار شد و به سبب دردمندى نتوانست پيشنهاد منصب افتاء مذهب حنفى را كه چند سمت علمى و ادارى ديگر نيز به همراه داشت، بپذيرد. | وى در كنار اشتغالات علمى، يك يا چند سمت ادارى و غير ادارى را نيز عهده‌دار بوده است. نوع سمت‌هايى كه او مى‌پذيرفته، امورى بوده كه با كارهاى علمى سنخيتى داشته است. وى در سال‌هاى واپسين عمر (950ق به بعد) بيمار شد و به سبب دردمندى نتوانست پيشنهاد منصب افتاء مذهب حنفى را كه چند سمت علمى و ادارى ديگر نيز به همراه داشت، بپذيرد. | ||
وى از معدود رجال برجسته اسلامى است كه زندگى‌نامه | وى از معدود رجال برجسته اسلامى است كه زندگى‌نامه خویش را نوشته است و آنچه ما در اين مقاله آورده‌ايم، اساساً از همين شرح حال استخراج شده است. | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
شمار آثار وى شگفت‌آور و در تاريخ اسلام كم‌نظير است. وى در زندگى‌نامه | شمار آثار وى شگفت‌آور و در تاريخ اسلام كم‌نظير است. وى در زندگى‌نامه خویش، 728 اثر را به ترتيب حروف الفبا برشمرده است. | ||
از جمله آثار او مى‌توان به اين نگاشته‌ها اشاره كرد: | از جمله آثار او مى‌توان به اين نگاشته‌ها اشاره كرد: | ||
# شرح الواضحه في | # شرح الواضحه في تجوید الفاتحه. | ||
# الطارى على زَلّه القارى. | # الطارى على زَلّه القارى. | ||
# التَوجيه الجميل الاسرار آيات من التنزيل. | # التَوجيه الجميل الاسرار آيات من التنزيل. | ||
# خلاصه البيان في اَيمان القرآن. | # خلاصه البيان في اَيمان القرآن. | ||
# الحاوى لظُرَف من | # الحاوى لظُرَف من التأویل على طُرَفِ من التنزيل. | ||
# السفينه الطولونيه في الاحاديث | # السفينه الطولونيه في الاحاديث النبویه. | ||
# القلائد الجوهريه. | # القلائد الجوهريه. | ||
# التاج الثمين في اسماء المدلَسين. | # التاج الثمين في اسماء المدلَسين. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
# الشذْرَه في الاحاديث المُشْتَهَره. | # الشذْرَه في الاحاديث المُشْتَهَره. | ||
# اتحاف النُبَهاء بنحو الفقهاء. | # اتحاف النُبَهاء بنحو الفقهاء. | ||
# | # تقویه الراغب في صلاة الرغائب. | ||
# تيسير الاعلام بمَذاهِب الائمَه الاَعلام. | # تيسير الاعلام بمَذاهِب الائمَه الاَعلام. | ||
# الدُّر المَخْتوم فيما يتعلق باحكام‌المَجذوم. | # الدُّر المَخْتوم فيما يتعلق باحكام‌المَجذوم. | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
[[الائمة الإثنا عشر]] | [[الائمة الإثنا عشر]] | ||
[[المنهل | [[المنهل الروی في الطب النبوی صلی‌الله‌عليه‌و‌سلم]] | ||
[[قضاة دمشق الثغر البسام في ذكر من ولي قضاء الشام]] | [[قضاة دمشق الثغر البسام في ذكر من ولي قضاء الشام]] | ||