ابوالفتوح رازی، حسین بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '،ب' به '، ب') |
جز (جایگزینی متن - '،م' به '، م') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
'''جمال الدين حسين بن على نيشابورى''' | '''جمال الدين حسين بن على نيشابورى'''، معروف به ابوالفتوح رازى خزاعى، مفسر نامدار شيعه،در حدود سال 470 ق.در شهر رى متولد شد. | ||
==کسب علم و دانش== | ==کسب علم و دانش== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
همچنين فرزندان ديگر بديل، به نام‌هاى محمّد و عبدالرحمن و عبداللّه در جنگ صفين و در ركاب على عليه السّلام در سال 37 ق.به شهادت رسيدند. | همچنين فرزندان ديگر بديل، به نام‌هاى محمّد و عبدالرحمن و عبداللّه در جنگ صفين و در ركاب على عليه السّلام در سال 37 ق.به شهادت رسيدند. | ||
جدّ | جدّ ابوالفتوح، محمّد بن احمد نيشابورى صاحب کتاب«روضة الزهراء»و عموى پدرش، شيخ عبدالرحمن صاحب کتاب سفينة النجاة، از دانشمندان برجستۀ شيعى بوده‌اند.پسرش، شيخ تاج الدين محمّد و خواهر زادۀ وى، فخر الدين احمد،نيز از علماى عصر خود به شمار مى‌آمدند.ملاحظه مى‌شود،چهره‌هاى برجستۀ خاندان ابوالفتوح رازى از تاريخ صدر اسلام تا كنون،همانند ستارگان فروزان،در آسمان علم، تقوا و فضيلت پرتو افشانى مى‌كنند. | ||
علاّمه سيّد محسن امين در مورد خاندان | علاّمه سيّد محسن امين در مورد خاندان ابوالفتوح، مى‌نويسد: «وى(ابو الفتوح)و پسرش تاج الدين محمّد و پدرش على بن محمّد و جدّش و جدّ اعلاى وى، شيخ ابوبكر احمد و عموى بزرگش شيخ عبدالرحمن بن ابى بكر،همه از دانشمندان نامدار اماميه مى‌باشند.و خلاصه، اين سلسلۀ معروف در ميان علماى شيعه،جايگاه ويژه‌اى داشته‌اند و تأليفات پر بار و کتاب‌هاى متعددى را از خود به يادگار گذاشته‌اند.» | ||
قاضى نور اللّه شوشترى نيز در مورد جلالت خاندان ابوالفتوح | قاضى نور اللّه شوشترى نيز در مورد جلالت خاندان ابوالفتوح رازى، مى‌گويد: «او از خاندان جلالت و فضيلت است و از ذريّۀ بديل بن ورقاء خزاعى،كه از ياران خاص پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله بوده است.اساسا قبيلۀ خزاعه در طول تاريخ، از شيعيان خالص اهل بيت عليهم السّلام بوده‌اند.» | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
# على بن محمّد نيشابورى رازى اين شخصيت پدر بزرگوار ابوالفتوح رازى است؛ وى داراى تأليفاتى همچون«مسائل المعدوم»و «دقايق الحقايق»مى‌باشد. شيخ على رازى علاوه بر فرزندش، استاد ساير علماى عصر خويش نيز به شمار مى‌آيد. | # على بن محمّد نيشابورى رازى اين شخصيت پدر بزرگوار ابوالفتوح رازى است؛ وى داراى تأليفاتى همچون«مسائل المعدوم»و «دقايق الحقايق»مى‌باشد. شيخ على رازى علاوه بر فرزندش، استاد ساير علماى عصر خويش نيز به شمار مى‌آيد. | ||
# عبدالرحمن خزاعى نيشابورى؛وى عموى بزرگ ابوالفتوح و پديد آورندۀ آثارى همچون «سفينة النجاة»،«الرضويات»،«مختصرات فى الزواجر و المواعظ» است. | # عبدالرحمن خزاعى نيشابورى؛وى عموى بزرگ ابوالفتوح و پديد آورندۀ آثارى همچون «سفينة النجاة»،«الرضويات»،«مختصرات فى الزواجر و المواعظ» است. | ||
# شيخ عبدالجبار بن مقرى | # شيخ عبدالجبار بن مقرى رازى، معروف به مفيد رازى؛وى در شهر رى مدرسه‌اى داشت و در سال 455 ق.