رفع المنارة لتخريج أحاديث التوسل و الزيارة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''رفع المنارة لتخريج أحاديث التوسل والزيارة'''، اثر [[محمود سعيد ممدوح]] (متولد  1371 قمری)، در بررسی و تخریج احادیث مربوط به مسائل شرعی توسل و زیارت که با هدف بیان موضع صحیح شرعی، به مناقشات فقهی و کلامی ایجاد شده در میان مسلمانان پاسخ می‌دهد.

در مقدمه دوم که به کلام فقها در مورد زیارت قبر شریف نبوی می‌پردازد، نویسنده اجماع و اقوال ائمه اهل‌سنت را بر استحباب یا وجوب زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) نقل می‌کند. به‌عنوان‌مثال، از امام نووی ([[نووی، یحیی بن شرف]]) نقل می‌شود که زیارت قبر رسول خدا (ص) از مهم‌ترین اعمال قربت است و مستحب مؤکد است. همچنین، نقل‌های متعددی از ائمه مذاهب، از جمله حنبلیان، در تأکید بر استحباب این زیارت آمده است. نویسنده در دفاع از مشروعیت زیارت، حدیث معروف «مَنْ زارَ قَبْرِی وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِی» (هر که قبر مرا زیارت کند شفاعت من بر او واجب می‌شود) را ذکر می‌کند و سند آن را بررسی می‌نماید و به نقل ابن عمر از طریق دارقطنی استناد می‌کند. بخش مهمی از این مقدمه به بررسی حدیث «لا تشد الرحال» و پاسخ به کسانی اختصاص دارد که این حدیث را دلیلی بر منع سفر برای زیارت قبر می‌دانند. نویسنده با استناد به تفسیرهای فقها و محدثین، از جمله شیخ [[تقی‌الدین سبکی]]، بیان می‌کند که نهی در این حدیث، سفر به‌غیراز مساجد ثلاثه برای نماز را شامل می‌شود، نه مطلق سفر به اماکن پرفضیلت یا زیارت. این بخش با تأکید بر اجماع علمای اسلام بر مشروعیت و استحباب زیارت قبر شریف نبوی و رد نظرات مخالفین به پایان می‌رسد<ref>همان، ص64- 112</ref>.

در بخش «تخريج أحاديث التوسل»، نویسنده به تحلیل تفصیلی احادیث متعددی که دلالت بر جواز توسل دارند و رفع اشکال و نقد دیدگاه دیگر می‌پردازد. حدیث اول که مورد بررسی قرار می‌گیرد، مربوط به استسقا به پیامبر(ص) است که از «صحیح بخاری»، تخریج شده و حدیث دوم، مربوط به قصه استسقای عمر بن خطاب با توسل به عباس عموی پیامبر(ص) است. نویسنده با استناد به این روایت و نقل آن از «صحیح بخاری»، استدلال می‌کند که این عمل دلیلی بر جواز توسل به صالحین است و عمل عمر دلالتی بر منع توسل به ذات پیامبر(ص) ندارد<ref>متن کتاب، ص116- 121</ref>.

در ادامه، حدیث سوم که به حدیث اعمی (مرد نابینا) مشهور است، به نقل از «مسند احمد (مسند الإمام أحمد بن حنبل)»، محور اصلی بحث قرار می‌گیرد. در این روایت، پیامبر(ص) به مرد نابینا دعایی را می‌آموزد که در آن عبارت "اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ وَأَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ بِنَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ نَبِيِّ الرَّحْمَةِ، يَا مُحَمَّدُ إِنِّي أَتَوَجَّهُ بِكَ إِلَى رَبِّي فِي حَاجَتِي هَذِهِ لِتُقْضَى لِيَ، اللَّهُمَّ فَشَفِّعْهُ فِيَّ" ترجمه: «خدایا! من از تو درخواست می‌کنم و به سوی تو رو می‌آورم به واسطهٔ پیامبرت، محمد، پیامبر رحمت. ای محمد! من به واسطهٔ تو به پروردگارم رو می‌آورم در این حاجتم، تا برآورده‌اش فرماید. خدایا! شفاعت او را دربارهٔ من بپذیر. » وجود دارد. نویسنده تأکید می‌کند که این حدیث نصی صریح بر توسل به ذات پیامبر(ص) است که قابل تأویل نیست و با نقل روایتی که نشان می‌دهد عثمان بن حنیف(راوی حدیث) این توسل را پس از وفات پیامبر(ص) نیز به دیگران آموزش می‌داده است، بر عمومیت حکم توسل در هر دو حالت حیات و ممات پیامبر(ص) اصرار می‌ورزد<ref>همان، ص122- 146</ref>.