گفتمان مهدویت؛ سخنرانی و مقاله‌های گفتمان پنجم

گفتمان مهدویت: سخنرانی و مقاله‌های گفتمان پنجم
پدیدآوران	موسسه فرهنگی انتظار نور (تهيه و تدوين)
عنوان‌های دیگر	سخنرانی و مقاله‏‌های گفتمان پنجم
ناشر	بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم)
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1386 ش
چاپ	2
شابک	‎978-964-548-549-6
موضوع	محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - کنگره‏‌ها مهدویت - مقاله‌ها و خطابه‌ها مهدویت - کنگره‏‌ها
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏224‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏گ‎‏7‎‏ ‎‏1386‎‏الف*
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

گفتمان مهدویت؛ سخنرانی و مقاله‌های گفتمان پنجم مجموعه سخنرانى‌ها، تحليل‌ها و مقالات تحقيقى است كه كارشناسان مذهبى در تبيين، تحليل و دفاع از آموزه مهدويت ارائه كرده‌اند.

پژوهش و تحقيق در عرصه مهدويت، انگيزه تدوين كتاب، بوده است.

ساختار

كتاب با مقدمه مؤسسه پژوهشى انتظار نور در بيان انگيزه انشار آن و متن سخنرانى آقايان معرفت، شريعت‌مدارى و كچوئيان آغاز شده است.

در اين مجموعه، عمدتاًً مناسبات و روابط انديشه مهدويت و فرهنگ انتظار با مقوله جهانى شدن بيان گرديده و از خصوصيات حكومت جهانى امام مهدى(عج) و عدالت مهدوى سخن رفته است.

در برخى مقالات، ضمن ترسيم جامعه مطلوب در حكومت مهدوى، از نقش فرهنگ انتظار براى رسيدن به آن جامعه آرمانى، بحث شده و سپس مقايسه‌اى ميان جهانى‌سازى غربى و جهانى شدن اسلامى بر محور آموزه مهدويت صورت گرفته و جهانى شدن اسلامى، مشتمل بر توسعه‌اى متوازن از فرهنگ، اقتصاد، اخلاق و سياست بر پايه عدالت اجتماعى معرفى شده است.

گزارش محتوا

عليرضا صدرا در «ظرفيت‌هاى انديشه دولت كريمه مهدوى» در پى اثبات آن است كه ارتقاى كارآمدى جوامع اسلامى با بهره‌ورى از نظريه و نظام كارآمد مهدوى، ميسر و عملى است.

مقاله وى بيشتر به كارآمدى نيروها و نهادهاى سياسى پرداخته و كارآمدى سياسى دولت مهدوى را در گستره‌هاى ذيل مورد بررسى قرار داده است:

نظام سياسى، دولت، سازمان سياسى، نظام ادارى و ساختار اجرايى، سياست‌هاى راهبردى جوامع اسلامى، كارآمدى طرح‌ها و برنامه‌هاى راهبردى.

على باقى نصرآبادى در «نقش فرهنگ انتظار در پويايى جامعه مطلوب» معتقد است كه فرهنگ انتظار با سه ركن زير تحقق پيدا مى‌كند:

1. نارضايتى يا قانع نبودن به وضع موجود.
2. اميد داشتن به آينده بهتر
3. حركت و تلاش

مقاله او تلاشى است، در تبيين صحيح فرهنگ انتظار و نقش فردى و اجتماعى آن در پويايى و تكامل جوامع انسانى كه پس از بررسى مفهومى انتظار، خصوصيات مكتب انتظار كه شامل آمادگى و تعهد و تكليف منتظر است، بيان مى‌شود. سپس ديدگاه‌هاى معتبر در مورد انتظار فرج در قرآن، روايات و انديشه امام خمينى(ره) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و در اين راستا، تفاوت برداشت ساير ديدگاه‌هاى شايع در مسئله انتظار با انتظار در نگرش امام(ره) مقايسه مى‌شود و صحيح‌ترين ديدگاه از نظر امام(ره) مطرح مى‌گردد.

نويسنده در ادامه، خواننده را با عناوينى نظير انواع انتظار، ارزش و فضيلت آن، وجوب و ضرورت، فلسفه آن، عوامل انتظار، آَشنايى با آثار انتظار و وظايف منتظران آشنا مى‌كند.

نجف لكزايى در «نسبت جهانى شدن و حكومت جهانى حضرت مهدى(عج)» در پى اثبات آن است كه جهانى شدن، اعم از اين كه به يك فرايند اشاره داشته باشد يا پروژه‌اى برنامه‌ريزى شده باشد، در نسبت‌سنجى با حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) داراى تعارضات بنيادى خواهد بود.

