هویت دینی جوانان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'جـ' به 'ج'
جز (جایگزینی متن - 'تـ' به 'ت')
جز (جایگزینی متن - 'جـ' به 'ج')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۵: خط ۳۵:
# مقاله سوم «تبیین نظری تمایلات دینی جوانان و نوجوانان»: دكتر [[حسین ابوالحسن تنهایی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) موضوع دینداری در دنیای امروز از منظرهای گوناگون قابل بررسی و توجه می‌باشد. این موضوع بویژه برای نوجوانان و جوانان جای تأمل بیشتری دارد. برای ورود به چنین مبحثی ابتدا لازم است قلمرو معناشناختی برخی مفاهیم نظیر دین، دینداری، گرایشات عمده به دین، اشكال گوناگون دینداری در دنیای امروز و نیز تحـولات فرهنگـی و اجتماعی صورت گرفته در دهه‌های اخیر مورد بررسی دقیق‌تری قرار گیرد. در واقع بدون توجه به چنین مواردی، رسیدن به نتایج قابل اتکاء دور از دسترس خواهد بود. بر این اساس در مقاله حاضر سعی خواهد شد تا ضمن بیان مسأله‌ای كه با آن روبرو هستیم ابعاد نظری موضوع را با استفاده از نظریات مطرح در حوزه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و اسلامی مورد واكاوی علمی قرار دهیم و در پایان در حد امکان نسبت به ارائه راهكارهای لازم اقدام نماییم. <ref> همان، ص62. </ref>
# مقاله سوم «تبیین نظری تمایلات دینی جوانان و نوجوانان»: دكتر [[حسین ابوالحسن تنهایی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) موضوع دینداری در دنیای امروز از منظرهای گوناگون قابل بررسی و توجه می‌باشد. این موضوع بویژه برای نوجوانان و جوانان جای تأمل بیشتری دارد. برای ورود به چنین مبحثی ابتدا لازم است قلمرو معناشناختی برخی مفاهیم نظیر دین، دینداری، گرایشات عمده به دین، اشكال گوناگون دینداری در دنیای امروز و نیز تحـولات فرهنگـی و اجتماعی صورت گرفته در دهه‌های اخیر مورد بررسی دقیق‌تری قرار گیرد. در واقع بدون توجه به چنین مواردی، رسیدن به نتایج قابل اتکاء دور از دسترس خواهد بود. بر این اساس در مقاله حاضر سعی خواهد شد تا ضمن بیان مسأله‌ای كه با آن روبرو هستیم ابعاد نظری موضوع را با استفاده از نظریات مطرح در حوزه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و اسلامی مورد واكاوی علمی قرار دهیم و در پایان در حد امکان نسبت به ارائه راهكارهای لازم اقدام نماییم. <ref> همان، ص62. </ref>
# مقاله چهارم «سنخ‌شناسی انواع دینداری مقدمه‌ای بر تحلیل جامعه‌شناختی انواع دینداری»: [[سید محمد میرسندسی]] (استادیار دانشگاه امام حسین(ع)) این مقاله نسبتاً طولانی، در اصلی‌ترین هدف خویش می‌كوشد تا سنخ‌شناسی جامعی از انواع دینداری متناسب با وضعیت جامعه ایران معرفـی نماید. برای این منظور، در گام اول به اهمیت معرفتی موضوع «انواع دینداری» به جای»دینداری«پرداخته شده است. سپس نسبت دینداری با دین توضیح داده شده است. در گـام سوم مهمترین انواع تقسیم‌بندی‌هایی كه برای دینداری، در مطالعات دین شناسی، بصورت عام در مباحث كلامی و علمی، ارائه شده است، بصورت انتقادی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. حاصل این بخش را در یازده گونه تقسیم بندی راجع به انواع دینداری می‌توان ملاحظه كرد. در بخـش پایانی، ضمن جمع بندی تقسیم بندیهای پیشین، سنخ شناسی جدیدی از انواع دینداری ارائه شده است. <ref> همان، ص87. </ref>
# مقاله چهارم «سنخ‌شناسی انواع دینداری مقدمه‌ای بر تحلیل جامعه‌شناختی انواع دینداری»: [[سید محمد