۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ن' به 'ی‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ا' به 'ه‌ا') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ن' به 'ی‌ن') |
||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
بهطور کلی روایات وارده در باب اجتهاد در عصر معصومین، بر چندین دسته‌اند که برخی از آنه به شرح زیر میباشند: | بهطور کلی روایات وارده در باب اجتهاد در عصر معصومین، بر چندین دسته‌اند که برخی از آنه به شرح زیر میباشند: | ||
# روایاتی که در آنها معصومین(ع)، شیعیان خود را در امور دینی به فقهای اصحاب خویش ارجاع داده، با این تعلیل که آنان سماع حدیث نموده‌اند (توضیح این دسته گذشت). | # روایاتی که در آنها معصومین(ع)، شیعیان خود را در امور دینی به فقهای اصحاب خویش ارجاع داده، با این تعلیل که آنان سماع حدیث نموده‌اند (توضیح این دسته گذشت). | ||
# روایاتی که در آنها امام، بدون تعلیل مزبور، شیعیان را به فقهای اصحاب خود ارجاع داده است. این روایات، با اطلاق خود دال بر حجیت قول فقهای مزبور در امور دینی | # روایاتی که در آنها امام، بدون تعلیل مزبور، شیعیان را به فقهای اصحاب خود ارجاع داده است. این روایات، با اطلاق خود دال بر حجیت قول فقهای مزبور در امور دینی می‌نمایند، خواه آن امور را بهصورت نص از معصوم نقل کرده باشند، خواه از کتاب و سنت استنباط نموده باشند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23613/1/33 ر.ک: همان، ص33]</ref>. | ||
# روایاتی که در آنها معصومین(ع)، فقهای اصحاب خویش را در افتای بین مردم رخصت داده‌اند، که لازمه آن جواز عمل به فتوای ایشان است، وگرنه چنین رخصت و افتایی لغو خواهد بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23613/1/36 ر.ک: همان، ص36-37]</ref>. | # روایاتی که در آنها معصومین(ع)، فقهای اصحاب خویش را در افتای بین مردم رخصت داده‌اند، که لازمه آن جواز عمل به فتوای ایشان است، وگرنه چنین رخصت و افتایی لغو خواهد بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23613/1/36 ر.ک: همان، ص36-37]</ref>. | ||
# روایاتی که در آنها از فتوای بدون علم نهی شده است که مفهوم آنها جواز افتا با استناد به چیزی که در شریعت حجیتش معلوم است، میباشد و لازمه‌اش جواز عمل به آن فتوا است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23613/1/37 ر.ک: همان، ص37-38]</ref>. | # روایاتی که در آنها از فتوای بدون علم نهی شده است که مفهوم آنها جواز افتا با استناد به چیزی که در شریعت حجیتش معلوم است، میباشد و لازمه‌اش جواز عمل به آن فتوا است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23613/1/37 ر.ک: همان، ص37-38]</ref>. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
علاوه بر آیات و روایات، سیره علما نیز مؤید اجتهاد است. سیره را می‌توان به دو قسم سیره عقلا و سیره متشرعه تقسیم نمود. سیره عقلا، همچون رجوع مریض به پزشک جهت مداواست که مورد تأیید است. [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] آن را به رجوع جاهل به عالم تشبیه نموده و در جمیع امور نافذ دانسته است. | علاوه بر آیات و روایات، سیره علما نیز مؤید اجتهاد است. سیره را می‌توان به دو قسم سیره عقلا و سیره متشرعه تقسیم نمود. سیره عقلا، همچون رجوع مریض به پزشک جهت مداواست که مورد تأیید است. [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] آن را به رجوع جاهل به عالم تشبیه نموده و در جمیع امور نافذ دانسته است. | ||
نویسنده در بحث سیره متشرعه ابتدا به نظر [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در «[[العدة في أصول الفقه|عدة الأصول]]» درباره اجتهاد مراجعه کرده، سپس میگوید: با توجه به حوادث و پیشامدهایی که برای مکلفین واقع میشود و بهخاطر بعد مسافت یا عدم دسترسی همیشگی به امام معصوم برای بیشتر شیعیان، خود معصومین، فقهای اصحاب خویش را مأمور به فتوا دادن در بین شیعیان خود | نویسنده در بحث سیره متشرعه ابتدا به نظر [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در «[[العدة في أصول الفقه|عدة الأصول]]» درباره اجتهاد مراجعه کرده، سپس میگوید: با توجه به حوادث و پیشامدهایی که برای مکلفین واقع میشود و بهخاطر بعد مسافت یا عدم دسترسی همیشگی به امام معصوم برای بیشتر شیعیان، خود معصومین، فقهای اصحاب خویش را مأمور به فتوا دادن در بین شیعیان خود می‌نمودند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23613/1/76 ر.ک: همان، ص76]</ref>. | ||
مؤلف، بخش دوم کتاب را به اجتهاد و فتوا در عصر غیبت اختصاص داده است. این بخش از کتاب جوابی است به اخباریون که معتقد به عدم جواز اجتهاد در عصر غیبت هستند. | مؤلف، بخش دوم کتاب را به اجتهاد و فتوا در عصر غیبت اختصاص داده است. این بخش از کتاب جوابی است به اخباریون که معتقد به عدم جواز اجتهاد در عصر غیبت هستند. | ||