خاقانی، بدیل بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ه‌و' به 'ه‌و') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌آ' به 'ی‌آ') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
{{شعر}}{{ب|''از لفظ من که پانصد هجرت چو من نزاد''|2='' ماند هزار سال دگر مخبر سخاش''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: سجادی، ضیاءالدین، صفحه ده</ref>. | {{شعر}}{{ب|''از لفظ من که پانصد هجرت چو من نزاد''|2='' ماند هزار سال دگر مخبر سخاش''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: سجادی، ضیاءالدین، صفحه ده</ref>. | ||
نام او بنا بر آنچه از تذکره‌ها | نام او بنا بر آنچه از تذکره‌ها برمی‌آید، بدیل است و علاوه خود او نیز در مواردی چند به نام خویش اشاره کرده است و می‌گوید: {{شعر}}{{ب|''بدل من آمدم اندر جهان سنائی را''|2=''بدین دلیل پدر نام بدیل نهاد''}}{{پایان شعر}} | ||
اما بعضی از تذکرهنویسان نام او را ابراهیم و بعضی عثمان دانسته و ابوبدیل را برای او کنیه آورده‌اند. اما آنهایی که نامش را ابراهیم دانسته‌اند به استناد این بیت است که می‌گوید: | اما بعضی از تذکرهنویسان نام او را ابراهیم و بعضی عثمان دانسته و ابوبدیل را برای او کنیه آورده‌اند. اما آنهایی که نامش را ابراهیم دانسته‌اند به استناد این بیت است که می‌گوید: | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
{{شعر}}{{ب|''جولاهنژادم از سوی جد ''|2=''در صنعت من کمال ابجد''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه هفت</ref>. | {{شعر}}{{ب|''جولاهنژادم از سوی جد ''|2=''در صنعت من کمال ابجد''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه هفت</ref>. | ||
بهطوریکه از موارد بسیار از دیوان او و به عبارات مختلف | بهطوریکه از موارد بسیار از دیوان او و به عبارات مختلف برمی‌آید، مولد اصلی خاقانی، شهر شروان از بلاد اران است و در بسیاری از کتب تاریخ و جغرافیا و تذکره نیز موطن اصلی او شروان ذکر شده است، اما بعضی بهغلط او را شیروانی دانسته‌اند<ref>ر.ک: همان، صفحه هشت</ref>. | ||
خاقانی در خانواده بسیار فقیری به دنیا آمد، اما عم او عمر، ملقّب به کافی‌الدین، طبیب و فیلسوف بود و زندگی مرفّهی داشت. او پس از مرگ برادر، فرزند برادر را حمایت و تا بیستوپنج سالگی نگهداری و پرستاری کـرد و در تـحصیل و تربیتش کوشید<ref>ر.ک: همان، صفحه دوازده؛ زنجانی، برات، ص155</ref>. | خاقانی در خانواده بسیار فقیری به دنیا آمد، اما عم او عمر، ملقّب به کافی‌الدین، طبیب و فیلسوف بود و زندگی مرفّهی داشت. او پس از مرگ برادر، فرزند برادر را حمایت و تا بیستوپنج سالگی نگهداری و پرستاری کـرد و در تـحصیل و تربیتش کوشید<ref>ر.ک: همان، صفحه دوازده؛ زنجانی، برات، ص155</ref>. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
خاقانی در مذهب بر طریقه تسنن و پیرو شافعیه بوده است و این معنی از اشعارش | خاقانی در مذهب بر طریقه تسنن و پیرو شافعیه بوده است و این معنی از اشعارش برمی‌آید و در موارد بسیار از طریقه تسنن و احکام آن سخن گفته و علاوه بر این ائمه شافعیه مانند محمد بن یحیی و محمد اسعد حفده و مانند آنها را مدح گفته یا در مرثیه آنان شعر سروده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه بیستوشش</ref>. | ||
==مقام ادبی== | ==مقام ادبی== | ||
در قدرت سخنوری او کافی است بـگوییم که مانند مجسّمهسازی است که باریککاریهای تندیس مرمرین را در پیکر خارا پدید | در قدرت سخنوری او کافی است بـگوییم که مانند مجسّمهسازی است که باریککاریهای تندیس مرمرین را در پیکر خارا پدید می‌آرد و زیبایی و استحکام را بـهطرز دلاویز در هم مـی‌آمیزد. خـاقانی از نوآوران قرن ششم هجری و اول کسی است که از فرسودگی لغات و ترکیبات به سبب کثرت تکرار، در طول زمان، سخن رانده است وترمیم و تعویض کلمات و ترکیبات فرسوده را برعهده دبیران روشنبین وگویندگان صاحبذوق گذاشته اسـت<ref>ر.ک: زنجانی، برات، ص155</ref>. | ||
بررویهم باید او را مبتکر یک سبک تازه در سخن‌سرایی بدانیم<ref>ر.ک: سجادی، ضیاءالدین، صفحه پنجاه‌ودو</ref>. | بررویهم باید او را مبتکر یک سبک تازه در سخن‌سرایی بدانیم<ref>ر.ک: سجادی، ضیاءالدین، صفحه پنجاه‌ودو</ref>. | ||