از استادش [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] اجازۀ روايت کتاب«التبيان»را گرفت. | ||
# شيخ ابوعلى حسن بن محمّد طوسى، (فرزند [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]])؛وى يكى از استادان مبرّز ابوالفتوح است.او را مفيد ثانى نيز مى‌گفتند، ابوالفتوح قبل از سال 500 ق.در عراق به محضر وى رسيده است. | # شيخ ابوعلى حسن بن محمّد طوسى، (فرزند [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]])؛وى يكى از استادان مبرّز ابوالفتوح است.او را مفيد ثانى نيز مى‌گفتند، ابوالفتوح قبل از سال 500 ق.در عراق به محضر وى رسيده است. | ||
# قاضى عماد الدين حسن بن محمّد استر آبادى؛وى كه قاضى رى بود، از استادان ابن شهر آشوب و شيخ منتجب الدين نيز محسوب مى‌شود. | # قاضى عماد الدين حسن بن محمّد استر آبادى؛وى كه قاضى رى بود، از استادان ابن شهر آشوب و شيخ منتجب الدين نيز محسوب مى‌شود. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
# تفسير روض الجنان<br/>اين کتاب-كه معروف‌ترين اثر شيخ ابوالفتوح رازى است-از جهت فصاحت لفظ و پردازش عبارت، توجه به نكات مناسب تفسيرى، ترجمه‌ى دقيق آيات،آزاد انديشى در بهره گيرى از روايات مخالف و موافق،نقل اقوال مختلف و گزينش مناسب‌ترين آن و دفاع منطقى و به جا از مذهب شيعه، بر همه‌ى تفاسير فارسى تشيّع برترى دارد.با اين كه مؤلّف اصالتا از نژاد عرب مى‌باشد، اما در اثر زندگى و سكونت دراز مدت در ايران،در زبان فارسى تبحّر كامل يافته و اين يادگار جاويدان فارسى را آفريده است.<br/>اين اثر گرانسنگ و كهن شيعى،يكى از بزرگ‌ترين يادگارهاى نثر فصيح ادب فارسى است.اين حقيقت را مى‌توان در نگارش روان و شيرينى بيان ابوالفتوح به نظاره نشست.با اين كه بيش از 800 سال از زمان تأليف آن مى‌گذرد امّا فارسى زبانان امروزى هم به راحتى مى‌توانند اكثر واژه‌ها و عبارات آن را بفهمند.<br/>تفسير«روض الجنان»،شاخص‌ترين اثر اين دانشمند پارساى شيعى است كه از مهم‌ترين منابع تفاسير شيعه و سنى، به شمار مى‌آيد.اين تفسير از ارزشمندترين و قديمى‌ترين آثار شيعى به زبان فارسى است كه موضوعات اخلاقى،فقهى، تفسيرى، ادبى و تاريخى را در توضيح و تفسير آيات الهى مورد بحث قرار داده و به همين جهت، مورد استفاده | # تفسير روض الجنان<br/>اين کتاب-كه معروف‌ترين اثر شيخ ابوالفتوح رازى است-از جهت فصاحت لفظ و پردازش عبارت، توجه به نكات مناسب تفسيرى، ترجمه‌ى دقيق آيات،آزاد انديشى در بهره گيرى از روايات مخالف و موافق،نقل اقوال مختلف و گزينش مناسب‌ترين آن و دفاع منطقى و به جا از مذهب شيعه، بر همه‌ى تفاسير فارسى تشيّع برترى دارد.با اين كه مؤلّف اصالتا از نژاد عرب مى‌باشد، اما در اثر زندگى و سكونت دراز مدت در ايران،در زبان فارسى تبحّر كامل يافته و اين يادگار جاويدان فارسى را آفريده است.<br/>اين اثر گرانسنگ و كهن شيعى،يكى از بزرگ‌ترين يادگارهاى نثر فصيح ادب فارسى است.اين حقيقت را مى‌توان در نگارش روان و شيرينى بيان ابوالفتوح به نظاره نشست.با اين كه بيش از 800 سال از زمان تأليف آن مى‌گذرد امّا فارسى زبانان امروزى هم به راحتى مى‌توانند اكثر واژه‌ها و عبارات آن را بفهمند.<br/>تفسير«روض الجنان»،شاخص‌ترين اثر اين دانشمند پارساى شيعى است كه از مهم‌ترين منابع تفاسير شيعه و سنى، به شمار مى‌آيد.