زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی'''، کتابی است یک جلدی، به زبان فارسی با موضوع سرگذشتنامهها و مجموعهها. این کتاب که با ویراستاری امید قنبری و توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به چاپ رسیده، دربردارنده شرحی از زندگی | '''زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی'''، کتابی است یک جلدی، به زبان فارسی با موضوع سرگذشتنامهها و مجموعهها. این کتاب که با ویراستاری امید قنبری و توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به چاپ رسیده، دربردارنده شرحی از زندگی «[[شعرانی، ابوالحسن|میرزا ابوالحسن شعرانی]]» است که طی مقالاتی از خود ایشان و اشخاص مختلف (معمولا شاگردان و دوستان ایشان) فراهم آمده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، حاوی سرآغاز و پیشگفتاری از مهدی محقق (رئیس هیئت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی) و تعدادی مقاله از افراد مختلف درباره زندگی علامه شعرانی و چند مقاله از خود ایشان است. پس از مقالات، کارنامه علمی ابوالحسن شعرانی و تعدادی سند و عکس هم ارائه شده است. | کتاب، حاوی سرآغاز و پیشگفتاری از [[محقق، مهدی|مهدی محقق]] (رئیس هیئت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی) و تعدادی مقاله از افراد مختلف درباره زندگی [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانی]] و چند مقاله از خود ایشان است. پس از مقالات، کارنامه علمی [[شعرانی، ابوالحسن|ابوالحسن شعرانی]] و تعدادی سند و عکس هم ارائه شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
میرزا ابوالحسن شعرانی (1352-1281)، مدرس فلسفه و کلام و منطق، از حکیمان و فیلسوفان توانا و عارفان برجستهی ایران است که در خاندانی فقیه و دانشمند تربیت یافته بود. وی از نوادگان آخوند ملا | [[شعرانی، ابوالحسن|میرزا ابوالحسن شعرانی]] (1352-1281)، مدرس فلسفه و کلام و منطق، از حکیمان و فیلسوفان توانا و عارفان برجستهی ایران است که در خاندانی فقیه و دانشمند تربیت یافته بود. وی از نوادگان آخوند [[کاشانی، فتحالله بن شکرالله|ملا فتحالله]]، صاحب تفسیر «[[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]]» است. کتاب حاضر به شرح زندگی و فعالیتهای علمی و فرهنگی ایشان اختصاص دارد. فعالیتهای [[شعرانی، ابوالحسن|میرزا ابوالحسن شعرانی]] به سه بخش تقسیم میشود: امامت جماعت مسجد حوض در تهران، تدریس و تألیفات ایشان که به بیش از 30 اثر میرسد و این غیر از ترجمهها و تصحیحات و تعلیقاتشان است و با احتساب این موارد، از 70 اثر هم تجاوز میکند. | ||
مطالب کتاب شامل یادداشتهایی دربارهی شخصیت علمی و فرهنگی آیتالله شعرانی از زبان دوستان و شاگردان ایشان و همچنین مقالاتی از استاد است. آیتالله حسنزاده | مطالب کتاب شامل یادداشتهایی دربارهی شخصیت علمی و فرهنگی [[شعرانی، ابوالحسن|آیتالله شعرانی]] از زبان دوستان و شاگردان ایشان و همچنین مقالاتی از استاد است. [[حسنزاده آملی، حسن|آیتالله حسنزاده آملی]]، قوامی واعظ، آیتالله [[سید رضی شیرازی]]، [[اکبر ثبوت]] و [[غلامحسین رضانژاد]]، از جمله کسانی هستند که یادداشتهایی دربارهی استاد نوشتهاند. مقالاتی از استاد نیز عبارتند از: «فلسفه اولی یا مابعدالطبیعه»، «گفتاری در باب قرآن»، «رسالهای در علم درایه» و «تقریظی بر تفسیر خسروانی». | ||