میرسندسی]] (استادیار دانشگاه امام حسین(ع)) این مقاله نسبتاً طولانی، در اصلی‌ترین هدف خویش می‌كوشد تا سنخ‌شناسی جامعی از انواع دینداری متناسب با وضعیت جامعه ایران معرفـی نماید. برای این منظور، در گام اول به اهمیت معرفتی موضوع «انواع دینداری» به جای»دینداری«پرداخته شده است. سپس نسبت دینداری با دین توضیح داده شده است. در گـام سوم مهمترین انواع تقسیم‌بندی‌هایی كه برای دینداری، در مطالعات دین شناسی، بصورت عام در مباحث كلامی و علمی، ارائه شده است، بصورت انتقادی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. حاصل این بخش را در یازده گونه تقسیم بندی راجع به انواع دینداری می‌توان ملاحظه كرد. در بخـش پایانی، ضمن جمع بندی تقسیم بندیهای پیشین، سنخ شناسی جدیدی از انواع دینداری ارائه شده است. <ref> همان، ص87. </ref>
# مقاله پنجم  «جامعه قدسی واكنشی و تخریب قلمروی دینی آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منكر در ایران پس از انقلاب اسلامی»: [[حسن محدثی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) دین در ایران معاصر نقش مهمی در فرآیند شكل گیری جامعه داشته و بخش مهمی از تحولات اجتماعی با عملكرد نیروهای دینی گـره خورده است. نویسنده برای توضیح این تحولات از نظریه چارلز دیویس درباره سه طرح بدیل نظم اجتماعی بهره گرفته است: جامعه قدسی، جامعه سكولار، جامعه كثرتگرا مطابق نظر دیویس، در ایران كه تاخت و تاز مدرنیته را تجربه كرده است، نوعی جامعه قدسی واكنشی پدید آمده است؛ امّا نویسنده به منظور احتراز از تقلیلگرایی سیاسی، جامعه ناقدسی ناسكولار را مناسبتر میداند. از نظر وی، وقوع روند یكپارچگی زدایی سبب شده است كه نیروهای خواهان بازآوری نظم اجتماعی پیشین(طرح جامعه قدسی)، نه تنها در كار خود ناكام بمانند، بلكه پیامد ناخواسته عملشان (و پیامد ناخواسته دولت دینی)، تخریب قلمرو دینی باشد. وی گرایشهای دینی را به سه دسته تقسیم میكند: محافظه‌گرایی دینی، ترمیم‌گرایی دینی و بازسازی‌گرایی دینی. محافظه‌گرایان دینی، محافظان، حاملان و بازتولیدكننده‌گان اصلی طرح قدسی جامعه‌اند. آنان دولتی دینی را كه محصول اجتناب‌ناپذیرش دین دولتی است، در اختیار دارند. از نظر وی، آموزه امر به معروف و نهی از منکر، معطوف به چگونگی ساماندهی نظم اجتماعی است و بررسی عملكرد نظام سیاسی در عملیسازی این آموزه، نیات و مقاصـد، روشها و دستاوردهای دولت دینی را برملا میسازد. نویسنده میكوشد با ارجـاع مکرر به سخنان مقامات صاحب قدرت سیاسی بعنوان دستاندركار، و مراجـع واجد اقتدار دینی بمنزله حامل و تولیدكننده ایدئولوژی جامعه قدسی، مدعیات و ارزیابی خود را مستند و از نظر تحلیلی قانع‌كننده سازد. <ref> همان، ص161- 162. </ref> نقد: این مقاله با نگرش جامعه‌شناسی غربی به تحلیل مسائل ایران می‌پردازد و ورود دین به عرصه حکومت را باعث تخریب دین می‌شمارد. نویسنده، بین مسیحیت تحریف‌شده و اسلام، خلط کرده و با پذیرش سکولاریسم، ابعاد اجتماعی و سیاسی اسلام را نادیده گرفته است. <ref> ناشر نیز نقدی بر این مقاله نوشته است. ر.