اين تفسير از ارزشمندترين و قديمى‌ترين آثار شيعى به زبان فارسى است كه موضوعات اخلاقى،فقهى، تفسيرى، ادبى و تاريخى را در توضيح و تفسير آيات الهى مورد بحث قرار داده و به همين جهت، مورد استفاده فقها، محدّثان و مشتاقان علم و ادب قرار گرفته است. | ||
# مناظرۀ حسنيّه؛<br/>مناظرۀ دخترى است تحصيل كرده به نام | # مناظرۀ حسنيّه؛<br/>مناظرۀ دخترى است تحصيل كرده به نام حسنيه، معاصر هارون الرشيد. اين کتاب به زبان فارسى و در ردّ اهل سنّت نوشته شده و بارها همراه حلية المتقين علاّمه مجلسى و يا مستقل چاپ شده است. | ||
# روح الاحباب و روح الالباب فى شرح‌الشهاب<br/>شرحى است بر شهاب الاخبار از قاضى قضاعى شافعى و موضوع آن،در حكم و امثال است.اين کتاب يكى از مدارك [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] است. | # روح الاحباب و روح الالباب فى شرح‌الشهاب<br/>شرحى است بر شهاب الاخبار از قاضى قضاعى شافعى و موضوع آن،در حكم و امثال است.اين کتاب يكى از مدارك [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] است. | ||
# کتاب يوحنّا<br/>كه از زبان يك نفر مسيحى به نام يوحنّا و در مسئلۀ امامت و در ردّ مذهب عامّه نوشته شده است. | # کتاب يوحنّا<br/>كه از زبان يك نفر مسيحى به نام يوحنّا و در مسئلۀ امامت و در ردّ مذهب عامّه نوشته شده است. | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
# علاّمه شهيد قاضى نور اللّه شوشترى در کتاب «مجالس المؤمنين»در مورد ابوالفتوح مى‌نويسد:<br/>نشانه‌هاى فضل و كمال و تلاش‌هاى نيكوى وى در تفسير کتاب خداوند و باطل نمودن شبهات و ترديدهاى مخالفين، از نكات بارزى است كه در زندگى اين مرد به چشم مى‌خورد و هر كه تفسير مشهور وى را ملاحظه كند، به اين حقيقت پى مى‌برد. از تفسير وزين وى چنين بر مى‌آيد كه او معاصر صاحب كشّاف بوده و بعضى از ابيات آن را ديده است؛امّا اصل کتاب كشّاف را بعد از تأليف، مشاهده نكرده است. | # علاّمه شهيد قاضى نور اللّه شوشترى در کتاب «مجالس المؤمنين»در مورد ابوالفتوح مى‌نويسد:<br/>نشانه‌هاى فضل و كمال و تلاش‌هاى نيكوى وى در تفسير کتاب خداوند و باطل نمودن شبهات و ترديدهاى مخالفين، از نكات بارزى است كه در زندگى اين مرد به چشم مى‌خورد و هر كه تفسير مشهور وى را ملاحظه كند، به اين حقيقت پى مى‌برد. از تفسير وزين وى چنين بر مى‌آيد كه او معاصر صاحب كشّاف بوده و بعضى از ابيات آن را ديده است؛امّا اصل کتاب كشّاف را بعد از تأليف، مشاهده نكرده است. | ||
# ميرزا محمّد باقر خوانسارى،شخصيت نگار معروف شيعى:<br/>حسين بن على خزاعى معروف به شيخ ابوالفتوح | # ميرزا محمّد باقر خوانسارى،شخصيت نگار معروف شيعى:<br/>حسين بن على خزاعى معروف به شيخ ابوالفتوح رازى، مؤلف تفسير مشهور فارسى، از دانشمندان شناخته شده‌ى تفسير و علم كلام است. او از ماهرترين و بزرگ‌ترين علماى ادب و از راويان سرشناس علم حديث مى‌باشد. | ||
# ميرزا حسين | # ميرزا حسين نورى، محدّث،فقيه،و رجال شناس متبحّر:<br/>استاد و پيشواى مفسّرين، ترجمان كلام الهى، جمال الدين ابوالفتوح حسين بن على خزاعى رازى، مشهور به ابوالفتوح رازى،دانشمندى فاضل،فقيهى مفسّر،و اديبى مطّلع بوده و در كسب علم به درجات كمال نايل شده بود.نسب شريف او به عبداللّه بن بديل بن ورقاء خزاعى،فرزند يكى از اصحاب رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله مى‌رسد. | ||
==رحلت== | ==رحلت== | ||