از جمله آثار و تألیفات آیتالله شعرانی که فهرست کامل آن در انتهای کتاب بههمراه تصاویری از ایشان آمده، میتوان به این موارد اشاره کرد: «جستاری در تبیین انحدار نجوم در حدیث عمر بن حنظه»، «نثر طوبی (دائرةالمعارف لغات قرآن مجید)»، «جستاری در تعیین نوزده نگهبان جهنم»، «شرح کنایه» و «بیوگرافی فلاسفه بزرگ اسلام»<ref>ر.ک: پایگاه اینترنتی شبکه جامع کتاب گیسوم، زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم علامه میرزاابوالحسن شعرانی، مربوط به چاپ 1386</ref>. | از جمله آثار و تألیفات [[شعرانی، ابوالحسن|آیتالله شعرانی]] که فهرست کامل آن در انتهای کتاب بههمراه تصاویری از ایشان آمده، میتوان به این موارد اشاره کرد: «جستاری در تبیین انحدار نجوم در حدیث عمر بن حنظه»، «نثر طوبی (دائرةالمعارف لغات قرآن مجید)»، «جستاری در تعیین نوزده نگهبان جهنم»، «شرح کنایه» و «بیوگرافی فلاسفه بزرگ اسلام»<ref>ر.ک: پایگاه اینترنتی شبکه جامع کتاب گیسوم، زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم علامه میرزاابوالحسن شعرانی، مربوط به چاپ 1386</ref>. | ||
عناوین مقالاتی که در کتاب، ارائه شده، چنین است: | عناوین مقالاتی که در کتاب، ارائه شده، چنین است: | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
# کارنامه، اثر محمد امینیپور<ref>ر.ک: همان، مربوط به چاپ 1384</ref>. | # کارنامه، اثر محمد امینیپور<ref>ر.ک: همان، مربوط به چاپ 1384</ref>. | ||
در بخشی از کتاب که به قلم علامه حسنزاده آملی است، چنین میخوانیم: امر فرمودید که درباره فرمودههای مرحوم آیتالله علامه حاج میرزا ابوالحسن شعرانی عرایضی تقدیم دارم. بنده به امتثال امر مبارک شما، بالفعل بعضی از مطالب را که یادداشت کردهام، به محضر شریف شما ارائه میدهم و باز '''لعل الله يحدث بعد ذلك أمرا''' (طلاق: 1)؛ اگر مجالسی پیش آمد شاید بتوانیم خوشههای بسیاری از خرمن فیض و افاضات و افادات آن بزرگوار را تقدیم بداریم؛ إنشاءالله تعالی. | در بخشی از کتاب که به قلم [[حسنزاده آملی، حسن|علامه حسنزاده آملی]] است، چنین میخوانیم: امر فرمودید که درباره فرمودههای مرحوم [[شعرانی، ابوالحسن|آیتالله علامه حاج میرزا ابوالحسن شعرانی]] عرایضی تقدیم دارم. بنده به امتثال امر مبارک شما، بالفعل بعضی از مطالب را که یادداشت کردهام، به محضر شریف شما ارائه میدهم و باز '''لعل الله يحدث بعد ذلك أمرا''' (طلاق: 1)؛ اگر مجالسی پیش آمد شاید بتوانیم خوشههای بسیاری از خرمن فیض و افاضات و افادات آن بزرگوار را تقدیم بداریم؛ إنشاءالله تعالی. | ||
حقیقت این است که این مرد بزرگ علم و عمل، آنقدر نوشته دارد که اگر در یک مجموعهای جمعآوری بشود، دایرةالمعارفی خواهد شد. همه هم تحقیق، همه معرفت، بیان اسرار آیات و روایات و اشارات به فرمودههای مشایخ علمی در علوم و فنون متعدد مانند: فقه، اصول، ادبیات، طب، آیات و روایات، نکات تاریخی، ریاضیات، هیئت، فلکیات، تفسیر و شعب دیگر علوم. | حقیقت این است که این مرد بزرگ علم و عمل، آنقدر نوشته دارد که اگر در یک مجموعهای جمعآوری بشود، دایرةالمعارفی خواهد شد. همه هم تحقیق، همه معرفت، بیان اسرار آیات و روایات و اشارات به فرمودههای مشایخ علمی در علوم و فنون متعدد مانند: فقه، اصول، ادبیات، طب، آیات و روایات، نکات تاریخی، ریاضیات، هیئت، فلکیات، تفسیر و شعب دیگر علوم. | ||
ما یکی از برکاتی که در محضر مبارکشان داشتیم این بود که به توفیقات الهی، یک دوره تفسیر | |||
وقتی | ما یکی از برکاتی که در محضر مبارکشان داشتیم این بود که به توفیقات الهی، یک دوره تفسیر «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» را، خود کتاب را خواندیم - با لغت و قرائت و اعراب و حجت، همه و همه – که بیش از دو سال طول کشید. | ||
