أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:




'''أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها'''، اثر [[ابن كلبى]]، در باره نسب‌شناسى اسب‌هاى معروف در زمان جاهليت و صدر اسلام مى‌باشد. كتاب، به زبان عربى و در قرن نهم هجرى نوشته شده است.
'''أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها'''، اثر [[ابن كلبى|هشام بن محمد بن كلبى]]، در باره نسب‌شناسى اسب‌هاى معروف در زمان جاهليت و صدر اسلام مى‌باشد. كتاب، با تحقیق [[صفوت، احمد زکی|احمد زکی صفوت]]، به زبان عربى و در قرن نهم هجرى نوشته شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۴: خط ۳۴:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در این كتاب، مطالبى نسبت به نگهدارى و تكريم اسب در جاهليت و اسلام متذكر شده و آياتى از قرآن كريم را يادآور مى‌شود كه در آن‌ها، خداوند به پيامبرش نسبت به درخدمت‌گرفتن اسب و تيمار كردن آن، دستور فرموده است، مانند: '''«و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو اللّه و عدوكم»'''؛ ازاين‌رو، پيامبر(ص) در پى اجراى فرمان الهى برآمد و اسب را مورد نوازش قرار داده و بر آن تحريص فرمود و به مسلمانان پاداش و غنيمتى را كه در آن نهفته است، يادآور شد. در پى فرمايشات پيامبر(ص)، مسلمانان به نگهدارى و تيمار اسب همت گماشتند و از این طريق ثواب و بركت در روزى را از خداوند خواستار شدند. پيامبر(ص) اسبان را به مسابقه گذاشت و برای اسب برنده جايزه معين فرمود و اصحابش را بر این امر تشویق نمود.
نویسنده در این كتاب، مطالبى نسبت به نگهدارى و تكريم اسب در جاهليت و اسلام متذكر شده و آياتى از قرآن كريم را يادآور مى‌شود كه در آن‌ها، خداوند به پيامبرش نسبت به درخدمت‌گرفتن اسب و تيمار كردن آن، دستور فرموده است، مانند: '''«و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو اللّه و عدوكم»'''؛ ازاين‌رو، پيامبر(ص) در پى اجراى فرمان الهى برآمد و اسب را مورد نوازش قرار داده و بر آن تحريص فرمود و به مسلمانان پاداش و غنيمتى را كه در آن نهفته است، يادآور شد. در پى فرمايشات پيامبر(ص)، مسلمانان به نگهدارى و تيمار اسب همت گماشتند و از این طريق ثواب و بركت در روزى را از خداوند خواستار شدند. پيامبر(ص) اسبان را به مسابقه گذاشت و برای اسب برنده جايزه معين فرمود و اصحابش را بر این امر تشویق نمود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص6]</ref>.


ابن كلبى، مطالبى در باب انبياء الهى چون داود(ع) و سليمان(ع) و اسماعيل(ع) و... و توجه ايشان نسبت به اسب بيان كرده است؛ مثلاًمى‌گوید: اولین كسى كه بر اسب سوار شد، حضرت اسماعيل(ع) بود و همچنين مى‌نویسد: جناب داود(ع) اسب را بسيار دوست مى‌داشت.
[[ابن کلبی، هشام بن محمد|ابن كلبى]]، مطالبى در باب انبياء الهى چون داود(ع) و سليمان(ع) و اسماعيل(ع) و... و توجه ايشان نسبت به اسب بيان كرده است؛ مثلاًمى‌گوید: اولین كسى كه بر اسب سوار شد، حضرت اسماعيل(ع) بود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص12]</ref> و همچنين مى‌نویسد: جناب داود(ع) اسب را بسيار دوست مى‌داشت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان]</ref>.


در قسمتى ديگر از كتاب، به نام‌هاى مختلف اسبان چون: زاد الراكب، الهجيس،الدينارى اشاره مى‌كند و در ادامه نام اسب‌هاى پنج‌گانه پيامبر(ص) را تحت عناوین لزاز، لحاف، المرتجز، سكب و يعسوب يادآور مى‌شود.
در قسمتى ديگر از كتاب، به نام‌هاى مختلف اسبان چون: زاد الراكب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص14]</ref>، الهجيس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص15]</ref>،الدينارى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان]</ref> اشاره مى‌كند و در ادامه نام اسب‌هاى پنج‌گانه پيامبر(ص) را تحت عناوین لزاز، لحاف، المرتجز، سكب و يعسوب <ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص19]</ref>يادآور مى‌شود.


از جمله نام اسب‌هایى كه در این كتاب، به آن‌ها اشاره شده، عبارتند از: اعوج، الغراب، الوجيه، لاحق، المذهب، مكتوم، داحس، الغبراء، فياض، ام سبل، القريظ، الحماله، اجدل، ذو اللمه، ثادق، العسجدى، الرقيب، الشيط، العراده و...
از جمله نام اسب‌هایى كه در این كتاب، به آن‌ها اشاره شده، عبارتند از: اعوج، الغراب، الوجيه، لاحق، المذهب، مكتوم، داحس، الغبراء، فياض، ام سبل، القريظ، الحماله، اجدل، ذو اللمه، ثادق، العسجدى، الرقيب، الشيط، العراده و...


==وضعيت كتاب==
==وضعيت كتاب==
تحقيق كتاب، توسط [[احمد زكى]] صورت گرفته است.
تحقيق كتاب، توسط [[صفوت، احمد زکی|احمد زكى]] صورت گرفته است.


فهرست‌هاى اسامى اسب‌ها؛ اعلام؛ ايام؛ اماكن و شهرها؛ قبائل؛ اشعار و ارجاز و امثال، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست‌هاى اسامى اسب‌ها؛ اعلام؛ ايام؛ اماكن و شهرها؛ قبائل؛ اشعار و ارجاز و امثال، در انتهاى كتاب آمده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش