التاريخ و المؤرخون بمكة من القرن الثالث الهجري إلی القرن الثالث عشر «جمع و عرض و تعريف»: تفاوت میان نسخه‌ها

در معرفى آثار مورخين تنها به آثار تاريخى آنها بسنده نشده است، بلكه تمام آثار آنها اعم از سيره، تاريخ عام و خاص، كتب فضائل، تراجم، طبقات، معاجم، فهارس، رجال حديث، مناسك مكيين و حتى رسائل فقهى مرتبط با مطالعات تاريخى آمده است. او آراى فقها و به‌ويژه جواب‌هاى ايشان به استفتائات را از صحيح‌ترين نصوص تاريخى مى‌داند و چنين استدلال مى‌كند كه اين نصوص ما را به تصوير واضحى از اجتماع و شيوه‌هاى تمدنى شايع در آن رهنمون مى‌شود. بدين وسيله مى‌توان تفسير تاريخى صحيحى ارائه نمود. همچنين كتب مناسك حج مصدر مهمى در شناخت اوضاع حرمين و اوصاف مشاعر و اماكن دينى و علمى است (علاوه بر اينكه در آنها غالباً ً به وصف موسم حج در عصر مؤلف و برخى حوادث اجتماعى و تاريخى در آن زمان نيز پرداخته شده است)؛ بنابراین، تأليفات داراى موضوع فقهى، در بحث‌هاى تاريخى به‌عنوان منبعى مهم تلقى شده و در اين اثر نيز به آنها توجه ويژه شده است.

ابوبكر زرعه، آخرين مورخ، اديب و شاعر مكى، متوفاى 1247ق است كه از او ياد شده است. «المختصر من نشر النور و الزهر»، تنها مصدرى است كه نام وى را آورده و به نام يك اثر از او اشاره كرده است.