ک: همان، ص161. پاورقی 1. </ref>
# مقاله پنجم  «جامعه قدسی واكنشی و تخریب قلمروی دینی آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منكر در ایران پس از انقلاب اسلامی»: [[حسن محدثی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) دین در ایران معاصر نقش مهمی در فرآیند شكل گیری جامعه داشته و بخش مهمی از تحولات اجتماعی با عملكرد نیروهای دینی گـره خورده است. نویسنده برای توضیح این تحولات از نظریه چارلز دیویس درباره سه طرح بدیل نظم اجتماعی بهره گرفته است: جامعه قدسی، جامعه سكولار، جامعه كثرتگرا مطابق نظر دیویس، در ایران كه تاخت و تاز مدرنیته را تجربه كرده است، نوعی جامعه قدسی واكنشی پدید آمده است؛ امّا نویسنده به منظور احتراز از تقلیلگرایی سیاسی، جامعه ناقدسی ناسكولار را مناسبتر میداند. از نظر وی، وقوع روند یكپارچگی زدایی سبب شده است كه نیروهای خواهان بازآوری نظم اجتماعی پیشین(طرح جامعه قدسی)، نه تنها در كار خود ناكام بمانند، بلكه پیامد ناخواسته عملشان (و پیامد ناخواسته دولت دینی)، تخریب قلمرو دینی باشد. وی گرایشهای دینی را به سه دسته تقسیم میكند: محافظه‌گرایی دینی، ترمیم‌گرایی دینی و بازسازی‌گرایی دینی. محافظه‌گرایان دینی، محافظان، حاملان و بازتولیدكننده‌گان اصلی طرح قدسی جامعه‌اند. آنان دولتی دینی را كه محصول اجتناب‌ناپذیرش دین دولتی است، در اختیار دارند. از نظر وی، آموزه امر به معروف و نهی از منکر، معطوف به چگونگی ساماندهی نظم اجتماعی است و بررسی عملكرد نظام سیاسی در عملیسازی این آموزه، نیات و مقاصـد، روشها و دستاوردهای دولت دینی را برملا میسازد. نویسنده میكوشد با ارجاع مکرر به سخنان مقامات صاحب قدرت سیاسی بعنوان دستاندركار، و مراجع واجد اقتدار دینی بمنزله حامل و تولیدكننده ایدئولوژی جامعه قدسی، مدعیات و ارزیابی خود را مستند و از نظر تحلیلی قانع‌كننده سازد. <ref> همان، ص161- 162. </ref> نقد: این مقاله با نگرش جامعه‌شناسی غربی به تحلیل مسائل ایران می‌پردازد و ورود دین به عرصه حکومت را باعث تخریب دین می‌شمارد. نویسنده، بین مسیحیت تحریف‌شده و اسلام، خلط کرده و با پذیرش سکولاریسم، ابعاد اجتماعی و سیاسی اسلام را نادیده گرفته است. <ref> ناشر نیز نقدی بر این مقاله نوشته است. ر.ک: همان، ص161. پاورقی 1. </ref>


# مقاله ششم «مبانی نظری و مفهومی آسیب‌شناسی تبلیغ دینی در میان نوجوانان و جوانان»: (محمد انصاری‌راد و دکتر محبوبه بابایی) این تحقیق، دین و اخلاق اجتماعی را از عناصر مهم فرهنگ و هویت‌بخش جوامع می‌داند و تأکید می‌کند که کیفیت پذیرش آموزش‌های دینی به نحوه انتقال آن‌ها وابسته است. اهداف این مقاله شامل شناسایی عوامل ایجادکننده آسیب‌های تبلیغ دینی و تحلیل نقش اختلال در فرآیند ارتباط تبلیغی است. نویسندگان با طراحی یک مدل مفهومی، آسیب‌ها و نابهنجاری‌های نسبت به دین را در سه سطح تحلیل می‌کنند: واکنش‌های رفتاری (مانند مقاومت و انفعال)، واکنش‌های نگرشی (مانند سطحی‌نگری و ابزاری‌گرایی) و واکنش‌های شناختی (مانند از دست دادن معنا و بی‌هویتی). <ref> همان، ص239- 240. </ref>
# مقاله ششم «مبانی نظری و مفهومی آسیب‌شناسی تبلیغ دینی در میان نوجوانان و جوانان»: (محمد انصاری‌راد و دکتر محبوبه بابایی) این تحقیق، دین و اخلاق اجتماعی را از عناصر مهم فرهنگ و هویت‌بخش جوامع می‌داند و تأکید می‌کند که کیفیت پذیرش آموزش‌های دینی به نحوه انتقال آن‌ها وابسته است. اهداف این مقاله شامل شناسایی عوامل ایجادکننده آسیب‌های تبلیغ دینی و تحلیل نقش اختلال در فرآیند ارتباط تبلیغی است. نویسندگان با طراحی یک مدل مفهومی، آسیب‌ها و نابهنجاری‌های نسبت به دین را در سه سطح تحلیل می‌کنند: واکنش‌های رفتاری (مانند مقاومت و انفعال)، واکنش‌های نگرشی (مانند سطحی‌نگری و ابزاری‌گرایی) و واکنش‌های شناختی (مانند از دست دادن معنا و بی‌هویتی). <ref> همان، ص239- 240. </ref>