به نظر وى، حكومت جهانى امام مهدى(عج)، نظامى است مبتنى بر آموزه‌هاى وحيانى و دينى، در حالى كه جهانى شدن پيامد و حاصل آگاهانه و ناآگاهانه پيشرفت‌هاى سياسى، اقتصادى، تكنولوژيكى و ارتباطى نظام سرمايه‌دارى و سلطه‌طلب است.

مقاله وى در سه محور، تبيين كننده مدعاى فوق خواهد بود:

1. مفهوم و ويژگى‌هاى جهانى شدن.
2. خصوصيات حكومت جهانى حضرت مهدى(عج).
3. مقايسه اين دو و نتيجه‌گيرى.

آيا حكومت جهانى اسلام و پديده جهانى شدن با يكديگر تناقض دارند؟ يا اين كه جهانى شدن فرايندى است كه بر بنيان انقلاب ارتباطات و تكنولوژى جديد شكل گرفته و صرفاً بيان‌گر فشرده شدن فضاها و مكان‌هاست، بدون آن كه محتواى خاصى را به خود بگيرد؟

اين‌ها پرسش‌هايى است كه عبدالقيوم سجادى در «حكومت جهانى اسلام و جهانى شدن» به دنبال پاسخ به آن‌هاست.

نويسنده در پى تأييد اين گمان است كه جهانى شدن داراى دو رويه ايدئولوژيك و تكنولوژيك است. به عقيده وى از نظر ايدئولوژيك، نسبت جهانى شدن و حكومت جهانى اسلام، رابطه تعارض و از نظر تكنولوژيك، عدم تعارض است؛ البته به اين نكته هم اشاره دارد كه بر اساس دو ديدگاه ديگر (ايدئولوژيك و تكنولوژيك‌نگر تنها)، رابطه مزبور، از تعارض كامل تا انطباق كامل در نوسان است.

نويسنده با تفكيك اين دو، استدلال مى‌كند كه جهانى شدن به ذاته و از نظر ماهوى، فرايندى تاريخى است كه بر بنيان توسعه و پيشرفت تكنولوژى ارتباطى، شكل گرفته است؛ بنابراين، جهانى شدن را ظرفى مى‌داند كه هر جماعتى مى‌تواند مظروف خود را درون آن عرضه نمايد.

مرتضى شيرودى در «جهانى سازى غربى و جهانى شدن اسلامى» به دنبال آن است كه پاسخى روشن براى سؤالاتى كه پيرامون پديده جهانى شدن مطرح مى‌شود بيابد.

وى معتقد است، پاسخ‌هايى كه توسط انديشمندان به سؤالات در اين زمينه ارائه شده است: اولاً به دليل تنوع و تعدد، ابهامات و اشكالاتى جديد را به ميان آورده است؛ ثانياً منابع بسيار اندكى وجود دارد كه به بررسى هم‌زمان و در عين حال مشترك جهانى شدن غربى و اسلامى در يك اثر واحد پرداخته و سپس مزايا و برترى‌هاى جهانى شدن اسلامى را نشان داده باشد.

«مهدويت و جهانى شدن» محمدرضا مانى‌فر، در پى نگاهى مقايسه‌اى به مبانى فكرى جهانى شدن و حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) است.

اين مقاله، نگاهى به شاخصه‌هاى هويت‌ساز آن چه نويسنده از آن به آرمان شهر مهدوى تعبير كرده، گذرى بر مفهوم جهانى شدن و زيرمجموعه‌ها و ابعاد گوناگون و متنوع آن و بيان مقايسه‌اى در چهار زير شاخه سياست، فرهنگ، اقتصاد و امنيت است.

نويسنده معتقد است، جهانى شدن براى كشورها و جوامع اسلامى، هم يك تهديد است؛ زيرا مبانى فكرى آن در بسيارى از موارد، هيچ گونه تناسبى با مبانى فكرى حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) نداشته و در صورت برخورد ناصواب، پيامدهاى ناگوارى درپى خواهد داشت و هم يك فرصت؛ زيرا اين مبانى انديشه‌اى و سازوكار برآمده از آن، مى‌تواند فرصت‌هاى بسيار گرانقدرى براى ترويج و بسط ارزش‌هاى انسانى، اخلاقى و معنوى فراهم آورد.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب در ابتدا و نمايه آيات، روايات و اعلام در انتهاى كتاب آمده است.

منابع هر مقاله، در انتهاى آن ذكر شده و پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع پرداخته است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن كتاب.
2. پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج2 875.