تهذيب الكمال في أسماء الرجال: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ر' به 'ه‌ر')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۶۷: خط ۶۷:


مزی این کتاب را در اصلاح و تکمیل «الكمال في أسماء الرجال» تألیف ابومحمد عبدالغنی بن عبدالواحد مقدسی جماعیلی (544 ـ600ق) نوشته است. مؤلف «الكمال» کوشیده است تا تمامی راویان صحاح شش‎گانه اهل سنت را ذکر کند و شرح حال آنان را بیاورد، اما بنا به گفته خود او، به جهت اختلاف نسخه‌ها یا از سر خطا، احتمالاً مواردی را از قلم انداخته است؛ همچنین بسیاری از آرا و اسناد را برای اختصار حذف کرده است.
مزی این کتاب را در اصلاح و تکمیل «الكمال في أسماء الرجال» تألیف ابومحمد عبدالغنی بن عبدالواحد مقدسی جماعیلی (544 ـ600ق) نوشته است. مؤلف «الكمال» کوشیده است تا تمامی راویان صحاح شش‎گانه اهل سنت را ذکر کند و شرح حال آنان را بیاورد، اما بنا به گفته خود او، به جهت اختلاف نسخه‌ها یا از سر خطا، احتمالاً مواردی را از قلم انداخته است؛ همچنین بسیاری از آرا و اسناد را برای اختصار حذف کرده است.
از ویژگی‎های «الكمال» است: مشخص کردن مواضع ذکر نام راوی در هریک از صحاح شش‎گانه؛ آغاز شدن کتاب با شرح حال مختصر رسول خدا(ص) به نقل از ابن ‎هشام؛ تقدم ذکر نام صحابه پیامبر(ص) بر دیگر راویان (ابتدا عشره مبشره و سپس دیگر صحابیان و به دنبال آن زنان صحابی)؛ تقدم ذکر راویانی که نامشان محمد است بر دیگران و سپس ذکر سایرین به‌ترتیب حروف الفبا<ref>رحمان ستایش، محمدکاظم، ص702</ref>.
از ویژگی‌های «الكمال» است: مشخص کردن مواضع ذکر نام راوی در هریک از صحاح شش‎گانه؛ آغاز شدن کتاب با شرح حال مختصر رسول خدا(ص) به نقل از ابن ‎هشام؛ تقدم ذکر نام صحابه پیامبر(ص) بر دیگر راویان (ابتدا عشره مبشره و سپس دیگر صحابیان و به دنبال آن زنان صحابی)؛ تقدم ذکر راویانی که نامشان محمد است بر دیگران و سپس ذکر سایرین به‌ترتیب حروف الفبا<ref>رحمان ستایش، محمدکاظم، ص702</ref>.


یکی از فرزندان عبدالغنی مقدسی، به تهذیب و ترتیب و اختصار و استدراک موارد جامانده از «الكمال» پرداخت. وی برخی نام‎ها را از دو کتاب «مشايخ النبل» و «الأطراف» تألیف ابن عساکر دمشقی - ‎که در شرح حال مشایخ مؤلفان صحاح شش‎گانه است - ‎به کتاب افزود؛ اما این کار اشکالات بیشتری در تلخیص کتاب پدید آورد. جمال‌الدین مزی، با توجه به فواید «الكمال» درصدد رفع اشکالات و تکمیل آن برآمد؛ به این ترتیب «تهذيب الكمال»، به‌رغم تصور برخی، فقط خلاصه «الكمال» نیست. وی در تکمیل «الكمال» علاوه بر راویان صحاح شش‎گانه، نام بسیاری از راویانی را که در دیگر کتاب‌های صاحبان صحاح آمده است، افزود. وی در مجموع بیش از 1700 نام به «الكمال» افزوده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
یکی از فرزندان عبدالغنی مقدسی، به تهذیب و ترتیب و اختصار و استدراک موارد جامانده از «الكمال» پرداخت. وی برخی نام‎ها را از دو کتاب «مشايخ النبل» و «الأطراف» تألیف ابن عساکر دمشقی - ‎که در شرح حال مشایخ مؤلفان صحاح شش‎گانه است - ‎به کتاب افزود؛ اما این کار اشکالات بیشتری در تلخیص کتاب پدید آورد. جمال‌الدین مزی، با توجه به فواید «الكمال» درصدد رفع اشکالات و تکمیل آن برآمد؛ به این ترتیب «تهذيب الكمال»، به‌رغم تصور برخی، فقط خلاصه «الكمال» نیست. وی در تکمیل «الكمال» علاوه بر راویان صحاح شش‎گانه، نام بسیاری از راویانی را که در دیگر کتاب‌های صاحبان صحاح آمده است، افزود. وی در مجموع بیش از 1700 نام به «الكمال» افزوده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
خط ۷۳: خط ۷۳:
او شرح حال برخی اشخاص را که در نام و طبقه با راویان صحاح شش‎گانه مشابهت دارند، ولی از راویان این کتاب‌ها نبوده‌اند، برای رفع اشتباه آورده است. همچنین نام استادان و شاگردان هر راوی و اطلاعات بسیار دیگری بر شرح احوال افزوده است. وی در چهار فصل، راویانی را که به نام خودشان شهرت ندارند و با نسبت، کنیه، لقب و امثال اینها شناخته شده‌اند، افزوده است که بسیار کارگشاست<ref>ر.ک: همان</ref>.
او شرح حال برخی اشخاص را که در نام و طبقه با راویان صحاح شش‎گانه مشابهت دارند، ولی از راویان این کتاب‌ها نبوده‌اند، برای رفع اشتباه آورده است. همچنین نام استادان و شاگردان هر راوی و اطلاعات بسیار دیگری بر شرح احوال افزوده است. وی در چهار فصل، راویانی را که به نام خودشان شهرت ندارند و با نسبت، کنیه، لقب و امثال اینها شناخته شده‌اند، افزوده است که بسیار کارگشاست<ref>ر.ک: همان</ref>.