وقتی «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» تمام شد و تفسیر سوره «قل أعوذ برب الناس» به پایان رسید، ایشان هشدار داد، فرمود: ببین آقا تفسیر تمام شد و جناب [[طبرسی، فضل بن حسن|طبرسی]] که [[طبرسی، فضل بن حسن|امینالاسلام طبرسی]] است و تفسیر «مجمع البيان» – که خود ایشان در ابتدای مجمع درباره آن فرمودهاند: «هو القدوة أستضيء بأنواره و أطأ مواقع آثاره» - از این همه مفسرین و کتب تفسیر نقل کرد، اما از تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) چیزی نقل نکرد. به بنده فرمودند که ببین نشد حتی یک جا از تفسیر امام حسن عسکری(ع) که الآن در دست ما است و چاپ کردهاند، چیزی نقل کنند. بعد فرمودند: حق با جناب [[طبرسی، فضل بن حسن|طبرسی]] است. نمیشود تفسیر را از آن جناب(ع) دانست و اگر تفسیر آن بزرگوار بود و تفسیر معتبری بود، [[طبرسی، فضل بن حسن|امینالاسلام طبرسی]] در مجمع از آن جناب نقل میکرد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص39-41</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب کتاب پس از سرآغاز ناشر، در ابتدای کتاب آمده است. | فهرست مطالب کتاب پس از سرآغاز ناشر، در ابتدای کتاب آمده است. | ||
دو صفحه آخر کتاب حاوی دو عکس است که صفحه آخری مربوط به تصویر علامه شعرانی در کنار فرزندانش محمود، محمد، آمنه، فاطمه و احمد است و از پسزمینه عکس پیداست که در مشهد مقدس گرفته شده است و تصویر قبل از آن (که در صفحه یکی به آخر ذکر شده) تصویر علامه شعرانی در زمان جوانیاش در کنار دوستان و شاگردان است. | |||
پیش از این دو عکس نیز تصویر صفحه اطلاعات جلد پنج اثر از آثار ایشان ذکر شده است و پیش از آن نیز، رونوشت پنج نامه آمده که اولی نامه علامه شعرانی به فرزند ارشدش محمد در آذرماه 1349ش، است. بعدی، نامه ثبت احوال است در ثبت فوتنامه ایشان. سومین نامه از اداره اول کارگزینی وزارت فرهنگ است در انتخاب علامه شعرانی به عضویت شورای عالی فرهنگ، نامه چهارم نیز از اداره آمار و ثبت احوال است در فوت علامه و آخرین نامه از نخست وزیر به وزارت فرهنگ به جهت انتخاب ابوالحسن شعرانی برای عضویت شورای عالی فرهنگ. پیش از این مطالب نیز از صفحه 313 تا 327 کتاب، 73 اثر از علامه شعرانی را نام برده و توضیح مختصری درباره هرکدام میدهد که از میان این تعداد اثر، 31 اثر تألیفات ایشان است، 10 اثر ترجمه از عربی و فرانسه است و 32 اثر نیز حواشی و تصحیحات و مقدمههای ایشان بر کتابهای دیگر است. | دو صفحه آخر کتاب حاوی دو عکس است که صفحه آخری مربوط به تصویر [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانی]] در کنار فرزندانش محمود، محمد، آمنه، فاطمه و احمد است و از پسزمینه عکس پیداست که در مشهد مقدس گرفته شده است و تصویر قبل از آن (که در صفحه یکی به آخر ذکر شده) تصویر [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانی]] در زمان جوانیاش در کنار دوستان و شاگردان است. | ||
پیش از این دو عکس نیز تصویر صفحه اطلاعات جلد پنج اثر از آثار ایشان ذکر شده است و پیش از آن نیز، رونوشت پنج نامه آمده که اولی نامه علامه شعرانی به فرزند ارشدش محمد در آذرماه 1349ش، است. بعدی، نامه ثبت احوال است در ثبت فوتنامه ایشان. سومین نامه از اداره اول کارگزینی وزارت فرهنگ است در انتخاب [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانی]] به عضویت شورای عالی فرهنگ، نامه چهارم نیز از اداره آمار و ثبت احوال است در فوت علامه و آخرین نامه از نخست وزیر به وزارت فرهنگ به جهت انتخاب [[شعرانی، ابوالحسن|ابوالحسن شعرانی]] برای عضویت شورای عالی فرهنگ. پیش از این مطالب نیز از صفحه 313 تا 327 کتاب، 73 اثر از [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانی]] را نام برده و توضیح مختصری درباره هرکدام میدهد که از میان این تعداد اثر، 31 اثر تألیفات ایشان است، 10 اثر ترجمه از عربی و فرانسه است و 32 اثر نیز حواشی و تصحیحات و مقدمههای ایشان بر کتابهای دیگر است. | |||
==پانویس== | ==پانویس== |