رفع کاستی‎ها و اشتباهات تاریخی و توضیح آنها از دیگر کارهای مزی در «تهذيب الكمال» است. وی در ترتیب مطالب «الكمال» نیز تغییر داده و نام‎های احمد را، علاوه بر صاحبان نام محمد، به جهت تبرک بر دیگر نام‎ها مقدم داشته است. در «تهذيب الكمال» ارجاعات بسیاری در مورد نام‎های مشهور یا پرکاربرد آمده است که کار استفاده‌کنندگان از کتاب را آسان می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>.
رفع کاستی‌ها و اشتباهات تاریخی و توضیح آنها از دیگر کارهای مزی در «تهذيب الكمال» است. وی در ترتیب مطالب «الكمال» نیز تغییر داده و نام‎های احمد را، علاوه بر صاحبان نام محمد، به جهت تبرک بر دیگر نام‎ها مقدم داشته است. در «تهذيب الكمال» ارجاعات بسیاری در مورد نام‎های مشهور یا پرکاربرد آمده است که کار استفاده‌کنندگان از کتاب را آسان می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>.


مزی میان نام‎هایی که خود بر «الكمال» افزوده و نام‎های قبلی تمایز قائل شده و آنها را با قلم قرمز در نسخه اصلی مشخص کرده است. در چاپ‎های جدید کتاب نیز هریک از مصححان به‌گونه‌ای این خصوصیت را حفظ کرده‌اند. وی کتابی را که هر راوی در آن روایت دارد با نام اختصاری تعیین و در پایان شرح حال به نام کامل آن تصریح کرده است؛ همچنین نام کسانی را که از شخص مورد نظر روایت کرده‌اند یا وی از آنها روایت کرده، به‌صورت فهرست درآورده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
مزی میان نام‎هایی که خود بر «الكمال» افزوده و نام‎های قبلی تمایز قائل شده و آنها را با قلم قرمز در نسخه اصلی مشخص کرده است. در چاپ‎های جدید کتاب نیز هریک از مصححان به‌گونه‌ای این خصوصیت را حفظ کرده‌اند. وی کتابی را که هر راوی در آن روایت دارد با نام اختصاری تعیین و در پایان شرح حال به نام کامل آن تصریح کرده است؛ همچنین نام کسانی را که از شخص مورد نظر روایت کرده‌اند یا وی از آنها روایت کرده، به‌صورت فهرست درآورده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
خط ۹۰: خط ۹۰:
«تهذيب الكمال»، احتمالا برای اولین بار در 1308ق/1891م، در دهلی چاپ سنگی شد. در 1400ق/1980م، چاپ دیگری از آن به تصحیح انتقادی بشار عواد معروف در بیروت آغاز گردید که جلد اول آن همراه با مقدمه‌ای جامع است. چاپ این اثر در 35 مجلد در 1413ق/1992م، به پایان رسید. در 1414ق، نیز این اثر به تصحیح احمدعلی عبید و حسن احمدآغا چاپ شد. در این دو چاپ، مصححان مدخل‎های غیر تکراری و غیر ارجاعی را شماره‌گذاری کرده‌اند و تعداد آنها را به اختلاف 8045 (در چاپ بشار عواد معروف) و 8634 عنوان (در چاپ شیخ احمدعلی عبید و حسن احمدآغا) گزارش کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/703 ر.ک: همان، ص703]</ref>.
«تهذيب الكمال»، احتمالا برای اولین بار در 1308ق/1891م، در دهلی چاپ سنگی شد. در 1400ق/1980م، چاپ دیگری از آن به تصحیح انتقادی بشار عواد معروف در بیروت آغاز گردید که جلد اول آن همراه با مقدمه‌ای جامع است. چاپ این اثر در 35 مجلد در 1413ق/1992م، به پایان رسید. در 1414ق، نیز این اثر به تصحیح احمدعلی عبید و حسن احمدآغا چاپ شد. در این دو چاپ، مصححان مدخل‎های غیر تکراری و غیر ارجاعی را شماره‌گذاری کرده‌اند و تعداد آنها را به اختلاف 8045 (در چاپ بشار عواد معروف) و 8634 عنوان (در چاپ شیخ احمدعلی عبید و حسن احمدآغا) گزارش کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/703 ر.ک: همان، ص703]</ref>.


فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‎ها، علاوه بر ذکر منابع، اشاره به اختلاف نسخ و شرح حال مختصر اعلام مذکور در متن، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است.
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع، اشاره به اختلاف نسخ و شرح حال مختصر اعلام مذکور در متن، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است.


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش